Professional Documents
Culture Documents
daarsebulia
1926 wels
aRdgenilia
1990 wels
ganaxlebulia
2008 wels
1
ianvari
2011
redaqtori
levan bregaZe
redaqtoris moadgile
zviad kvaracxelia
saredaqcio jgufi
maia kudava
megi obolaSvili
oliko JRenti
nino sadRobelaSvili
gvanca jobava
koncefcia da dizaini:
© paata nacvliSvili, 2008.
gamomcemloba i n t e l e q t i
ISSN 1512 - 4444
© gamomcemloba `inteleqti~, 2008.
`qarTuli mwerlobis~ gamarjvebulebi
dajildoeba literaturis muzeumSi 5
poezia
mxatvruli proza
irma malaciZe. miniaturebi 12
zaza bibilaSvili. novelebi 16
debiuti
dramaturgia
Tamaz WilaZe. dakrZalva saxelmwifos xarjiT 23
(komedia)
eseistika/dokumenturi proza
sergo wurwumia. weramweralis 33
ironiaSeparuli CaRimeba
(anu literaturuli sidide mcire saxasiaTo detalebiT)
kritika
nana kucia. dauwereli piesis tkivili 38
(rostom CxeiZis `legenda iskanderisa~)
ukvdavi saxelebi
qarTvelebi Sin da gareT
rusudan niSnianiZe. ucnobi da Tan …`movlena~ 55
ori finjani
61 `vilaparakoT siyvarulze~
(kato javaxiSvils esaubreba mariam wiklauri)
axali Targmanebi
64 xorxe luis borxesi. RvTaebrivi komedia
(espanuridan Targmna baCana bregvaZem)
74 heqtor hiu munro (saki). luiza
(inglisuridan Targmnes maka alaniam da emxvar kaxaZem)
Teatri
77 Tamar kiknaveliZe. 17 safestivalo dRe
(orwliani istoria da paralelebi)
warweriani egzemplarebi
prezentaciebi
`qarTuli mwerlobis~ gamarjvebulebi
dajildoeba literaturis muzeumSi
egaZe
levan br
ianvari 5
№1 2011
tri) da
umaniSvilis Tea
diraZe (T
nino sana ia
if
nestan f
6 ianvari
№1 2011
poezia
vaxtang javaxaZe
mxolod erTi
***
erTi nabiji damaklda,
ori dolari damaklda:
vali damedo mezobel stilistTan anu dalaqTan.
qveyana veRar dalagda: maSinebs Savi magia:
Seni sastiki simarTle Citis rZesaviT maklia.
uecrad gamomafxizlebs mitingis ieriqoni
da sufTa qaRalds uecrad momiSivdeba striqoni.
medavebian: ramdeni kandidati gyavs, Tavado?
bevri arian: ar vici, xeli romelebs davado.
iqamc sufevdnen, TumcaRa, ras izam, aqac arian,
Sexedav: arakacia, arada – nakacaria.
zogi laqia-baqia da zogi lawirakia,
modi da erTad viyviroT:
– qveyanas kaci aklia!
ianvari 7
№1 2011
qeTevan Sengelia
leqsebi
8 ianvari
№1 2011
nawvimari tye Tamars
ianvari 9
№1 2011
nika CerqeziSvili
leqsebi
xasiaTi – skabrezi
10 ianvari
№1 2011
insulti
dodes-kaden
beqa abuTiZes
ianvari 11
№1 2011
mxatvruli proza
irma malaciZe
miniaturebi
sauzme odrisTan
oTaxSi oboba mogonebebis axal krul qaRaldze ki odesRac gakeTe-
bades abams. patara sarkmlidan Sem- buli warwera gamoCnda, romelzec
ovardnili sxivi Zveli roialis bavSvuri xeliT saguldagulod
priala zedapirze darbis... iyo gamoyvanili: `odri~.
celqi bavSviviT. mere aparati gamarTa. ramdeni xa-
saxuravi rom ara, albaT gazaf- nia, xeli ar uxlia. gangeb welavda
xulis melodias aaJRerebs. mox- dros – eSinoda misi didi, bavSvuri,
ucs isedac ganuwyvetliv Caesmis sialaliT da siwrfeliT savse Tva-
es melodia da drois SegrZnebas lebisaTvis Tvali ar SeeCvia. ise
ukargavs. oTaxi didia. imdenad undoda, monatreboda, rogorc bav-
didi, rom TiTqmis oTxmocwliani SobaSi, Sua ianvarSi – marwyvis gemo.
mogonebebic ver avsebs. anturaJi axla yvelaferi gaiolda. patara,
daibada xaSurSi 1968 wels;
daamTavra xaSuris me-3 saSua- misi patronis xasiaTsa da fiqrebs Savi kolofi itevs misTvis saTay-
lo skola. 2002 wels daamTavra ise esadageba, rogorc piriqiT, pa- vanebeli arsebis uamrav, miliono-
SoTa rusTavelis saxelobis troni – nivTebs. oTaxis SuagulSi biT kadrs, Rimils, moZraobas, gra-
Teatrisa da kinos institutis Weridan CamoSvebuli abaJuri gul- ciozulsa da imavdroulad bavS-
kinoJurnalistikis fakulte- modgined malavs masSi Zlivs mb- vur, ritmul, moxdenil moZraobas...
ti. Jutav naTuras da garindul oTaxs magram es mas ar sWirdeba. Zveli
avtoria saqvelmoqmedo pro
idumalebaSi Ziravs. Zveli karada kinofiri ufro saimedod inaxavs
eqtisa – @`zRaprebi irma ma
laci Zisagan~ (10 zRapris au Zvel nivTebs saguldagulod inax- yvela kadrs, TvaliT xilul nega-
dioCanaweri, romlis gmirebsac avs, Zveli sawolis sasTumalze ki tivebs, TeTri yelis Savad areklil
axmovaneben cnobili poli- yovlad ucnaur da daujerebel siluets. sakmarisia, kolofs Tavi
tikosebi). audio-kasetebi ufa- sizmrebs sZinavT. haerSi siZvelis axados, firis erTi bolo marcxena
sod gadaeca usinaTlo bavSvTa suni dgas. cocxali arsebebi aq xeliT zemoT aswios, meore qvemoT
saxlis aRsazrdelebs.
TiTqos aRarc cxovroben... – mkerdisaken mozidos da moWutu-
monawileobda literaturul
konkursSi `pen-maraToni-2003~.
...is dRe ar hgavda sxva samoc- li TvalebiT didxans umziros am
konkursze Seqmnili moTxroba daTeqvsmetjer samassamocdaxuT aramiwier silamazes.
`solomona~ Sesulia saukeTeso dRes. am dRes yvelaze ufro metad firi daamagra. obieqtivSi gaata-
aTeulSi. gamuqda ca, vidre mzis nebismieri ra. mere kedelze Camokidul dag-
2003 wels sabavSvo Jurnal dabnelebisas. im dRes misi ocneba ragnil ekranze Camokonwialebul
`dilis~ mier organizebul ko mokvda. ase Tqves... televizorSi... Toks xeli Camohkra da CamoSala.
nkursSi `axali saxelebi qar
TarosTan midgmul kibeze ris Savi CamrTveli tkacaniT gamorTo.
Tul sabavSvo mwerlobaSi~ mi
eniWa pirveli premia (zRapri vaivaglaxiT aZvra. muxli aRar oTaxSi dabnelda. moxuci skamze
saTvis `lokokina saxelad qe emorCileboda. erTTavad ukank- Camojda, xelebi muxlebze daiwyo
ramuWa~). alebda da ekeceboda. rogorc iqna, da ekrans miaSterda. ekrani ganaT-
gazeT `Cveni mwerlobis~ mier mesame Taromde aaRwia... daWmuWnu- da. gairbina Savma laqebma, usworma-
organizebul literaturul li, akankalebuli xelebiT moZebna woro xazebma, cifrebma, molodinis
konkursSi `luarsab TaTqariZe~ sadRac, zeda Taroze Semodebuli magiurma wamebma – saukunem.
saukeTeso oceulSi Sevida irma
rkinis yuTi, frTxilad Camoacoca da ai, isic...
malaciZis moTxroba `torti~.
da nela, faqizad gadausva akank- ...esaa sazRauri martoobaSi
alebuli xelisguli. sakuWnaoSi gatarebuli uamravi wlisaTvis?
Suqi ar enTo da SeRebuli karis martoobaSi, odrisTan erTad;
RriWodan Zlivs Semosul Suqze moxucma xelebSi Cargo saxe da Cu-
dauwyo yuTs daTvaliereba. mt- mad, yrud aCurCulda. ise, rogorc
vriT iyo dafaruli. Zveli pijakis winaT, masTan gaaba baasi.
saxelo muWSi moimwyvdia da idayvi `xom moxval CemTan... xom dab-
gadausva daburul zedapirs. qso- rundebi? Sen Tu ara, me moval.
vilma uceb aikro mtveri da yuTi dedamiwaze Tu ver mogiaxlovdi,
sarkesaviT aprialda. SuagulSi da- iq mainc mogagneb. gipovi Seni Ri-
12 ianvari
№1 2011
ianvari 13
№1 2011
Cemi dedamiwa
14 ianvari
№1 2011
ianvari 15
№1 2011
zaza bibilaSvili
novelebi
erTi saWoWmano pasaJisaTvis
16 ianvari
№1 2011
ianvari 17
№1 2011
18 ianvari
№1 2011
ianvari 19
№1 2011
debiuti
Sorena tyeSelaSvili
es ufro ambavia
20 ianvari
№1 2011
ianvari 21
№1 2011
22 ianvari
№1 2011
dramaturgia
Tamaz WilaZe
dakrZalva saxelmwifos xarjiT
(komedia)
ianvari 23
№1 2011
24 ianvari
№1 2011
ianvari 25
№1 2011
26 ianvari
№1 2011
ianvari 27
№1 2011
28 ianvari
№1 2011
ianvari 29
№1 2011
30 ianvari
№1 2011
ianvari 31
№1 2011
32 ianvari
№1 2011
eseistika / dokumenturi proza
sergo wurwumia
weramweralis ironiaSeparuli CaRimeba
anu literaturuli sidide mcire saxasiaTo detalebiT
ianvari 33
№1 2011
34 ianvari
№1 2011
ianvari 35
№1 2011
36 ianvari
№1 2011
ianvari 37
№1 2011
kritika
nana kucia
dauwereli piesis tkivili
38 ianvari
№1 2011
ianvari 39
№1 2011
40 ianvari
№1 2011
ianvari 41
№1 2011
42 ianvari
№1 2011
ianvari 43
№1 2011
44 ianvari
№1 2011
ianvari 45
№1 2011
quca ColoyaSvilisa (es erTi, erTi mozare. aRar minda aq gaCereba, ma-
da igive ambavia – `ganwirulis su- gram sad wavide, Cems qveyanas sad
lis-kveTebis~ mSvenier-tragikuli gaveqce, Cems xalxs raRac sanugeSo
ambavi) sandro axmetelsa da pavle da saimedo rogor ar mivaniSno?!~.
ingoroyvas SeuZravs suls, grigol `maRalTa da maRlad mxedTa~ tki
robaqiZis `lamarac~ xom 1924 wlis vili yovelTvis da yovelgan erTia.
agvisto-seqtembris `ganwirulis magondeba didebuli filmis, `me-
suliskveTebis~ qargaze amoixve va, fistos~ personaJi (klaus maria
mixeil javaxiSvilis `jayos xiz brandaueris gmiri), faSisturi
nebic~, konstantine gamsaxurdias germaniidan amerikaSi wasvlas rom
`mTvaris motacebac~... didi, maRali urCeven, ukiJineben, gadarCena sx-
tragedia did mxatvrul tiloebze vagvarad SeuZlebeliao, is ki saso-
daiRvenTeba sityvad, ferad, crem- warkveTiT ambobs, germanuli enis
lad... gareSe arara var, fizikurad romc
rostom CxeiZe faqizad aRadgens gadavrCe, sulierad raRa vqnao.
Jamian Jams. emigraciis damRalavi wlebiT
`majaSisa SemtyvebarTa~ gando- gawbilebuli cvetaevas tragikuli
ilia orbeliani
bil saubrebSi cocxldeba Jami. daskvnac imav tkivils itevs: «Òóò ÿ
gansxvavebulia eris Wirisuf- íå íóæíà, òàì ÿ – íåâîçìîæíà».
alTa mSvidi, darbaisluri (JamiT- baraTaSvilis epoqaSic `saxelga-
Jam – eqspresiuli, mRelvare) toni, texil damnaSaveebs~ sTavazobdnen
safiqrali da Jamisagan Jamier aR- ers `gmirad~, WeSmariti gmiris nacv-
laRebulTa cqafi `mimodazrunva~ lad, XX saukunis ocian wlebSic
(TiTqos Tengiz abulaZis `mona (1924-is Semdeg), qaquca mtrad Seer-
niebis~ pasaJebic cocxldebodes, acxaT, mTawmindaze iWreboda usam-
sandro baraTelisa da varlam ara- Soblo kondotierTa saflavebi.
viZis antipoduri wyvili kidev metyveli pasaJi – giorgi Sat-
erTxel upirispirdebodes erTma- beraSvili gamomZieblis kabinetSi
neTs – Jamieradac (`iq~ da `maSin~) da – `magidasTan mjdomi gamomZiebeli
mudamac (gansakuTrebiT mZafrdeba sibneleSi rCeba da mxolod misi
asociacia axmetelisa da berias sau- xma ismis~ Tengiz abulaZis cnobil
brebis arsis gacnobierebisas). mxatvrul xerxsac gvagonebs (`mo-
yvela drois yvela pilate (sax- naniebasa~ da `vedrebaSi~ kadrSi
elebs ra mniSvneloba aqvs) erTnai- Cans mxolod macTuris bageni, da-
rad azrovnebs (ufro swori, al- narCeni bnels moucavs) da bibliis
baT, iqneboda konstruqcia `ver az- tevad frazasac: `bnelis da wyvdia-
rovnebs~). icis (an, hgonia, rom icis), dis meufeba~.
rogor aqcios xalxi brbod. mxatvruli sityva bnelSic ki
araviZisa da doqsopulos dia- daimarxavda mTavars.
logi magondeba beriasa da misi ori `merani~ – namdvili gmiris sax-
mxleblis `saubrisas~ (rac, bune- els – iskanders (aleqsandres ba-
brivia, berias monologi ufroa). toniSvilis saxelis aRmosavlur (am
sarkastulia da sastiki `xelisu- konkretul SemTxvevaSi, Crdilo-
fali~ (ara `RamismTeveli~): `gmiris kavkasiur) transkrifcias pirveli
lavrenti beria
nacvlad, saxelgatexili damnaSave vasil barnovi amoamzevebda amave
unda SevTavazoT xalxs da naxavT, saTauris mqone moTxrobaSi.
TandaTan ras daemsgavseba sazoga- oTar CxeiZe biografiul romanSi
doebaa, Tu rac aris~. `vasil barnovi~ aRniSnul moTxro-
absoluturad gansxvavebuli a bas Tavad barnovis epopeisa da,
`RamismTevlis~ – sandro axmetelis saerTod, `qarTlis cxovrebis~ epi-
pozicia: `fiqrsac aRar gvitoveben logad ixseniebs.
TavSesafrad, sevdasa da tkivilsac `visze SeCerebuliyo [barnov i]?!
aRar ganebeben, gaiZuleben, sicrues batoniSvilebi ruseTs waasxes, sa
WeSmariteba daarqva da WeSmarite- literaturo Tu mecnieruli Srome-
bas – sicrue, gmirs – yaCaRi da ya- biT dakavebuliyvnen, amtanobisTvis
CaRs – gmiri, qveynis mozares – xalx- swavlobdnen samarTlisa da respub-
is mteri, xalxis mters ki – qveynis likuri wyobis istorias. axlos
46 ianvari
№1 2011
ianvari 47
№1 2011
48 ianvari
№1 2011
ianvari 49
№1 2011
ukvdavi saxelebi
deniza sumbaZe
giorgi mTawmideli –
winaswarmetyveli `axali erisa~
Cemo Zvirfaso xalxo! Semifarao.
sanam giorgi mTawmidelze vi- merabs gulSi Caukravs maspinZe-
tyode oriod sityvas, dRevandeli li da uTqvams: `sanam merab kostava
dRis winaSe minda vali movixado da cocxalia, saqarTveloSi oboli
9 aprilTan ganuyrelad dakavSire- da upatrono aravin aris~-o...
buli Cemi uaxloesi megobrebis maxsendeba merabis sityvebi da
saxelebi movixsenio TqvenTan er- vfiqrob: `rogor moxda, rom merab
Tad: didi mxatvris, Cemi sulieri kostavas sicocxleSi es erTi kaci
dis – ida TvaraZis, Cveni erovnu- marTla iyo mTeli saqarTvelos
li gmiris – merab kostavas, saqa- patroni da saqarTvelos patroni
rTvelos pirveli prezidentis – marTla hyavda da axla, rodesac
zviad gamsaxurdias saxelebi... Tavisuflebi da damoukideblebi
1989 wlis 9 aprils, ida TvaraZe varT viTom, da iseTi didi ze-sax-
saavadmyofoSi iwva. gulis opera- elmwifo gvpatronobs, rogoric
cia gakeTebuli hqonda da naRvlis aris aSS, mTeli saqarTveloc da
buStis saoperaciod emzadeboda. saTiTaod yvelanic upatrononi
9 aprilis Rames, saavadmyofo- aRmovCndiT... ra iyo is Zala, ro-
sityva, warmoTqmuli Tbili- dan gamoipara, raTa momitingeebs melic merab kostavas hqonda da ara
sis wm. samebis sakaTedro taZ- SeerTeboda. uwmindesisgan said- aqvs aSS-s? rogor davibrunoT is
ris axalgazrdobis sulieri
umlod iRebda kurTxevas da sapa- saqarTvelo?! ida TvaraZis, merab
ganviTarebis centrSi, giorgi
mTawmidelis dabadebidan 1000 triarqodan kiloobiT ezideboda kostavas, zviad gamsaxurdias saqa-
wlisTavis aRsaniSnav sxdomaze, sanTels. momitingeebs urigebda. rTvelo da rogor wavideT Cveni
2010 wlis 9 aprils. 9 aprilis Rames marTlac sanTle- axali da sakuTari gziT?! es aris
biT iyo abrialebuli mitingi. bo- dRes Cveni mTavari amocana!
evikebma mlocveli momitingeebi neba momeciT axla Cvens did
daarbies tankebiTa da xelkete- winapars – giorgi mTawmidels
biT. ida daxocilTa Soris aR- davubrundeT. udidesia Rvawli
moCnda. sabednierod erT-erT mi- giorgi mTawmidelisa. misi dabade-
licioners SeemCnia, rom cocxali bidan 1000 wlisTavis aRsaniSna-
iyo da saswrafo daxmarebis eqimi vad gamarTul am sazogadoebriv
mieyvana. rogorc ki gons mosula, Tavyrilobaze, Cvens didebul
Cemi telefoni uTqvams eqimisTvis. wminda samebis sakaTedro taZarSi,
dilis xuT saaTze respublikuri minda Sevexo misi cxovrebis erTs
saavadmyofodan damirekes da mac- ulamazes epizodsa da misi sanu-
nobes: Tqveni megobari gadarCa da kvari Semoqmedebis erTs brwyin-
respublikur saavadmyofoSi imy- vale striqons.
ofebao... mogexsenebaT, bizantia-saqarT-
gardacvalebis win merab kos velos urTierTobaTa istoriaSi
tavam CemTan Semoiara, saxlSi, saqarTvelos ufliswulebi da
kvira dRes. xuTSabaTs ki avto- didebulTa STamomavalni, araerT-
katastrofaSi moyva. Tbilisidan ni iyvnen mZevlebad wayvanilni bi-
gasuli viyavi. saxlSi merabs ucno- zantiis saimperatoro karze, bi-
bi qali daxvda. merabis SekiTxvaze: zantiis taxtisadmi saqarTvelos
vina xar, aqamde rom ar minaxixaro, erTgulebis dasturad. mZevlebi
qals epasuxa: – erTi oboli da iyvnen saqarTvelos pirveli qris-
upatrono qali var, q-nma denizam tiani mefis – mirianis vaJiSvili,
50 ianvari
№1 2011
ianvari 51
№1 2011
52 ianvari
№1 2011
ianvari 53
№1 2011
54 ianvari
№1 2011
qarTvelebi Sin da gareT
rusudan niSnianiZe
ucnobi da Tan …`movlena~
ianvari 55
№1 2011
56 ianvari
№1 2011
ianvari 57
№1 2011
58 ianvari
№1 2011
ianvari 59
№1 2011
60 ianvari
№1 2011
ori finjani
`vilaparakoT siyvarulze~
kato javaxiSvils esaubreba mariam wiklauri
ianvari 61
№1 2011
62 ianvari
№1 2011
ianvari 63
№1 2011
axali Targmanebi
xorxe luis borxesi
RvTaebrivi komedia
64 ianvari
№1 2011
ianvari 65
№1 2011
66 ianvari
№1 2011
ianvari 67
№1 2011
neTs aSorebs imas, risi Tqmac surs ar gavixsenoT beberi mwyemsi da fa-
avtors, da imas, rac Cven gvesmis. bio kaseresa? megobroba farTod
winaRobad qceuli mWevrmetyve- gavrcelebuli Temaa, magram mwer-
leba, samwuxarod, iSviaTi rodia. lebi umeteswilad cdiloben xazi
is, TavisTavad, unda warmoadgen- gausvan gansxvavebas megobrebs
des saSualebas, svlas, magram zo- Soris. damaviwyda – ai, kidev ori
gjer zRuded da xergilad iqceva. urTierT sapirispiro megobari –
es SeiniSneba iseT sxvadasxva mwer- kimi da lama.
lebSi, rogo ricaa seneka, kevedo, dantesTan raRac ufro natifi
miltoni an lugonesi. sityvebi maT xdeba. aq ar aris uSualo kontra-
yofen Cvengan. sti, Sviluri mowiweba, – dante
dantes Cven ufro axlos vic- SeiZleboda vergiliusis Svili yo-
nobT, vidre misi Tanamedroveni. filiyo. imavdroulad ki is vergi-
kinaRam vTqvi, ise vicnobT, ro- liusze maRla dgas, radganac xsni-
gorc vergiliusi-meTqi, romelic lad miaCnia Tavi. is fiqrobs, rom
homerosi
mas esizmreboda. yvelaze ukeT, miaRwevs mitevebas, an ukve miaR-
ueWvelia, dante unda scnoboda be- wia, radganac mas eCvena xilva. amis
atriCe portinaris. dante Txrobis sapirispirod, `jojoxeTis~ da-
rkalSi rTavs Tavis Tavs da mov- sawyisSive cnobili xdeba, rom ver-
lenaTa centrSia moqceuli. is ara giliusi gzaabneuli sulia, codvi-
marto xedavs, rac xdeba, aramed li suli, roca is eubneba dantes,
monawileobs kidevac masSi. es mona- rom ar SeuZlia gansawmendlis miR-
wileoba yovelTvis rodi Seesaba- mac eaxlos mas, naTeli xdeba, rom
meba imas, rasac is aRwers. romaeli ganwirulia samudamod
Cven vxedavT dantes, jojoxeTiT saSineli nobile castello4-s binadrad
Tavzardacemuls, magram simxda- darCes, sadac Tavi mouyriaT an-
lis gamo ki ar Zrwis, aramed imi- tikurobis diad aCrdilebs, rom
tom, rom elda aucilebelia, raTa lebisTvi sac ucxo darCa qristes
virwmunoT jojoxeTi. eldanacemi moZRvreba. swored am momentSi
da dazafruli gviambobs mis mier dante ambobs: “Tu duca, tu, signore, tu,
xiluls. xolo Cven misi sityvebis maestro” (`Sen xar mbrZanebeli, Sen
mixedviT ki ar vgebulobT amas, ara- xar batoni, Sen xar moZRvari~). es
med striqonebiTa da intonaciiT. wami rom moavarayos, dante maRali
uiliam Seqspiri ai, meore personaJic. `komediaSi~ sityviT esalmeba megzurs da lapa-
sami gmiria. me axla meoreze vmsje rakobs Tavis xangrZliv Segirdo-
lob. esaa vergiliusi. dantem miaR- basa da eniT uTqmel siyvarulze,
wia imas, rom Cven Camogviyalibda romlebsac SeaZlebines Caswvdo-
vergiliusis ori saxe: erTi –`enei- moda vergiliusis mniSvnelo bas;
diTa~ da `georgikebiT~, meore ki, laparakobs imazec, rom es ur-
ufro axlobeli, – poeziiT, dantes TierToba samudamod darCeba maT
saRvTismosao poeziiT Seqmnili. Soris. mwuxarea vergiliusis ieri,
erT-erTi umniSvnelovanesi Tema romelic grZnobs, rom samudamod
rogorc mwerlobaSic, ise poe- nobile castello-s tyved unda darCes,
ziaSic, – megobrobaa. me vityodi, sadac ar sufevs RmerTi. dantes ki,
rom megobroba – Cveni argentinu- piriqiT, neba eZleva RmerTis xil-
li vnebaa. mwerlobaSi megobrobis visa, neba eZleva Seicnos samyaro.
uamravi aRwera gvxvdeba, is mTlia- ai, es ori gmiri. maT garda arse-
nad ganwonilia amiT. me SemiZlia bobs asobiT da aTasobiT sxva per-
gavixseno ramdenime nimuSi. ro- sonaJic, romelTac, Cveulebriv,
gor ar davasaxelo don kixoti da epizodur personaJebad saxaven. me
sanCo, an, ufro sworad, alonso maradiulT vuwodeb maT.
jon miltoni kixano da sanCo, radgan sanCosT- Tanamedrove romani ormocdaaT
vis alonso kixano mxolod bolos Tu samoc gverdze gvacnobs moq-
xdeba don kixoti. rogor ar gavi- med pirebs, Tuki am gacnobam gaa-
xsenoT fiero da krusa, sazRvarze marTla. dantesTvis saamisod wa-
daRupuli Cveni ori gauCo? rogor mic sakmarisia. am wamiT personaJi
68 ianvari
№1 2011
ianvari 69
№1 2011
erTguli rCeba, rac sidiades ani- unda hqonodaT? imisi, rom Seyvare-
Webs mas. saSineleba iqneboda, rom bulni iyvnen. isini kiTxulobdnen
moenaniebina da sibraluls Seepy- wigns. britanelTa mier SeTxzuls,
ro imis gamo, rac moxda. franCeskam safrangeTSi saqsonTa Semosevis
icis, rom sasjeli samar Tliania, Semdeg, wigns, SeSlilobamde rom
udrtvinvelad iRebs mas da kvla- miiyvana alonso kixano da codvili
vindeburad uyvars paolo. vneba aRuZraT franCeskasa da pao-
dantes gageba surs. “Amor con- los. da, ai, franCeska uxsnis poets,
dusse noi ad una morte” (`siyvarulma rom zogjer isini wiTldebodnen,
migvgvara sikvdils~). paolo da da erTxel, “quando legemmo il disiato
franCeska erTad mokles. dantes riso” – `roca vkiTxulobdiT sana-
ar ainteresebs maTi kavSiri; arc treli sicilis ambavs~, rogor da-
is, Tu rogor amxiles da daxo- acxra mijnuri satrfos sasurvel
ces kidec. mas ainteresebs is, rac bages, man, visac arasdros gavSor-
ufro idumalia: rogor gaiges rom debi, makoca “tutto tremante” (`mTlad
erTmaneTi uyvarT, rogor Seiyva- acaxcaxebulma~).
res erTimeore, da rogor dadga arsebobs raRac, razedac dante
maTTvis uzenaes oxvraTa dro. is dums. magram grZnobiT ki igrZnoba
dantes `RvTaebrivi komedia~. kiTxvas svams. mTeli epizodis manZilze, da, Sesa-
gustav dores ilustracia. minda Tavi varido amas da Se- Zloa, faseuls xdis mas. dante usa-
gaxsenoT leopoldo lugonesis zRvro TanagrZnobiT gadmogvcems
strofi, SesaZloa, yvelaze ukeTe- mijnurTa ambavs, da Cven vxvde-
si da uTuod `jojoxeTis~ mexuTe biT, rom Surs maTi bedi. paolo da
simReriT STagonebuli. es pirveli franCeska jojoxeTSi arian, mas ki
oTxbwkaredia 1922 wels gamoqvey- xsna elis, magram maT erTmaneTi
nebuli sonete bis krebulis erT- uyvarT, TviTon ki ver eRirsa bea-
erTi sonetisa “Alma virtuasa” (`saT- triCes siyvaruls. maT siyvarul-
no suli~): Si dante gamowvevas xedavs, da is
Al promedior la tarde aquel dia Zrwis, ise usasrulo manZili yofs
Cuondo iba mi habitual adios a darte beatriCesgan. es ori codvili ki
Fue una voga congoja de dejarte ganuyrelia, usityvod dahqrian
Lo que me hizo saber que te queria.5 Savbneli grigalis mZvinvarebiT
gardasul epoqaTa poetebi am- atacebulni, da dante imedis sxiv-
bobdnen, rom adamians Rrma sevda sac ar gvitovebs, rom maT tanjvas
ipyrobs sayvarel qalTan damSvi- odesme mainc moeReba bolo. isini
dobebisas, da leqsebs Txzavdnen ganuyrelni arian samudamod, er-
iSviaT paemanTa Sesaxeb. aq ki, pi- Tad aris jojoxeTSi. dantesTvis
riqiT, `roca moawia drom, SenTvis ki es samoTxis mkvidrTa xvedria.
Cveulebriv meTqva mSvidobiT~, Cven vgrZnobT, rom is eniT uTq-
– striqoni ugergiloa, magram es melad Relavs, da mkvdariviT ecema
bevrs arafers niSnavs, radgan, Zirs.
`Cveulebriv meTqva `mSvidobiT~ yoveli Cvengani samudamod gansa-
imas gvimowmebs, rom isini xSirad zRvrulia Tavisi cxovrebis erTi,
xvdebian erTmaneTs, – da Semdeg erTaderTi wamiT, roca adamiani
`bundovanma sevdam magrZno bina, sabolood xvdeba sakuTar Tavs.
rom Sen miyvarxar~. hgoniaT, rom dante gmobs fran-
Tema, arsebiTad, igivea, rac mexu- Ceskas, sastikia masTan mimarTebiT.
Te simReraSi: ori adamiani mixvda, ase fiqrobde – niSnavs iviwyebde
rom erTmaneTi uyvarT, TumcaRa mesame gmirs. RvTis ganaCeni yo-
uwin ver xvdebodnen amas. swored velTvis rodi emTxveva dantes
amis gageba surs dantes. franCeska grZnobebs. isini, visac ar esmis
uambobs, rogor kiTxulobdnen im `komedia~, miiCneven, rom dantem is
dRes lanselotis ambavs imis Sesa- dawera, raTa angariSi gaesworebi-
xeb, Tu rogor itanjeboda is siyva- na mtrebisTvis da mialerse boda
ruliT. isini marto iyvnen da eWvic megobrebs. araferia ufro mcda-
arafris hqondaT. mainc risi eWvi ri. nicSe afTars uwodebda dantes,
70 ianvari
№1 2011
saflavebs Soris rom Txzavda le- ses exeba. odesRac davwere statia
qsebs. l
L eqsebis mTxzveli afTari – `ulises gamocana~. gamovaqveyne
briyvuli saxea; da Tanac, dante ar kidec, magram Semdeg damekarga da
tkbeba tkiviliT. man icis, rom ar- axla mis aRdgenas vcdilob. Cemi
sebobs momakvdinebeli codva, ro- azriT, es `komediis~ yvelaze enig-
melsac ver gamoisyidi. is TviTeu muri epizodia da, SesaZloa, yvela-
lisTvis irCevs am codvis Camden ze daZabulic. Tumca mwvervalebze
adamians, Tundac yvela sxva mxriv saubrisas Zneli gasarCevia, rome-
SesaniSnavs da Rirseuls. fran- li aRemateba danarCenT. `komedia~
Ceska da paolo avxorcni arian. maT mwvervalebiTaa savse.
ara aqvT sxva codva. magram maT gan- pirveli leqciisaTvis me swo-
sasjelad erTic sakmarisia. red `komedia~ SevarCie, radganac
RmerTi nebismieri adamianis literatori var da, vfiqrob, rom
msjavrze uzenaesia, da amis gage- literatorisa da literaturebis
baSi rom Segvewios, mas moaqvs ori gvirgvini swored `komediaa~. es ar
uCveulo magaliTi – veSapisa da niSnavs mis damTxvevas Teologias-
spilosi. is irCevs maT, raTa gvi- Tan da arc Tanxmobas miTologiis
Cvenos, rom isini aranakleb saza- mimarT. Cven qristianuli miTolo-
relni arian, vidre leviaTani da gia da warmarTuli domxali gvaqvs. dantes `RvTaebrivi komedia~.
gustav dores ilustracia.
behemoti (romlis saxelic mra- saqme amas ki ara, imas exeba, rom ar-
vlobiT ricxvSi dgas da ebraulad cerT wigns ar mouniWebia CemTvis
niSnavs – `yvela cxoveli~). RmerTi esoden Zlieri esTetikuri tkboba.
adamianur msjav rze maRla dgas. vimeoreb, me hedonisti mkiTxveli
amas is gviCvenebs `iobis wigniT~. var da wignebSi siamovnebas veZeb.
da adamianebi qeds idreken mis wi- `komedia~ is wignia, romelic yve-
naSe, radganac gabedes ganesajaT la Cvenganma unda waikiTxos. misi
an gaemarTlebinaT igi. es saWiro waukiTxaoba niSnavs uaryo lite-
ar aris. RmerTi, rogorc ityoda raturis mier SemoTavazebuli yve-
nicSe, sikeTisa da borotebis miRma laze Zvirfasi ZRveni da saSinel
dgas. es sxva kategoriaa. asketizmSi CarCe. rad unda moaklo
dante rom yovelTvis emTxveo- Sens Tavs `komediis~ kiTxviT mo-
des warmosaxul RmerTs, gasagebi niWebuli bedniereba? Tanac, is ad-
iqneboda, rom es cru RmerTia, mxo- vili sakiTxavia. Znelia is, rac ki-
lod dantes asli. piriqiT, dantem Txvas mosdevs. misi mTavari gmiri
unda miiRos es RmerTi, iseve, ro- dantea, SesaZloa, yvelaze cocxa-
gorc is, rom beatriCes ar uyvars li personaJi literaturaSi. arian
igi; rom florencia uRirsia; rom sxva SesaniSnavi saxeebic. magram mi-
man unda miiRos Tavisi gandevna da vubrundeT ulises epizods.
sikvdili hpovos ravenaSi. man unda dante da vergiliusi uaxlov-
miiRos samyaros boroteba, iseve, debian jurRmuls, rogorc Cans,
rogorc is ixreba RmerTis winaSe, merves, sadac sasjels ixdian cru-
romlis wvdomac mis unars aRema- pentelebi. Tavi iwyeba veneciis6
teba. mxilebiT, romelzedac dante am-
aris gmiri, romelic ar figuri- bobs, rom is frTebs ufarTqunebs
rebs `komediaSi~ da arc SeiZleba miwasac da casac, da misi saxeli
figurirebdes, radganac is metis- ganTqmulia jojoxeTSi. Semdeg
metad adamianuria. es gmiri iesoa, isini TavzeviT xedaven uamrav ko-
is ar gvevlineba `komediaSi~, ro- cons, sadac cecxlis alSi miCqma-
gorc gvevlineba saxarebebSi: ada- lulan TaRliTebi; miCqmalu lan,
mianuri, evangeluri ieso SeuZle- radgan malulad moqmedebdnen.
belia meore iyos samebaSi, rogorc ali laplapebs da dante lamis
is arsebobs `komediaSi~. jurRmulSi vardeba. mas akavebs
da bolos, me minda gadavide meo- vergiliusi, vergiliusis sityva.
re epizodze, romelic `komediis~ is laparakobs maTze, vinc cecxlSi
mwvervalad mesaxeba. is ocdamee- ixrukeba da asaxelebs or cnobil
qvse simReraSia. es epizodi uli- saxels – ulises (odisevss) da dio-
ianvari 71
№1 2011
72 ianvari
№1 2011
ianvari 73
№1 2011
heqtor hiu munro (saki)
luiza
74 ianvari
№1 2011
ianvari 75
№1 2011
76 ianvari
№1 2011
Teatri
Tamar kiknaveliZe
17 safestivalo dRe
orwliani istoria da paralelebi
ianvari 77
№1 2011
78 ianvari
№1 2011
ianvari 79
№1 2011
80 ianvari
№1 2011
ianvari 81
№1 2011
warweriani egzemplarebi
mixeil kopaleiSvili
poeti – moyvasi
82 ianvari
№1 2011
prezentaciebi
„mariami mqvia saxelad...“
„aba, riT ver damimaxsovre?! mariami vis, rom swored is airCia misi wignis
mqvia saxelad da aqve vcxovrob“ – ase redaqtorad.
axsenebs Tavs poeti mariam wiklauri poets axali krebulis dabadeba ga-
„erTi kocniT winaswar mkvdar“ da „erTi momcemloba „pegasis“ direqtorma ma-
Reri yvavilisTvis RmerTTan wasul“ si- rina cxadaiamac miuloca, aseve zaza
yvaruls. Zneli saTqmelia vis an ris si- abzianiZem: „albaT simboluri iyo, rom
yvaruls uZRvnis poeti am striqonebs, mariamis pirvel poetur wigns „Sexve-
magram 25 dekembers darbazi savse iyo dra“ erqva, da is Sexvedra sabedniero
nodar dumbaZis saxelobis bavSvTa aRmoCnda TviTon avtorisaTvis, radgan
TeatrSi mariamis axali krebulisT- is marTlac Zalian faqizi, bevrismTqme-
vis misuli stumrebiT. rogorc Cans, li, Zalian Rrma, tkiviliani avtori
bevrma daimaxsovra poetis saxeli da dadga, da raRa Tqma unda, Zalian bed-
mis misamarTsac advilad miagno – „Te- nieri aRmoCnda yvela CvenTaganisaT-
Tri xborebi“, mariamis rigiT mexuTe vis“. mzeo gogoWurma gaixsena rogor
poeturi krebuli. roca gamosacemad gaecnnen da rogor moixiblnen pirve-
vamzadebdi wigns, maSin ar migrZvnia da lad is da batoni vaxuSti kotetiS-
axla, rodesac vfurclav, Sig Zalian vili mariamis SemoqmedebiT. nino sa-
did dardsa da sevdas vpoulobo, Tqva dRobelaSvili: „mariamis Semoqmedeba
poetma. CemTvis aris rwmenis poezia. misi mTeli
saRamo mweralma da gamomcemloba Semoqmedeba dedis atkiebuli gulis
„pegasis“ mTavarma redaqtorma Tamri leqsebiviTaa, samSobloc aqedan stkiva,
fxakaZem gaxsna. isaubra gamomcemlo- samyaroc aqedan stkiva da Svilebic“.
bis axali seriiT – „axali litera- avtoris garda, saRamoze mariamis
tura“ – gamocemul krebulze „TeTri leqsebi Tamri fxakaZem da robert
xborebi“ da mariam wiklaurze: „mariami mesxmac waikiTxes. kiTxulobdnen ro-
Tavis TavSi moicavs da inaxavs qarTuli gorc maTTvis sayvarel leqsebs, ise
poeturi, gansakuTrebiT mTis folk- darbazSi msxdomi adamianebis sur-
loris tradiciebs. misi poezia inaxavs vilebis gaTvaliswinebiT. da gasakviric
im Zvel poetur CuqurTmebs, naqargebs, ki iqneboda mayurebels siyvarulze
rac iseve gadasarCenia, rogorc fSav- leqsi rom ar moeTxova: „ – vilaparakoT
xevsuruli fardagebi Tu naqsov-naqa- siyvarulze? – vilaparakoT! sanam mo-
rgebi. mariami wers da ar icis, rom am sula, Torem mere raRas movicliT si-
weris dros is raRacis gadarCenisTvis yvarulis maikoebi“. da es saRamoc sxva
ibrZvis. mas aqvs mistiuri, magram Tan araferi iyo, Tu ara, upirveles yovli-
Zalian Rrmad qristianuli poezia“. sa, siyvarulze saubari. scenis dekora-
Tamri fxakaZem poeturi krebulebis ciebi, gansakuTrebiT ki saqanela skami,
garda, msmenels misi aTi sabavSvo wign- swored iseTi simyudrovis gancdas qm-
ic gaaxsena da gansakuTrebulad gamoyo nida, RmerTze, anu siyvarulze, sicocx-
bolo ori – „naninebi“ da „natvrisTva- lesa Tu sikvdilze saubars rom mogan-
lo mzisao“, romlebic aseve gamomcem- domebs kacs. gareT dekembris susxi aW-
loba „pegasma“ gamosca. erda, mariams ki Semodgomis foTlebisa
„mariami CemTvis aris aRmoCena. mis da Taflisferi wigni eWira xelSi da Cu-
leqsebSi am samyaros SesaniSnavi qal- mad eZaxda siyvaruls: „me mariami mqvia
uri Wvretaa“, – aRniSna Tamaz tyemala- saxelad, mariami, damimaxsovre!“
Zem da madloba gadauxada poets imisT-
ianvari 83
№1 2011
84 ianvari