Eqspresi 2

Page 1

eqspresi

N: 2 20/05/2014

ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis Jurnalistikis mimarTulebis saswavlo gazeTi

”araferi piraduli, es mxolod biznesia”

gacvliTi programebi – studentebis gza ucxoeTisken TiToeuli studentisTvis sazRvargareT swavla warmatebuli momavliskens gadadgmuli pirveli nabijia. studentebi Tavs ar zogaven imisTvis, rom umaRlesi ganaTleba evropis wamyvan universitetebSi miiRon. am miznis miRwevis saukeTeso gza swored gacvliTi programebia. Tumca, xSir SemTxvevaSi, studentebs ar moepovebaT sruli informacia aRniSnuli programebis Sesaxeb, ris gamoc isini ver axerxeben ucxoeTSi gamgzavrebasa da ganaTlebis miRebas.

studentTa saerTaSoriso kavSiri (International Students Union (ISU)) aris arasamTavrobo organizacia, romelic mxars uWers studentTa gacvliT programebs da axal garemoSi moxvedril axalgazrdebs adaptaciaSi exmareba. gv.12

ekonomikis zrdis tendeciebi

ucnauria, ratom sargeblobs politikuri saqmianoba aseTi popularulobiT qarTvel JurnalistebSi? aseve SeimCneva sxva, aranakleb saintereso tendencia: yofili politikosebi aqtiurad ebmebian mediabiznesSi. gv.3

ucxoeli eqspertebis gancxadebiT, ekonomikis zrdis Senelebam msoflio bazrebze mdgomareobis gauareseba gamoiwvia. isini yuradRebas gansakuTrebiT Semosavlebis

Tbilisis modis kvireuli dabrunda zustad erTwliani Sesvenebis Semdeg, Tbilisis modis kvireuli dabrunda da 6-dan 10 maisis CaiTvliT gaimarTeba. saqarTvelos yvelaze modur RonisZiebas amjerad vardebis baRi umaspinZlebs, sadac saguldagulod kvireulisaT-

gadanawilebis uTanasworobasa da jinis koeficientze (italieli statikosis, korado jinis saxelobis indikatori, -avt.) amaxvileben. maTi varaudiT, aucilebelia, ganixilon ekonomikis iseTi mniSvnelovani aspeqtebi, rogorebicaa: mTliani Sida produqti, mTliani erovnuli Semosavali, samomxmareblo fasebis indeqsi, umuSevroba da a.S. gv.6

1 maisi – dRe, romelic yvelas gvexeba

vis mowyobil sivrceSi, CvenebebTan erTad sxva RonisZiebebic gaimarTeba. Tbilisis modis kvireulis ZiriTad programaSi 20-mde qarTveli dizaineris Cveneba moewyoba. gv. 14

msoflio Cempionati - brazilia 2014 gv.17

erT Tveze naklebi darCa msoflio Cempionatis dawyebamde, romelsac wels brazilia maspinZlobs da maTi organizatorebi gvpirdebian, rom udaod yvelaze gamorCeuli mundiali iqneba, radgan tardeba braziliaSi da aq iyris Tavs msoflios rCeuli nakrebebi. gadavxedoT jgufuri etapis wyvilebs, romelic ukve cnobilia da gansakuTrebul yuradRebas iqcevs.

gv.10


2 xatia WaniSvili

axali ambebi

stiqia darialis xeobaSi neTis gubernatoris nugzar yifianis informaciiT, adgilze mobilizebulia samaSvelo samsaxuri, samedicino daxmarebis brigadebi da sapatrulo policia. samZebro samuSaoebi teritoriaze maleve daiwyo da daSavebulebi vertmfrenis meSveobiT gadaiyvanes. Sesabamisad, mcxeTa – stefanwminda-larsis teritoriaze moZraoba Sewyda. stiqiisSedegad dazianda magistraluri gazsadeni, ris gamoc somxeTs gazis miwodeba Seuwyda.

didi teritoria daitbora, maT Soris, yazbegidan larsisken mimavali gza. mcxeTa-mTia-

antiteroristuli operacia ukrainaSi mariam megeneiSvili

somas maRaroSi momxdar afeTqebas msxverpli mohyva iana geneliZe

ministri imasac ambobs, rom maRaros erTerT nawilSi xanZari gaCnda, rac maSvelTa muSaobas aferxebs. momxdari tragediis gamo TurqeTis ramdenime qalaqi antisamTavrobo demonstraciebma moicva. mosaxleoba xelisuflebas gulgrilobaSi adanaSaulebs.

24-27 ivliss baTumSi yvelaze masStaburi, rigiT merve Savi zRvis jaz-festivali gaimarTeba, romelSic msoflios cnobili, ucxoeli jaz Semsruleblebi miiReben monawileobas.Kkoncertebi Catardeba 4 dRis ganmavlobaSi, baTumis tenisis korte

damatebiTi detalebis gaxmaurebas, radgan cxedrebis gadmosvenebaze kvlav mimdinareobs molaparakebebi.

irakli modebaZe giorgi TargamaZe, magda anikaSvili, guram donaZe,eliso CafiZe,inga grigolia, giorgi axvlediani, maka mosiaSvilies im JurnalistTa arasruli siaa, romlebmac TavianT Cveul saqmianobas Tavi daanebes da politikaSi wasvla gadawyvites. ucnauria, ratom sargeblobs politikuri saqmianoba aseTi popularulobiT qarTvel JurnalistebSi? aseve SeimCneva sxva, aranakleb saintereso tendencia: yofili politikosebi aqtiurad ebmebian mediabiznesSi. amis kargi magaliTebia nika gvaramia (telearx “rusTavi 2”is generaluri direqtori) da Tamar CergoleiSvilisa (“nacionaluri moZraobis” lideris, giga bokerias meuRle) da kaxa benduqiZis (yofili ekonomikis ministris) tandemi. maT mflobelobaSia telearxi “tabula” da amave saxelwodebis Jurnali.

mniSvnelovania isic, rom cxedrebi sxvadasxva saerTaSoriso organizaciis daxmarebiT gadmoasvenes. ministrma gansakuTrebuli madloba wiTeli jvris komitets gadauxada. daraxveliZem isic aRniSna, rom babuSeras aeroportSi 50-ze meti cxedari iyo dasaflavebuli. Ggasul wels, axali xelisuflebis periodSi, 2 cxedari gadmoasvenes, Tumca procesi jer ar dasrulebula.

M

macaco giorgiZe

moralesi boliviis prezidenti 2006 wels gaxda. is erovnuli nakrebis fanklubis wevria da bevr gasvliT matCsac eswreba. varaudoben, rom moralesi “sport boizSi” TamaSiT, wlis bolos daniSnuli arCevnebisTvis reitings gaizrdis.

boliviis prezidentma evo moralesma safexburTo klub “sport boizTan” kontraqti gaaforma, romelic qveynis umaRles ligaSi gamodis. 54 wlis moralesi gundSi aTnomriani maisuriT naxevarmcvelis poziciaze iTamaSebs.

Savi zRvis me-8 jaz-festivali 16 maiss, Seraton metexi palasis balavaris darbazSi, gaimarTa Savi zRvis jaz-festivalisadmi miZRvnili preskonferencia, romelsac uZRvebodnen saqarTvelos kulturisa da ZeglTa dacvis ministri guram odiSaria, Ti-bi-si bankis sagareo urTierTobaTa da mediakomunkaciebis direqtori Tamar kirvaliZe da kompania “isTernpromouSenis ”direqtori miSa giorgaZe.

babuSeris aeroportSi 1993 wlis 22 seqtembris teraqtis Sedegad gardacvlili 13 qarTvelis cxedari 16 maiss saqarTveloSi Camoasvenes. rogorc saqarTvelos ltolvilTa da gansaxlebis ministrma, daviT daraxveliZem ganacxada, cxedrebis anTropologiuri analizisTvis masalebi uaxloes momavalSi gaigzavneba zagrebis eqspertizis biuroSi, xolo ojaxis wevrebis dnm-is analizs samxaraulis erovnuli biuro Caatarebs. Mmonacemebis Sedarebis Semdeg ki SesaZlebeli gaxdeba cxedrebis identificireba. daraxveliZis gancxadebiT, is erideba

“araferi piraduli, es mxolod biznesia “

“misabaZi magaliTi”

amasTan, ukrainis aRmosavleT regionebSi antiteroristuli operaciis meore faza aprilis bolos ganaxlda.

darina qamadaZe

xatia WaniSvili

SemTxvevis adgilze gaemgzavra prezidenti margvelaSvili.Ppremier-ministr irakli RaribaSvilis davalebiT Seiqmneba sagangebo Stabi.Ees ganacxada krizisebis marTvis sabWos aparatis warmomadgenelma levan RirsiaSvilma. stiqiis Sedegad gardaicvala ukrainis 1 moqalaqe, xolo dakargulad 7 adamiani iTvleba, maT Soris arian ukrainis, TurqeTisa da saqarTvelos moqalaqeebi.

TurqeTSi, somas maRaroSi momxdari afeTqebis dros 300-mde adamiania daRupuli. informacias “roiteri” avrcelebs. qveynis energetikis ministris, Taner ialdizis TqmiT, sami muSa kvlav nangrevebSi rCeba, xolo 15 maRaroelis cxedari maSvelebma nangrevebidan ukve amoiyvanes.

ukrainis aRmosavleT regionebSi mimdinare antiteroristuli operaciis mimdinareobisas daRupuli ukraineli Zalovnebis ricxvi 24-mde gaizarda. amis Sesaxeb “ukrainuli winaaRmdegobis” jgufis koordinatori dimitri timCuki iuwyeba. misive TqmiT, antiteroristuli operaciis msvlelobisas 70-mde adamiania daSavebuli. “Cveni monacemebiT, daRupulia 24 ukraineli Zalovani, maT Soris 16 SeiaraRebuli Zalebidan, 3 – usafrTxoebis samsaxuridan, xuTi ki nacionaluri gvardiidan”, - aRniSna dimitri timCukma.

babuSeris aeroportidan cxedrebi gadmoasvenes

bze.Ffestivalis egidiT, baTumis bulvaris teritoriaze fasiani koncertebis garda, bendi “MEN IN BRASS” sami dRis ganmavlobaSi 15 ufaso Sous gamarTavs. Ggasul wels baTums jaz-festivalis gremis Svidgzis mflobeli amerikeli jazmeni el jero (Al Jarreau) stumrobda. Jaz-festivalze mowveuli musikosebis Semadgenloba Semdegia: KOOL AND THE GANG (USA), LIV WARFIELD feat. THE NPG Hornz (USA), BOOTSY COLLINS & The funk Unity Band (USA), MARIO BIONDI (IT), RAMON (AT), MEN IN BRASS (GER), ParovSrelar presents MAX THE SAX (AT).

2008 wlidan baTumis jaz-festivali evropis yvelaze prestiJuli musikaluri festivalebis katalogSia Sesuli.

“Cven gadavwyviteT im ideis realizeba movaxdinoT, romelic prezidentTan saubarSi warmoiSva. mas fexburTi uyvars da kargad TamaSobs”iuwyeba gamocema Eluniverso “sport boizis” prezidentis mario kronenboldis sityvebs. Mmoralesi xelfasis saxiT TveSi 214 dolars miiRebs, rac boliviaSi minimaluri anazRaurebis eqvivalentia. axalwveuli gundSi matCebs imis mixedviT Caatarebs, ra saSualebasac samuSao grafiki miscems. aRsaniSnavia, rom is pirveli prezidentia, romelic profesionaluri klubis moTamaSe gaxdeba.

felfsi daTmobas ar apirebs iana geneliZe 2014 wels felfsma oficialuri starti „arizonas gran prize“ aiRo da meore adgili daikava. igi metoqes, raian lohtes, mxolod 0,2 wamiT CamorCa.

ramdenad jansaRi movlenaa (an misaRebia ganviTarebadi qarTuli demokratiisTvis) erTi mxriv Jurnalistebis amgvari swrafva CaerTon politikuri procesebSi, xolo meore mxriv politikosTa mzardi interesi mediis mimarT? am kiTxvaze pasuxis gasacemad, saWiroa MmTeli rigi faqtorebis gaTvaliswineba. rogorc cnobilia, saqarTveloSi sareklamo bazari ar aris imdenad ganviTarebuli,rom masmedias seriozuli Semosavlebi moutanos. SedarebisTvis, Tuki dasavlur qveynebSi gazeTebis Semosavlebis 70-80% modis reklamebze, saqarTveloSi analogiuri maCvenebli 15-20%-s Tu utoldeba. mxolod gayidvebiT miRebuli SemosavliT ki Znelia mediasaSualebis arsebobis uzrunvelyofa, Semdegi ganviTarebis perspeqtivaze rom aRaraferi vTqvaT. amitomac, Cndeba saWiroeba, rom mediam eZebos mfarvelebi damatebiTi Semosavlebis moZiebis mizniT. aseT mfarvelebad ki, umetes SemTxvevaSi, politikuri Zalebi gvevlinebian. meore mxriv, politikosebisTvis sasicocxlod mniSvnelovania mediasTan urTierToba. man unda moaxerxos adamianTa farTo masebs gaacnos sakuTari politikuri xedva, moaxdinos TviTprezentacia da a.S. ukanaskneli 30 wlis manZilze, sul ufro didi intensivobiT mimdinareobs politikis marketingizacia: tradiciuli midgomebisgan gansxvavebiT, Tanamedrove politteqnologebi politikosebs

mocurave isev win miiwevs. igi monawileobis miRebas „Sarlotis gran prizec“ gegmavs,romelic starts am wlis 16 maiss aiRebs.

yvela drois yvelaze titulovani, Tvrametgzis olimpiuri Cempioni da aSS-s legendaruli

eqspresi

aRiqvamen rogorc mewarmeebs, romlebmac sakuTari produqti (politikuri problemebis gadaWris miseuli gzebi, saarCevno dapirebebi da a.S.) unda gayidos. myidvelad ki gvevlineba amomrCeveli. Sesabamisad, imisTvis, rom produqti gaiyidos, saWiroa reklamireba. amitomac, politikosis warmateba didwilad aris damokidebuli reklamirebis sixSiresa da efeqturobaze. es saqarTveloSic kargad esmiT, amitomac, namdvili konkurenciaa gaCaRebuli mediasaSualebebze gavlenis mosapoveblad. wlebis ganmavlobaSi opozicia adanaSaulebda “nacionalur moZraobas” imaSi, rom es ukanaskneli aqtiurad cdilobda ekontrolebina yvela met-naklebad seriozuli mediasaSualeba. (mTavari aqcenti gadatanili iyo televiziebze) ramdenad gamosdioda es “nacionalur moZraobas” Tavad gansajeT. magram ar SeiZleba ar gavixsenoT is movlenebi, romlebic mohyva koalicia “qarTuli ocnebis” mcdelobas, rogorme daeZlia “nacionaluri moZraobis” informaciuli monopolia. am mizniT koaliciis wevrebma satelituri antenebis darigebas mihyves xeli, raTa maT mimarT loialurad ganwyobil mediasaSualeba “maestros” ufro farTo auditoriamde miewvdina xma. (maSin aRniSnuli arxi mxolod Tbilisis masStabiT mauwyeblobda). maSin “qarTuli ocnebis” es mcdeloba kraxiT dasrulda. “nacionalurma moZraobam” moaxerxa xeli SeeSala maTTvis da antenebis darigeba veRar moxerxda. samagierod, arCevnebis Semdeg, rogorc Cans,“maestros” daufases Rvawli da “saerTaSoriso gamWvirvalobasaqarTvelos” monacemebiT, 2013 wels telekompaniis Semosavlebi gasammagda. saerTo jamSi, SeiZleba iTqvas, rom saqarTveloSi media polიტიზირეbulia. metic, politikuri Zalis gavlenaze misadmi loიalurad ganwyobili mediasaSualebebis raodenobisa da xarisxis mixedviTac SeiZleba msjeloba. neitraluri mediasaSualebebi TiTqmis ar arsebobs: nawili aris “qarTuli ocnebis” gavlenis qveS (mag. telekompaniebi “maestro” da “imedi”) xolo nawili aSkarad “nacionaluri moZraobisadmi” aris loialurad ganwyobili. ( telekompaniebi “rusTavi 2” da “tabula”) sabolood ki,isev da isev zaraldeba mosaxleoba: is ver axerxebs miiRos metnaklebad dabalansebuli informaciac ki. axal politikur Zalebs, Tuki isini gamoCndebian, gauWirdebaT “qarTuli ocnebisa” da “nacionaluri moZraobis” informaciuli monopoliis daZleva. es yvelaferi SesaZloa xelisSemSlel faqtorebad iqces ganviTarebadi qarTuli demokratiisTvis. gamosavali ki, albaT, sareklamo bazris ganviTareba da mosaxleobis socialuri mdgomareobis gaumjobesebaa-es saSualebas miscems mediasaSualebebs, rom gaxdnen finansurad ufro Zlierebi da, sabolood, iqcnen damoukidebel moTamaSeebad. sxva SemTxvevaSi, masmedia iqneba ara sazogadoebis “modaraje ZaRli”, aramed agitacia-propagandis kidev erTi damxmare saSualeba politikuri Zalebis xelSi.

Kaleqsandre WikaiZem Tsu-s studentebi daajildova salome boWoriSvili marina dvaliSvili 12 maiss Sinagan saqmeTa saministroSi antinarkotikuli kampaniis farglebSi konkurisis ,, ara bionarkotikebs” monawile Jurnalistebi ministrma aleqsandre WikaiZem daajildova. ,,didi madloba minda gadavuxado masmediis warmomadenlebs, TiToeul Jurnalists, romlic am konkursSi monawileobda. Ra Tqma unda, saozgadoeba ayva uwyebis mier gamoxadebul kampanias. Tqveni daxmarebiT Sedegi ukve saxeze gvaqvs, “bio” narkotikebis moxmareba 10 %-mdea dasuli, es Tqveni damsaxurebaa. Ees kampania aris Cveni Svilebis , ojaxebisa da TanamoqalaqeebisTvis saWiro kampania.” Gganacdaxa aleqsandre WikaiZem da gamarjvebulebs madlobis sigeli da iPad Air gadasca. Ggamarjvebulebi ramdenime nominaciaSi gamovlinda: saueTeso satelevizio gadacemisTvis telekompania imedis gadacemis ,, dRis Sou”-s wamyvanebi naniko xazaraZe da sofo narCemaZe, saukeTeso radio siuJetisTvis ,,media palitris” Jurnalisti lela baRdavaZe, xolo statiisTvis ,,guria niusiis” Jurnalisti Tamuna lefsiwveriZe. specialuri sigeli gadaecaT Tbilisis ivane javaxiSvilis saxelobis saxelmwifo universitetis Jurnalistikisa da masobrivi komunikaciis mimar-

Tulebis studentebs maT mier momzadebuli sareklamo rgolisTvis, romlic saswavlo kurisis ,,televizia 1”-s farglebSi studentebma gadaiRes. rogorc maTma xelmZRvanelma ,Tsu-s leqtorma, qalabatonma Tamar belaqniam ganacxada: ,,kli pis oficaluri prezentacia ramdneime dReSi saxelmwifo universitetSi gaimarTeba, romelsac Sinagan saqmeTa ministri aleqsandre WikaiZe da Tsu-s reqtori vladimer papava daeswrebian.” ,,Zalian moxarulebi viyaviT komisis wevrebi, rodesac namuSevrebs vafasebdiT, ragdan etyoboda TiToeul namuSevars, rogor guldasmiT muSaobdiT, rogor gainteresebT da gtkivaT es Tema”,ganacxada dajildoebis ceremoniis gaxnisas sazogadoebasTan urTierTobis samsaxuris ufrosma da Jiuris wevrma nino giorgobianma. Jiuris wevrma nar-

eqspresi

kologma zurab sixaruliZem RonisZiebis dros ganaTlebis, jandacvis da sxva saministroebs mouwoda meti aqtiurobisaken am sakiTxTan dakavSirebiT.rogorc cnobilia, pirvel maiss ZalaSi Sevida kanoni, romlic krZalavs bios gamoyenebas. sakiTxi mas Semdeg gaaqtiurda , rac am narkotikuli saSualebebis momxarebis done qvyenaSi gaizrda. rogorc Sinagan saqmeTa saministros sazogadoebasTan urTierTobis samxaxuris ufrosma nino giorgobianma aRniSna, oficialuri statistikis mixedviT, bolo 2-3 Tvis ganmavlobaSi bio narkotikebis momxarebiT 2 adaiani gardaicvala. 31 marts Sinagan saqmeTa saministros iniciativiT gamocxadda konkursi “ara bionarkotikebs”. Kkampaniis mizani sazogadoebis informireba da bionarkotikis moxmarebis prevenciaa.

politikuri korufcia arasamTavrobo seqtoris interesis areals miRma Tamar nikoleiSvili organizebuli danaSauli da masTan brZola msoflio sazogadoebisTvis erTerTi mniSvnelovani problemaa. misi gavrcelebis saSiSroeba gansakuTrebiT izrdeba gardamaval periodSi _ saxelmwifos demokratiis konsolidaciis procesSi. bolo dros samoqalaqo sazogadoebisa Tu politikuri elitis yuradReba, ZiriTadad korufciis TvalsaCino saxeebze maxvildeba. am tendenciam ganapiroba is, rom saarCevno procesi, sadac korufciis politikur iaraRad gamoyenebis saSiSroeba gansakuTrebulad didia, da arCevnebis Semdgomi, e.w. “stabilizaciis” periodi, maTi yuradRebis miRma darCa. 2014 wlis 15 ivniss adgilobrivi TviTmmarTvelobebis arCevnebia dagegmili. arasamTavrobo organizaciebi dakvirvebisTvis prioritetebis gansazRvris procesSi arian. vardebis revoluciis Semdeg korufciis done sagrZnoblad Semcirda da dRes is aRar warmoadgens qveynis ganviTarebis Semaferxebel yvelaze mniSvnelovan faqtors. amas saerTaSoriso organizaciebis kvlevebic adasturebs. magaliTad SeiZleba moviyvanoT CRRC-is bolo kvlevis Sedegebi am mimarTulebiT, romlis mixedviTac 2008 wlidan 2011 wlamde korufciis aRqmis indeqsi 4%-dan 0%-mde davida. 2004 wlamde ki moqalaqeebi mZafrad aRiqvamdnen dabali donis korufcias, razec metyvelebs “saerTaSoriso

maikl felfsis triumfalur dabrunebas londonis olimpiadazec aravin eloda. Tumca amerikelma sportsmenma kidev daamtkica, rom saukeTesoa da kidev didi xnis manZilze ar apirebs pirvelobis daTmobas.

2

3

politika

gamWvirvaloba – saqarTvelo”s mier 2005 wels Catarebuli kvleva, romlis Tanaxmadac gamokiTxul respondentTa umravlesobam qveyanaSi arsebul problemaTa Soris umTavresad e.w. “mcire korufcia” daasaxela. miuxedavad udavod TvalSisacemi progresisa, es ver iqneba dasturi imisa, rom korufcia saerTod aRmoifxvra. politikuri korufciis sxva, ufro farTomasStabiani kvleva, vidre aRniSnuli kvlevebia, 2003 wlidan dRemde, faqtobrivad ar Catarebula. am periodSi korufciasTan brZolis TvalsazrisiT miRweulma warmatebam ganapiroba korufciis mimarT sazogadoebrivi interesis Semcireba, rac arasamTavrobo seqtoris orientiris gansazRvrazec aisaxa . wina planze gadmovida iseTi problemebis kvlevis saWiroeba, romelTa arsebobac calsaxa iyo, korufciis kvleva ki meorexarisxovani gaxda. ukanaskneli ori arCevnebis analizi aCvenebs, rom arasamTavrobo organizaciaTa winasaarCevno procesis monitoringis angariSebSi, politikuri korufciis SemTxvevebi ar aris identificirebuli da rigiT saarCevno darRvevebadaa ganxiluli. mixeil SaraSiZe, arasamTavrobo organizacia “adamianis uflebaTa centris” warmomadgeneli ambobs, rom ganvlil arCevnebSi maTi kvlevis sferos ar ganekuTvneboda winasaarCevno procesSi politikuri korufciis SemTxvevebis gamovlena. gagrZeleba me-4 gv.


4

politika

politikuri korufcia arasamTavrobo seqtoris interesis areals miRma

dasawyisi me-3 gv. amis mizazad ki resursebis SezRudulobasa da “ufro mniSvnelovani sakvlevi sakiTxebis” arsebobas asaxelebs.korufciis kvlevisadmi interesis Semcirebis mizezi ar SeiZleba iyos mxolod is Sedegebi, rac 2003 wlis Semdeg korufciasTan brZolam moitana. am brZolaSi gamarjvebis saerTaSoriso aRiarebam politikis “maRal eSelonebSi” farTo asparezi gauxsna farul politikur korufcias, e.w. kleptokratias (xelisuflebis saTaveSi organizebuli korufcia. –avt.). Tumca, bolo sami arCevnebi korufciis TvalsazrisiT saintereso iyo imiTac, rom kleptokratia politikuri brZolis iaraRad gamoiyeneboda ara mxolod mmarTveli partiis (2013 wlis oqtombris arCevnebamde “erTiani nacionaluri moZraobis”, arCevnebis Semdeg ki ukve _ “qarTuli ocnebis”) mier, aramed opoziciuri Zalebis mierac. bolo or, saparlamento da saprezidento arCevnebsa da maT Semdgom periodebSi, Tu “nacionaluri moZraoba” iyenebda ufro metad saxelmwifo resursebs Zalauflebis SenarCunebisa da sapirispiro Zalis SezRudvis mizniT, koalicia “qaruli ocneba” aqtiurad iyenebda mis xelT arsebul finansur resursebs. igive tendencia gagrZelda xelisuflebis cvlilebis Semdegac. moaxloebul arCevnebSi ki korufciis gamoyenebis Sansebi izrdeba arCevnebis ti pis, saarCevno sistemisa da misi masStabebis gamo. rogorc wesi, adgilobrivi TviTmmarTvelobebis arCevnebSi qveda donis korufcias ufro metad “exsneba gza”. Tumca Teziss, rom miuxedavad imisa, rom amis Sesaxeb naklebs saubrobdnen, bolo arCevnebs saqarTveloSi korufciis gareSe ar Cauvli. kleptokratiis

gamovlinebad SeiZleba miviCnioT administraciuli erTeulebis biujetebSi winasaarCevnod Tanxebis mimarTva, risi magaliTebic “saerTaSoriso gamWvirvaloba _ saqarTvelo”-s 2012 wlis kvlevaSi gvxvdeba. ozurgeTis munici paliteti, sadac saparlamento arCevnebamde, 7 Tvis ganmavlobaSi adgilobrivi biujeti 7,265,100 lariT, anu TiTqmis 75%-iT gaizarda. aseve, kleptokratiis erTgvari formaa moqalaqeebisTvis socialuri dazrvevis Sewyveta opoziciur ZalasTan asocirebis gamo, risi precedentebic winasaarCevno monitoringis mixedviT araerTxel dafiqsirda 2012 da 2013 wlis arCevnebSi, anu sxvadasxva mmarTvelma Zalam amomrCevelTa mozidvis mizniT kleptokratiis erTsa da imave formas mimarTa.“saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociaciis” wevrebi, TaTuli Todua da irma pavliaSvili

aRniSnaven, rom winasaarCevno procesSi arasamTavrobo seqtoris interesis sferos ukve didi xania aRar warmoadgens politikuri korufciis kvleva da korufciuli SemTxvevebi da Tuki aseTi saerTod fiqsirdeba is zogadi saarCevno darRvevebis WrilSi ganixileba. TaTuli Todua ambobs, rom “politikuri korufciis siRrmiseuli kvlevis saWiroeba saqarTveloSi jerjerobiT ar dgas”. meore mxriv, “adamianis uflebaTa centris” warmomadgeneli, mixeil SaraSiZe aRniSnavs: “imis gamo, rom winasaarCevno periodSi arasamTavrobo seqtoris mTeli resursi mimarTuli iyo imisken, rom saarCevno darRvevebi ganexilaT xelisuflebis mxridan, Cvens angariSebSi naklebadaa asaxuli opoziciuri Zalebis korufciuli saqmianoba”. Tumca SaraSiZe acxadebs, rom igi mzadaa, “adamianis uflebaTa

centris” wevrebs politikuri korufciis kvlevis udavo saWiroebaze esaubros da adgilobrivi TviTTmmarTvelobebis arCevnebSi gasuli wlebis tradicia Seicvalos. Tumca, dafinansebis wyaroebis interesis gareSe am mimarTulebiT kvlevebis gaintensiurebaze saubari naadrevia. unda iTqvas, rom Tu 2012 wlis winasaarCevno procesSi ara Tu sxva kvlevebis daskvnebis, aramed korufciis calkeuli SemTxvevebis moZiebac ki Wirda. 2013 wlis pirvel naxevarSi moqmedma xelisuflebam aqtiurad daiwyo saubari wina xelisuflebis korufciul saqmianobaze. magram, es SemTxvevebi jer kidev ar identificirdeba politikur korufciasTan. amdenad, arasamTavrobo seqtoris, ase vTqvaT, gulgrili damokidebulebis gamo politikuri korufciis kvlevis mimarT, adgilobrivi TviTmmarTvelobebis moaxloebul arCevnebSi am tendenciis gagrZelebis safrTxe arsebobs. SesaZloa, saerTaSoriso organizaciebis kvlevebSi Candes, rom saqarTveloSi korufcia aRmoifxvra, rac, TavisTavad, qveynis saerTaSoriso winsvlaze miuTiTebs, magram realuri winsvla swored imas gulisxmobs, rom politikuri korufciis fenomeni ar veZeboT mxolod samarTlebrivi normebis uxeS darRvevaSi, radgan igi, SeiZleba, yoveldRiur cxovrebaSi SeumCnevlad arsebobdes da sazogadoebisTvis ziani mohqondes. amdenad, gardamavali demokratiis qveynisTvis sasurvelia, adgilobrivi TviTmmarTvelobebis arCevnebamde politikuri korufciisadmi yuradRebis gazrda prioritetuli gaxdes.

veriko gelaSvili

4

kanonproeqti iusticiis saministros mieraa momzadebuli da masze muSaoba jer kidev gasuli wlis ianvarSi daiwyo, Tumca sasuliero pirebisa da mrevlis protestis fonze, romelic kanonSi terminebis “seqsualuri orientacia” da “genderuli identoba” arsebobam gamoiwvia. saparlamento ganxilvis procesSi proeqtis Tavdapirvel versiaSi cvlilebebi Sevida. kerZod, kanonproeqtSi “sazogadoebrivi wesrigisa da zneobis dacvis” cneba Caido da am mizniT ganxorcielebuli qmedeba piris diskriminaciad aRar CaiTvleba. aseve kanonproeqtidan amoiRes punqti Seviwroebis Sesaxeb. cvlilebebis miuxedavad sapatriarqo kanonproeqtis siRrmiseul ganxilvas apirebs, radganac misi gancxadebiT kanonproeqtis Tavdapirvel versiaSi aSkarad ikveTeboda safrTxeebi, xolo saboloo versia ufro seriozul Seswavlas saWiroebs. saqarTvelos patriarqma kanonmdeblebi ukanonobis dakanonebaSi daadanaSaula: “rogor SeiZleba ukanonoba daakanono, ukanonobis dakanoneba didi codvaa da swored amis Sesaxeb vTqvi me da me rom ar meTqva, is iqneboda gasakviri da saocari. arc erTi morwmune adamiani ar miiRebs aseT kanons da minda vTqva, gava dro da TviTon gagvikvirdeba, Tu rogor iyo miRebuli es kanoni” - ganacxada saqarTvelos marTlmadidebeli eklesiis patriarqma. dekanozi Teodor gagniZec miiCnevs, rom kanonproeqti mainc Seicavs safrTxeebs:- “xelisuflebas unda dagvajeros, rom kanonproeqti ar Seicavs farul safrTxeebs, Tumca maTi argumentebi zedapirulia. am xalxs ar vendobi, ara imitom, rom cruoeben, aramed maTi kompetencia maeWvebs. isini SeiZleba kargi iuristebi da politikosebi arian, magram msoflio globaluri movlenebis fonze kompetenturad ver aRiqvamen realobas. viziareb patriarqis pozicias – es kanoni safrTxis Semcvelia saqarTvelos momavlisTvis. sadac ar aris qriste, iq Cven aRaraferi gvesaqmeba”. sapatriarqosgan gansxvavebuli pozicia aqvT mmarTveli gundis wevrebs, araamTavrobo seqtoris warmomadgenlebs da uflebadamcvelebs. isini Tanxmdebian, rom kanonis miReba saqarTvelos evropuli momavlisaTvis aucilebelia.

inovaciuri sferosa da mewarmeobis xelSemwyobi RonisZiebebi

qeTevan melqaZe

Aantidiskriminaciuli kanoni parlamentma mainc miiRo

2 maiss parlamentma mesame mosmeniT miiRo kanonproeqti “diskriminaciis yvela formis aRmofxvris Sesaxeb”. saqarTvelos prezidentis xelmoweris Semdeg, 7 maiss kanonproeqti ZalaSi Sevida. kanonis mizania diskriminaciis nebismieri formis aRmofxvra da saqarTvelos teritoriaze myofi pirebisaTvis kanonmdeblobiT daculi uflebebiT sargeblobis Tanaswori uzrunvelyofa - rasis, kanis feris, enis, sqesis, asakis, moqalaqeobis, warmoSobis, sacxovrebeli adgilis, ojaxuri mdgomareobis, orsulobis an dedobis, qonebrivi an wodebrivi mdgomareobis, janmrTelobis mdgomareobis, SezRuduli SesaZleblobis, religiis an rwmenis, erovnuli, eTnikuri an socialuri kuTvnilebis, politikuri an sxva mosazrebis, seqsualuri orientaciis, genderuli identobis an sxva niSnis miuxedavad.

5

ekonomika

“es kanoni sWirdeba saqarTvelos, Cven ase vfiqrobT. sapatriarqos ki sxva mosazreba aqvs, es Cveulebrivi ambavia. Aarc erTi eklesia, arc moldovaSi, arc serbeTSi da rumineTSi, arc kaTolikuri da arc marTlmadidebluri arasodes daeTanxmeba antidiskriminaciul kanons. amaSi tragikuls verafers vxedav”. – ganacxada levan berZeniSvilma. parlamentis adamianis uflebaTa dacvis komitetis Tavmjdomare eka beselia, kanonis mowinaaRmdegeebs urCevs kargad gaecnon im cvlilebebs, romlic kanonSi misi miRebisas aisaxa.

bolo periodSi inovaciebisa da mewarmeobis xelSewyobisaken mimarTuli araerTi RonisZieba Catarda. amas garda, ekonomikisa da mdgradi ganviTarebis saministros inciativiT Seiqmna inovaciebisa da teqnologiebis saagento, mimdinare TveSi amoqmeddeba mewarmeobis ganviTarebis saagento, rac mniSvnelovnad daexmareba qarTvel inovatorebs. statiaSi warmodgenilia bolo periodSi ganxorcilebuli mniSvnelovani proeqtebi, romlebic qveyanaSi inovaciuri biznesisa da mewarmeobis ganivTarebas uwyobs xels. saqarTvelos inovaciebis kvireuli inovaciebisa da teqnologiebis saagentos iniciativiT sagamofeno centr eqspo jorjiaSi 24-26 aprils “inovaciebis kvireuli” gaimarTa. RonisZiebaSi monawileoba miiRes rogorc adgilobrivma, ise ucxourma kompaniebma, saerTaSoriso safinanso organizaciebma, samTavrobo uwyebebma da eqspertebma. kvireulis farglebSi moewyo sxvadasxva aqtivobebi, rogoricaa: konferenciebi, seminarebi, teqnologiuri gamofena da sxv. globaluri mewarmeobis kvireuli “globaluri mewarmoebis kvireuli”

arasamTavrobo organizacia “ inovaciebisa da mewarmeobis ganviTarebis centris” organizebiT 12-dan 17 noembis CaTvliT gaimarTa. proeqtis mizani kvireulis farglebSi Catarebuli RonisZiebebis saSualebiT, damwyebi mewarmeebis stimulireba da xelSewyoba iyo. proeqtis farglebSi Catarda mewarmeobasTan dakavSirebuli vorqSofebi da diskusiebi. kvireulis mimdinareobisas warmatebulma biznesmenebma isaubres safinanso, iuridiuli organizaciebisa da

mewarmeobis mxardasaWerad finasuri resursebis mobilizebasa da iuridiul sakiTxebze, saqarTveloSi arsebul biznes garemoze, maT SesaZleblobebsa da mewarmeTa gamowvevebze. garda amisa, ganixiles marketinguli instrumentebisa da strategiebis roli da biznesis marTvis procesebi. sakuTari gamocdileba studentebsa da damwyeb

ganmavlobaSi axdenda biznes modelebis SemuSavebas qarTveli da ucxoeli mentorebisa da Jiuris daxmarebiT.daskvniTi RonisZieba 15-16 aprils saqarTvelos bankSi gaimarTa. saqarTvelodan 4 gundi warsdga investorebis winaSe Semdegi proeqtebiT: Teach.ge, Online Taxi, M-Farm, Headhunter. gamarjveba somxeTis warmomadgenelma moi pova

mewarmeebs warmatebulma qalma mewarmeebmac gauziares. sabolood ki korporatiul pasuxismgeblobaze biznesis arssa da qarTveli mewarmeebis SesaZleblobebze isaubres. kvireulis farglebSi Catarebuli RonisZiebebis saSualebiT monawileebma SeZles informaciisa da rekomendaciebis miReba warmatebuli kompaniebis xelmZRvanelebisa da marketologebisagan, aseve saerTaSoriso organizaciebis, safinanso iuridiuli da biznes sakonsultacio firmebisagan. StartUp Cup Georgia StartUp Cup aris saerTaSoriso biznes modelebis konkursi,

proeqtiT Truthly.me. es aris onlain platforma organizaciebisa da maTi liderebisaTvis, raTa anonimurad gaigon, ras fiqroben TanamSromlebi maTze da ra aris gamosasworebeli kompaniaSi.

romlis mizania StartUp ekosistemis ganviTarebis xelSewyoba damwyebi biznesebisaTvis sainkubacio garemos Seqmnis gziT. proeqti gagrZelda 28 oqtombridan 13martamde. saqarTveloSi proeqtis warmomadgeneli da Tanaorganizatoria “inovaciebisa da mewarmeobis ganviTarebis fondi”. proeqtis farglebSi SerCeuli 25 gundi/monawile ramdenime Tvis

biznes maraToni 20=200 RonisZiebis organizatoria “axalgazrda inovatorTa klubi”. proeqtis mTavari mizani biznes inkubatorebis Seqmnaa, sadac ibadeba ideebi da Semdeg xdeba am ideebis sisruleSi moyvana. SesarCevi etapis Semdeg, organizatorebi amzadeben monawileebs, aZleven rCevebs, rogor warmarTon da ganaxorcielon TavianTi biznes idea. organizatorebis gancxadebiT RonisZieba monawileebs momavali warmatebebis miRwevaSi daexmareba. isini cdiloben dawyebuli saqme mxolod maraToniT ar Semoifarglos. maraToni weliwadSi ramdenjerme imarTeba. StartUp marani Startup.ge-isa da Green Capital-is organizebiT StartUp marani TbilisSi pirvelad 2014 wlis 2829 marts gaimarTa. StartUp marani emsaxureba inovaciuri biznes ideis an biznesis dawyebis msurvelis

‘’mciremiwian fermerTa 2014 wlis sagazafxulo samuSaoebis xelSewyobis proeqti’’ grZeldeba

eqspresi

meore RonisZieba gamorCeulia im TvalsazrisiT, rom igegmeba ucxoeli eqspertebis da konsultantebis Camoyvana, romlebic vorqSofebsa da seminarebs gamarTaven RonisZiebis farglebSi. aseve saukeTeso biznes ideebis avtorebs eqnebaT SesaZlebloba monawileoba miiRon sxva qveynis msgavsi ti pis proeqtebSi da maTgan moi povon dafinanseba. zemoT ganxiluli RonisZiebebi, mniSvnelovnad uwyobs xels qveyanaSi inovaciuri biznes garemos Seqmnas da mewarmeobis ganviTarebas. aseve qveyanaSi mewarmeobis ganviTarebisaTvis premier ministri irakli RaribaSvili saSualo ganaTlebis sistemaSi axali savaldebulo sagnis, mewarmeobis iniciativiT gamodis. rogorc premieri miiCnevs, samewarmeo ganaTlebis Sedegad moswavleebi miiReben met codnas da gamoumuSavdebaT unarebi, raTa momavalSi Tavad gaxdnene mewarmeebi da daasaqmon adamianebi.

qarTuli produqti rusul bazarze brundeba xatia WaniSvili

mariam wignaZe

29 aprils kanoproeqtis meore mosmeniT ganxilvas,sadac sasuliero pirebic imyofebidnen,AarasamTavrobo organizacia “qalTa fondi saqarTveloSi” wevri da feminist-aqtivisti _ ida baxturiZe eswreboda, romelic aRniSnuli kanonis miRebis mniSvnelobaze da sapatriarqos aseTi damokidebulebis mizezebze saubrobs:-“antidiskriminaciuli kanoniT, saqarTvelo kidev erTxel akeTebs ganacxads, rom adamiani aris mTavari da upirvelesi Rirebuleba. Aaseve qveyana mkafiod afiqsirebs Tavis sagareo politikur orientacias, radgan kanonis miReba _ evrokavSiris viza liberalizaciisTvis, erT-erTi mTavari moTxovna iyo. rac Seexeba eklesiis damokidebulebas, Cemi azriT, es iyo maTi mxridan sakuTari Zalebis demonstrirebis mcdeloba da ara is, rom eklesia realurad xedavs raime safrTxes am kanonSi. vgulismob, rom maT undodaT da axlac undaT, am mTavrobas da sazogadoebas aCvenon vin aris “pirveli” qveyanaSi da vin flobs realur Zalauflebas.”

Canafiqris realobad qcevas. Startup maranis gundi daexmara monawileebs prezentaciaze warsadgeni ideis damuSavebasa da momzadebaSi. RonisZiebis dasrulebidan erTi kviris ganmavlobaSi investorebs hqondaT saSualeba dakavSirebodnen maT mier SerCeul ideebs da daesaxaT samoqmedo gegma. xolo is ideebi, romelbmac ver miiRes dafinanseba, ganTavsda veb gverdze www.startup.ge, sadac nebismier msurvels SeuZlia daukavSirdes ideis avtors. rogorc proeqtis monawileebi acxadeben, maT miiRes udidesi gamocdileba da daamyares saqmiani urTierTobebi potenciur investorebTan. StartUp maranis meore RonisZieba 2014 wlis 31 maissa da 1 ivniss gaimarTeba. monawileebs eqnebaT SesaZlebloba gamoiyenon es Sansi da TavianTi idea realobad aqcion.

jer kidev gasul wels soflis meurneobis saministrom ‘’mciremiwian fermerTa sagazafxulo samuSaoebis proeqti’’ wamoiwyo, romelic mciremiwian fermerTa saqmianobis stimulirebas isaxavs miznad. 2014 wlis pirveli Tebervlidan proeqti grZeldeba. vin da ratom miiRo saxelmwifosgan daxmareba, am Temaze soflis meurneobis saministroSi acxadeben: ‘’mciremiwian fermerTa 2014 wlis sagazafxulo samuSaoebis xelSewyobis proeqtis’’ beneficiarebi arian fermerebi, romelTac sakuTrebaSi, sargeblobaSi an faqtobriv mflobelobaSi aqvT 1.25 heqtris CaTvliT farTobis sasoflo-sameurneo daniSnulebis miwis nakveTebi. fermerebi, miwis farTobis mixedviT or kategoriad iyofian da iReben sxvadasxva odenobis sargebels. fermerebi, romelTac aqvT 0.25 ha-mde farTobi miwis nakveTi da isini, romelTac aqvT 0.25 ha-dan 1.25 ha-s CaTvliT farTobis mqone miwis nakveTebi. 0.25 heqtaramde miwaTmflobelebma miiRes agrobaraTi, sadac 50 laris ekvivalentis qula iqna daricxuli, romelsac sasuqisa da pesticidebisTvis gamoiyeneben. rac Seexeba heqtarze 140 laris Rirebulebis sargebels, xvna-Tesvis samuSaos saxiT miiRes. glexebma wlebis

eqspresi

ganmalobaSi mitovebuli miwis nakveTebis damuSaveba daiwyes. nugzar berbiWaSvili sofel winarexis mkvidri:‘’ heqtarsa da 35 meased miwis nakveTs vflob. wlebis ganmavlobaSi mxolod mis nawils vamuSavebdi, arc SesaZlebloba mqonda da arc imis imedi, rom moyvanil bostneuls normalur fasSi gavyiddi. Aam vauCeriT miwa davamuSave. es proeqti Zalian didi SeRavaTia maTTvis, vinc miwaze muSaobs. Ppatara bavSviviT, Sinaganad did sixaruls ganvicdi. Ees niSnavs imas, rom qveyanas Tavisi sarCosabadebeli eqneba. Ees Zalian didi xelSewyobaa im adamianebisTvis, visac miwasTan Sexeba aqvs da unda, rom raRac Seqmnas am dalocvil miwaze.’’ imereTis regionSi, ‘’mciremiwian fermerTa 2014 wlis sagazafxulo muSaobis xelSewyobis proeqtis farglebSi’’ 165 000-mde beneficiari miiRebs daxmarebas. dReis monacemebiT, imereTis regionSi 11 000 heqtaramde miwaa damuSavebuli da Sps ‘’meqanizatoris’’ 400-mde erTeuli teqnikaa mobilizebuli. programis farglebSi, saqarTvelos masStabiT wels daxmarebas 800 000-mde mciremiwiani fermeri miiRebs.

qarTuli produqtis garkveuli nawili ruseTis bazarze 26 maisidan dabrundeba. amis Sesaxeb informacias ruseTis veterinaruli da fitosanitaruli zedamxedvelobis samsaxuri avrcelebs. cnobilia sia im produqtebis, romlebic rusul bazarze saqarTvelodan Seva: pomidori, badri

jani, kitri, kombosto, aseve xilic: alubali, gargari, qliavi, xurma, atami, kenkra da kivi. gansakuTrebul moTxovnas ruseTis veterinaruli da fitosanitaruli zedamxedvelobis samsaxuri qarTul kartofils uyenebs, romelic rusul bazarze ver gava, Tu ar iqneba garecxili da ar eqneba samomxmareblo SefuTva.


6

ekonomika

TamTa qarqaSaZe

TamTa jojua ucxoeli eqspertebis gancxadebiT, ekonomikis zrdis Senelebam msoflio bazrebze mdgomareobis gauareseba gamoiwvia. isini yuradRebas gansakuTrebiT Semosavlebis gadanawilebis uTanasworobasa da jinis koeficientze (italieli statikosis, korado jinis saxelobis indikatori, -avt.) amaxvileben. maTi varaudiT, aucilebelia, ganixilon ekonomikis iseTi mniSvnelovani aspeqtebi, rogorebicaa: mTliani Sida produqti, mTliani erovnuli Semosavali, samomxmareblo fasebis indeqsi, umuSevroba da a.S. mTliani Sida produqti (mSp), aseve erToblivi Sida produqti (eSp), warmoadgens erTi wlis ganmavlobaSi, qveynis sazRvrebSi warmoebuli mTliani Sida produqciisa da momsaxurebis saerTo Rirebulebas. mSp erovnuli Semosavlebisa da warmoebis zomis gamoTvlis erT-erTi meTodia. misi gamoyeneba SeiZleba, rogorc qveynis cxovrebis standartis erTerTi indikatori. 2004 wels saqarTvelos realuri mSp 8.6 mlrd lars Seadgenda, xolo 2012 wels realurma mSp-m 14.5 mlrd lars miaRwia. Sesabamisad, realuri mSp 2004-2012 wlebSi gaizarda daaxloebiT 1.7-jer. (realuri mSp asaxavs qveyanaSi warmoebuli saqonlisa da gaweuli momsaxurebis Rirebulebas mudmiv fasebSi, raTa moxdes fasebis cvlilebis, anu inflacia/deflaciis gamoricxva. realuri mSp gviCvenebs warmoebuli produqciis realur raodenobriv zrdas, - avt.).

mimdinare fasebSi, -avt.). 2004-2012 wlebSi mSp-is zrdas ar eTanxmeba saqarTvelos finansTa ministry: ,,xelisuflebis prioritetia ekonomikuri zrdis pozitiuri tendeciebi ara mxolod cifrebisa da maCveneblebis doneze rCebodes, rogorc es adre xdeboda, rodesac saerTaSoriso masStabiT saqarTvelos erT sul mosaxleze nominaluri mSp-is mixedviT, 2004 wels msoflioSi 116-e adgili ekava, 2012 wlisaTvis ki qveynis pozicia mxolod erTi adgiliT gaumjobesda da 115-ze gadavida, aramed ekonomikuri zrda aisaxebodes TiToeuli adamianis keTildReobaze,” – ganacxada man. saqarTveloSi arsebuli rTuli ekonomikuri pirobebis fonze, mTavrobis ZiriTadi amocanaa saxelmwifo valis portfelma SeinarCunos xelsayreli finansuri parametrebi, romelic uzrunvelyofs mis mdgradobas, rogorc moklevadian, aseve saSualo da grZelvadian perspeqtivaSi. saqarTvelos mTavrobis gegmis Tanaxmad, saxelmwifom unda moaxerxos sagareo valis pragmatuli marTva, qveynis daculobisa da fiskaluri mdgradobis, ekonomikuri da socialuri stabilurobis, samuSao adgilebis Seqmnis perspeqtivis sawindari gaxdeba.

saqarTvelos mTavrobis mier inicirebuli ekonomikuri aqtis mixedviT, saxelmwifo vali limitirebulia da misi done unda Seadgendes ara umetes mSp-is 60%-s. aqtualuria regionebSi mowinave poziciaze yofnaaryofnis sakiTxi, ris Sesaxebac danamdvilebiT SeiZleba iTqvas, rom sxvadasxva kriteriumebiT saqarTvelo namdvilad aris regionSi mowinaveTa rigebSi. magaliTad, Doing Business-is reitingiT, romlis 2014 wlis angariSSic saqarTvelom me-9 adgilidan me-8 adgilze gadainacvla, maSin, rodesac somxeTs 37-e adgili ukavia, azerbaijans ki _ 70-e.Tumca yvelaze mniSvnelovani maCveneblebiT, mSp-is zrdis tempiTa da erT sul mosaxleze mSp-s raodenobiT, msoflio bankis monacemebiT, saqarTvelo samxreT kavkasiis regionSi bolo adgilzea. azerbaijanis mSp-is zrdis tempi 2004-2012 wlebSi daaxloebiT 13.7%-ia, somxeTis 9.7%, xolo saqarTvelosi _ 6.1%.

2004 wels erT sul mosaxleze mSp-is odenobiT 112-e iyo, 2012 wels ki 30 adgiliT gaaumjobesa Tavisi pozicia.rac Seexeba sabWoTa respublikebs, mSp-is erT sul mosaxleze gaangariSebiT, saqarTvelo CamorCeba sabWoTa qveynebis naxevarze mets, xolo mSp-is zrdis tempiT mxolod 3 qveyanas uswrebs. mniSvnelovania is, rom 2014 wlis TebervalSi wina welTan SedarebiT, 7.1 procentiani ekonomikuri zrda dafiqsirda. mTliani Sida produqtis realuri zrda wina welTan SedarebiT 3.2%-iT ganisazRvra, xolo deflatori 0.7%-iTSemcirda.

msoflio bankis monacemebiT, 2004 wels saqarTvelo erT sul mosaxleze mSp-is raodenobiT msoflioSi 117-e adgilze imyofeboda, 2012 wels ki 104-e adgilze. somxeTi 2004 wels 110-e adgils ikavebda, 2012 wels ki 93-e adgilze gadainacvla. azerbaijani

2014 wels biujetis proeqti mTavrobam parlaments pirvel oqtombers warudgina. warmodgenili proeqtis mixedviT, 2014 wlisaTvis mSp-is realuri zrdis prognozi 5%-s, nominalur gamoxatulebaSi ki 31.2 miliard lars Seadgens, xolo mSp-is deflatori 3.5%-s.

mTliani Sida produqtis struqturaSi udidesi wili ukavia vaWrobisa (17.3 procenti) da mrewvelobis (17.2%) seqtorebs. Semdeg modis transporti da kavSirgabmuloba (10.7%), saxelmwifo mmarTveloba (10.1%), soflis meurneoba (9.3%), mSenebloba (6.7%), jandacva da socialuri daxmareba (5.8%).

2014 wlis zamTarSi, moskovis prospeqtis dasawyisSi, miusafarTaTvis pirveli TavSesafari moewyo. teritoriaze ganTavsebulia sacxovrebeli da sasadilo karvebi. KTavSesafari droebiTi iyo beneficiarTa gamosazamTreblad, Tumca dResac agrZelebs funqcionirebas.

dila TavSesafarSi

mTavrobis mier warmodgenili proeqtis mixedviT, 2014 wels saxelmwifo biujeti 9009.0 mln lars Seadgens, romelic Semdegi wyaroebidan dafinansdeba: sagadasaxado Semosavlebi, grantebi, sxva Semosavlebi, msoflio bankis krediti, gasul wels gacemuli sesxebis dabruneba da a.S.saqarTvelos erovnuli bankis prezidentis, giorgi qadagiZis SefasebiT, mTavrobis prognozi, rom ekonomikuri zrda wels 5%-s miaRwevs, absoluturad realisturia.

rac Seexeba nominalur mSp-s, man 2004 wels 8.6 mlrd lari Seadgina, xolo 2012 wels – 26,2 lari. Sesabamisad, nominaluri mSp daaxloebiT 3-jer gaizarda. (nominaluri mSp asaxavs qveyanaSi warmoebuli saboloo saqonlisa da gaweuli momsaxurebis Rirebulebas

SromiTi migraciis tendencia saqarTveloSi

saqarTvelos moqalaqeebis gadineba sazRvargareT yovelwliurad geometriuli progresiiT izrdeba. eqspertTa SefasebiT, es procesi ganapiroba qveyanaSi Seqmnilma mZime socialur-ekonomikurma mdgomareobam.SromiTi migrantebidan Warbobs qalebis ricxvi. 92% aralegaluri statusiT imyofeba ucxo qveyanaSi. profesiiT mxolod 5% muSaobs.

SromiT migracias aqvs uamravi uaryofiTi mxare. pirveli da mTavaria is, rom igi kidev ufro auaresebs Cveni qveynis demografiul mdgomareobas. qveynis Sromis bazars akldeba maRalkvalificiuri samuSao Zala. qveyana kargavs yvelaze enTuziast da unarian axalgazrdobas. SromiTi emigracia umTavresad aralegaluri xasiaTisaa da dakavSirebulia ucxoeTSi Cveni Tanamemamuleebis ukidures dis-

6

7

fotoreportaJi usaxlkaroTa TavSesafridan

ekonomikis zrdis tendeciebi

ana nikifi

sazogadoeba

kriminaciul dasaqmebasa da yofasTan. Zalian bevri SromiTi migranti gaxda trefikingis msxverpli.SromiTi migraciisas, TiTqos mcirdeba Siga bazarze dausaqmebeli mosaxleobis xvedriTi wili, magram meore mxriv, uaresdeba Sromis bazarze samuSao Zalis xarisxi. Mmarina asaTiani 11 welia espaneTSi cxovrobs. man sazRvargareT wasvla TbilisSi arsebuli saSuamavlo ofisis meSveobiT SeZlo. ofisi espaneTSi samuSaos maZieblebs kanfetebis qarxanaSi dasaqmebas hpirdeboda, Tumca piroba ar Sesrulda da ucxo qveyanaSi Casuli marina quCaSi aRmoCnda. amis Semdeg igi kidev bevr problemas gadaawyda. bolos gaemgzavra kordobaSi, sadac wiTeli jvris daxmarebiT dasaqmda erT-erT ojaxSi. amJamad marina asaTiani barselonaSi cxovrobs da bednieria, rom saqarTvelodan wavida,miuxedavad bevri wvalebisa. is ambobs,rom gadaurCa im tkivils, rac saqarTveloSi eloda darCenis SemTxvevaSi, ekonomikuri da politikuri situaciidan gamomdinare. Mmigraciis saerTaSoriso organizaciis programirebis adgilobrivi koordinatoris, naTia kvicianis TqmiT,saqarTveloSi SrimiTi migraciis oficialuri statistika ar arsebobs.saqarTvelos mosaxleobis daaxloebiT 25% ucxoeTSi ekonomikuri siduxWiris gamo midis. migrantebis didi nawili ver axerxebs sakuTari kvalifikaciis gamoyenebas da muSaoben araprofesiiT. arsebobs klevebi, romlis mixedviT, dabrunebuli migrantebis 91%-s arc axali unarebi SeuZeniaT da Zvelic dakarguli aqvs. SromiTi bazris eqspertma ciuri an-

TaZem yuradReba gaamaxvila SromiTi migraciis ZiriTad tendenciebze da im mZime pirobebze, romelSic uwevT cxovreba samuSaod wasulebs. misi TqmiT, ZiriTadi mizezi SromiTi migraciisa aris ukeTes socialur-ekonomikur garemoSi cxovrebis survili. ciuri anTaZis TqmiT SromiTi migrantebis daaxloebiT 80% am motiviT midis qveynidan. yovlewliurad daaxloebiT miliardnaxevari dolaris Semosavali Semodis saqarTveloSi migrantebidan. SromiTi migranti ar irCens mxolod Tavis Tavs. kvlevebi adasturebs, rom sazRvargareT myofi erTi aralegali daaxloebiT sam ojaxs exmareba ekonomikurad. absolituri umravlesoba muSaobs dabalkvalificiur samuSaoze. maTi anazRaureba ki bevrad dabalia adgilobriv mosaxleobasTan SedarebiT. emigrantTa cxovreba Zalian damTrgunvelia. eqspertma aRniSna, rom Tavi da Tavi am problemis daZlevisa aris samuSao adgilebis Seqmna da SromiTi anazRaurebis mowesrigeba

Cvens qveyanaSi. misi azriT, egreT wodebuli tvinebis gadinebis ganmapirobebeli mTavari faqtori swored is gaxlavT, rom qveyanaSi Sromis Seusabamo anazRaurebaa. rogorc is aRniSnavs, didi procenti SromiTi migrantebisa sabarZneTSi imyofeba, Tumca bolo dros iq ganviTarebuli krizisis Sedegad, bevri ukan brundeba samSobloSi. ,,SromiTi migracia, rom ara siRaribis maCvenebeli saqarTveloSi bevrad maRali iqneboda”-gviTxra ciuri anTaZem. Ffulad gzavnilebs rac Seexeba,saqarTvelos erovnuli bankis Tanaxmad, magaliTad 2013 wlis agvistos monacemebiT, yvelaze didi Tanxa, 73 milionamde lari, gadmoricxulia ruseTis federaciidan. saberZneTida_16 milionamde, xolo italiidan_9 milionnaxevari lari.Sesabamisad, SeiZleba iTqvas, rom samuSaos maZiebeli moqalaqeebis ZiriTadi nawili saqarTvelodan am sam qveyanaSia wasuli. maT mosdevs aSS, TurqeTi, ukraina da espaneTi.

eqspresi

bebo qudebs uqsovs beneficiarebs

sadilobis procesi

eqspresi


8

sagazafxulo samuSaoebis xelSewyobis proeqti grZeldeba wignaZe mariami jer kidev gasul wels soflis meurneobis saministrom ‘’mciremiwian fermerTa sagazafxulo samuSaoebis proeqti’’ wamoiwyo, romelic mciremiwian fermerTa saqmianobis stimulirebas isaxavs miznad. 2014 wlis pirveli Tebervlidan proeqti grZeldeba. vin da ratom miiRo saxelmwifosgan daxmareba, am Temaze soflis meurneobis saministroSi acxadeben: ‘’mciremiwian fermerTa 2014 wlis sagazafxulo samuS-

,,gaxdi mSvidobis mSenebeli”

erTi dRe specialuri saWiroebis mqone bavSvebTan erTad ana kacaZe

wignaZe mariami aoebis xelSewyobis proeqtis’’ beneficiarebi arian fermerebi, romelTac sakuTrebaSi, sargeblobaSi an faqtobriv mflobelobaSi aqvT 1.25 heqtris CaTvliT farTobis sasoflo-sameurneo daniSnulebis miwis nakveTebi. fermerebi, miwis farTobis mixedviT or kategoriad iyofian da iReben sxvadasxva odenobis sargebels. fermerebi, romelTac aqvT 0.25ha-mde farTobi miwis nakveTi da isini, romelTac aqvT 0.25ha-dan 1.25has CaTvliT farTobis

mqone miwis nakveTebi. 0.25heqtaramde miwaTmflobelebma miiRes agrobaraTi, sadac 50 laris ekvivalentis qula iqna daricxuli, romelsac sasuqisa da pesticidebisTvis gamoiyeneben. rac Seexeba heqtarze 140 laris Rirebulebis sargebels, xvna-Tesvis samuSaos saxiT miiRes. glexebma wlebis ganmavlobaSi mitovebuli miwis nakveTebis damuSaveba daiwyes. Nnugzar berbiWaSvili sofel winarexis mkvidri: - ‘’heqtarsa da 35 meased miwis nakveTs

vflob. wlebis ganmavlobaSi mxolod mis nawils vamuSavebdi, arc SesaZlebloba mqonda da arc imis imedi, rom moyvanil bostneuls normalur fasSi gavyiddi. Aam vauCeriT miwa davamuSave. es proeqti Zalian didi SeRavaTia maTTvis, vinc miwaze muSaobs. Ppatara bavSviviT, Sinaganad did sixaruls ganvicdi. Ees niSnavs imas, rom qveyanas Tavisi sarCosabadebeli eqneba. Ees Zalian didi xelSewyobaa im adamianebisTvis, visac miwasTan Sexeba aqvs da unda, rom raRac Seqmnas am dalocvil miwaze.’’ imereTis regionSi, ‘’mciremiwian fermerTa 2014 wlis sagazafxulo muSaobis xelSewyobis proeqtis farglebSi’’ 165 000-mde beneficiari miiRebs daxmarebas. dReis monacemebiT, imereTis regionSi 11 000 heqtaramde miwaa damuSavebuli da Sps ‘’meqanizatoris’’ 400mde erTeuli teqnikaa mobilizebuli. programis farglebSi, saqarTvelos masStabiT wels daxmarebas 800 000-mde mciremiwiani fermeri miiRebs.

,,saqarTvelos axalgazrda socialistebi’’ bavSvTa da axalgazrdobis ganviTarebis fondis mxardaWeriT axorcielebs proeqts ‘’gaxdi mSvidobis mSenebeli’’, romlis farglebSic monawileobisTvis iwvevs aqtiur da motivirebul axalgazrdebs. Oproeqti miznad isaxavs regionSi mcxovrebi axalgazrdebis cnobierebis amaRlebis mSvidobis mSeneblobis sakiTxze, maT gaaqtiurebasa da waxalisebas SesaZleblobebis gamosavlenad, risTvisac maT CautardebaT 2 DdRiani treningebi mSvidobis mSeneblobis, molaparakebis meTodebis, proeqtis werisa da proeqtis menejmentis Sesaxeb. treningebis dros gamoyenebuli iqneba rogorc Teoriuli, aseve

praqtikuli meTodebi. treningebis dasrulebis Semdeg, monawileebs proeqtis farglebiT gansazRvruli drois ganmavlobaSi daevalebaT proeqtis Tematikaze mini proeqtebis dawera da jgufis winaSe prezentacia, romelTa biujetic ar unda aRematebodes 100lars. TiToeul regionSi gamovlindeba gamarjvebuli proeqti. visTvis aris es treningi gaTvaliswinebuli? treningebi gaTvaliwinebulia regionSi mcxovrebi axalgazrdebisTvis. Aasakobrivi jgufi 18-dan 30 wlamde. Mmonawileebis SerCeva moxdeba eleqtronuli aplikaciis meSveobiT. treningis gavlis Semdeg monawileebs gadaecemaT serTifikatebi.

dilis TerTmeti saaTia. miuxedavad imisa, rom mziani dRea, gza, romelsac gardabnis specialuri saWiroebebis mqone bavSvTa centrisken mivyavar, mainc talaxiania. simarTle giTxraT, dawesebulebis ezom didad ver aRmafrTovana. Mmotalaxebul, WuWyian ezoSi oriode plastmasis saqanela damxvda, Tumca gamixarda is faqti, rom pandusi davinaxe. mere davfiqrdi da mivxvdi aseT centrSi pandusis arseboba sasixarulo ki ar unda iyos, aramed aucilebeli. Sevdivar keTilmowyobil SenobaSi da maSinve Tvlisa da nabijebis bakunis xma mesmis. sabednierod, qeraTmiani qalbatoni swored am oTaxisken mimiZRvis. erTi, ori, sami, oTxi ... patarebi cdiloben Tvlas nabijebic aayolon da rogorc gamosdiT, ise icekvon. beneficiarebi jer gaocebulebi iyurebian, Semdeg ki Tavis saqmes agrZeleben. aRmoCnda, rom maT fizikuri varjiSebi utardebodaT. rogorc dawesebulebis pedagogma miTxra, ase iwyeba yoveli dila. G G gardabnis munici palitetis Terapiulma centrma ‘’gansakuTrebuli saWiroebis mqone bavSvebisTvis’,’ funqcionireba 2010 wels daiwyo. centri gardabnis munici palitetis da ‘’gaeros bavSvTa fondi’’-s erToblivi ZalisxmeviT dafuZnda. fondis pirobebis Tanaxmad, erTi wlis Semdeg servisis dafinanseba adgilobriv TviTmarTvelobas Tavis Tavze unda aeRo. asec moxda, Tumca centris xelmZRvanelis nino maruaSvilis TqmiT, mcire biujetis gamo servisi srulyofilad ar funqcionirebs. Ddawesebuleba 4-18 wlamde asakis yvela ti pis specialuri saWiroebis mqone pirebs emsaxureba, garda fsiqikuri problemebis mqone pirebisa. centrSi ocdaaTi bavSvia, Tumca dam-

,,gaamagre gudiaSvili” TamTa qarqaSaZe 11 maiss gudiaSvilis moednisadmi mxardaWera sazogadoebam, wels ukve meoTxed, aqcia-koncertiT gamoxata. saRamo SemoqmedebiTad da sanaxaobrivad datvirTuli gamodga. B

bolo wlebSi gudiaSvilis moedanze arsebuli Senoba-nagebobebis reabilitacia – restavracia araerTxel gaxda sazogadoebis gansjisa da diskusiis sagani. “tfilisishamqari“ am problemas 2007 wlidan misdevs. 2014 wlis 3 marts ”saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociaciam” da “tfilisishamqarma” erToblivi gancxadeba gaavrceles: “am dromde Sesabamisi organoebis mier ar gadadgmula efeqturi nabijebi, rac gudiaSvilis moedanze arsebuli kulturuli memkvidreobis Zeglebis saTanado wesebis dacviT reabilitacia-restavraciasa da misi momavali TaobebisTvis SenarCunebas-

8

9

sazogadoeba

ekonomika

Tan iqneboda dakavSirebuli. dRevandeli mdgomareobiT gudiaSvilis moedani Tbilisis TviTmmarTvelobis sakuTebaa, xolo moedanze arsebuli Senoba-nagebobebi aai p “TbilisisganviTarebisfondis”. Mmiuxedavad didi mcdelobisa sazogadoebisTvis jer kidev ucnobia gudiaSvilis moednisa da iq arsebuli kulturuli memkvidreobis momavali”. 11 maisis aqciaze TvalsaCino warwerebiT iyo warmoCenili, Tu ra moTxovnebi aqvs sazogadoebas: 1.Mmoedanze arsebuli Senobanagebobebi “TbilisisganviTarebisfondma” sakuTrebaSi gadasces Tbilisis TviTmmarTvelobas! 2. gamocxaddes saerTaSoriso, Ria konkursi moednis ganviTarebis koncefciaze da sarestavracio proeqtebis Seqmnaze. sakonkurso pirobebisSeqmnaSi da gamarjvebuli proeqtebis gamovlenaSi CarTuli iyos profesionalTa farTo speqtri. Pprocesi iyos gamWvirvale, sajarod xelmisawvdomi, rogorc profesiuli, ise _ dainteresebuli sazogadoebisaTvis! 3. Tbilisis meriam Ria uqcionis saSualebiT uzrunvelyos obieqtebis gasxviseba! 4. aRniSnuli valdebulebebis Sesrulebis monitoring daevalos saqarTvelos kulturisa da ZeglTa dacvis saministoros, kulturuli memkvidreobis dacvis erovnul saagentosa da damoukidebeli eqspertebis mier Seqmnil jgufs. rogorc 21 wlis studenti, mariam cincaZe ambobs, aqciaze gudiaSvi-

lis baRisa da mis garSemo arsebuli Senobebis dasacavad mivida: “Cemi azriT, Tbilisis arqiteqturuli mekvidreoba ar SeiZleba ase ubralod ganadgurdes, isedac gvaklia sasiamovno dasasvenebeli adgilebi. Aar minda, aseTi lamazi parki aiRon. Zalian mixaria, rom rac ufro xSirad movidivar, miT meti xalxi mxvdeba, _ samoqalaqo aqtivizmi saqarTveloSi viTardeba. dRes dadebiTi emociebiT datvirTuli waval. Gganwyobas kidev ufro mi-

buli Senoba-nagebobebi ganadgurdes. Zalain kargi adgilia da msurs, Zveli iersaxe SeinarCunos. kargia, xalxi rom gamoxatavs protests, araCveulebrivi saRamo gamovida“,_ ambobs irina jibuti. Aqciis farglebSi msurvelebs SeeZloT, mietanaT Zveli nivTebi gasayidad, amasTanave, sabavSvo wignebi gudiaSvilis moedanze mdebare sabavSvo biblioTekisaTvis. abreSumis muzeumma ki xalxTan erTad Zveli, Wreli naWrebiT Robis morTva gadawyvita. Uunda aRiniSnos, rom iyo gamonaklisebic, damswreTa mizeruli raodenoba daufaravad ambobda, rom aqciaze mxolod “pontis” gamo movida. Oorazrovani gamodga daviT narmanias viziti. Xalxis nawilma misi gamoCena erTgvar politikur reklamad aRiqva da ukmayofileba gamoxata “tfilisishamqarsa” da daviT narmaias Soris gaformebuli memorandumis gamo. Oorganizatorebi ki amboben, rom aqciaze misvla da mxolod ludisa da punSis sma moednis problemas ver uSvelis, es memorandumi ki xelCasaWidi faqtia.

maRleben araCveulebrivi musikosebi”. Aaqciaze gudiaSvilis moednisadmi mxardaWera TavianTi simReriT gamoxates jgufebma: LOUDspeakers, the black marrows daweekendpop . Ggarda amisa, keramikosma irina jibutma, msurvelebs Tixaze muSaoba aswavla da, rogorc TviTon ganacxada, am gziT afiqsirebda pozicias arsebul problemasTan dakavSirebiT. “ar minda, aqauroba daingres da arse-

eqspresi

atebiT aTi beneficiari inkluziuri ganaTlebis programaSia CarTuli:

‘’skolebTan memorandumi gvaqvs gaformebuli, rac gulisxmobs imas, rom bavSvebi skolis saaTebis Semdgom modian CvenTan, danarCen dros ki skolebSi atareben.’’_ acxadebs direqtori nino maruaSvili. centrs hyavs yvela samedicino dar-

gis specialisti, romelic sxvadasxva saWiroebis mqone beneficiars sWirdeba. garda logopedis, Terapevtis, fsiqologis kabinetisa, moqmedebs Terapiis mizniT Seqmnili Teqisa da TabaSiris saxelosnoebi. namuSevrebi misaReb oTaxSia gamofenili. centris xelmZRvanelis nino maruaSvilis TqmiT, xorcieldeba fsiqosocialuri reabilitaciis programa: ‘’es programa jansaR sazogadoebaSi bavSvebis integracias, maT fsiqo-socialur reabilitacias, inkluziuri ganaTlebis xelSewyobas, stigmis damarcxebas da beneficiarebis, rogorc marginalebis gadarCenas iTvaliswinebs. bavSvebi arian, rogorc gardabnidan, aseve axlomdebare soflebidan.’’ dRis 12 saaTia da beneficiarebs mus-Terapiis gakveTili aqvT. isini erT-erTi maTi megobris, ninikos mier SerCeul simReras mRerian. ninikom ‘’saqarTveloo lamazo’’-s Sesruleba isurva da mTeli jgufi sixaruliT ahyva. amis Semdeg ki, inolam da misma megobarma vanom Salaxos cekva isurves. am bavSvebs yvelaze mZime mdgomareoba aqvT sxvebTan SedarebiT. isini autizmiT arian daavadebulni, uWirT metyveleba da gadaadgilebac ki. Tumca imdenad xalisianebi arian, rom musikis maswavleblis mier namRer ‘’Salaxoze’’ energiulad cekvaven. mus-Terapiis maswavleblis TqmiT, centrSi xSirad atareben RoniZiebebs da TiToeuli maTgani aqtiurad aris CarTuli masSi. bavSvebi swavloben leqsebs, simRerebs, TamaSoben ritmul

TamaSebs da akeTeben gamajansaRebel varjiSebs. ‘’bavSvebs erTi suli aqvT rodis mova pirvelis naxevari, radgan am dros, mus-Terapiis gakveTili ewyebaT.’’- ambobs maTi pedagogi. CemTan erTi kikinebiani gogona sakuTari etliT mogorda da mTxova xmis Camweri meCvenebina misTvis. rodesac avuxseni xelsawyos daniSnuleba, igi sixaruliT dakavda ‘’JurnalitobiT.’’ Mmiubrunda da meore gogonas hkiTxa ramdenad moswonda centrSi yofna, man ki sruli seriozulobiT upasuxa, SabaT-kvira ar miyvars, radgan aq ver movdivar, magram samagierod eklesiaSi davdivar xolmeo. amasobaSi art-Terapiis dro dgeba. am gakveTilze bavSvebi TavianT SemoqmedebiT fantaziebs asxamen frTebs. zogierTi maTgani xatavs, zogic Teqisgan saTamaSoebs amzadebs. 12 wlis giorgi Zalian celqobs. Teqaze muSaoba ar minda, gogo xom ar varo da ‘’spanC bobis’’ xatvas iwyebs. niniko wiTeli fanqriT cas xatavs, ambobs rom moswons es feri da misTvis ca aseTia. ‘’am yvelafers vakeTebT imitom, rom am bavSvebma qmediTunarianebad igrZnon Tavi, CaTvalon, rom raRacis keTeba TviTonac SeuZliaT. zogierTs xelis problema aqvs da SesaZloa Teqis saTamaSo ver gaakeTos, an saWiro forma ver misces, Tumca maT es yvelaferi Zalian siamovnebT. gagecinebaT, ise uxariaT, roca klasSi Sedixar da grZnoben, rom raRac unda akeTon’’-aRniSnavs maTi art-Terapiis pedagogi naTia. bavSvebi jgufebad iyofian. centr-

Si sul sami jgufia, erT-erTi jgufis wevr inolas am dros logopedis mecadineoba utardeba. gogona cdilobs fotoebze gamosaxuli sagnebi gamoicnos da Tematurad daalagos. zogierTi sityvis gamoTqma uWirs, Tumca azrobrivad yvela sagnis daniSnulebas xvdeba da davalebebs zustad asrulebs. logopedis TqmiT, am dawesebulebaSi logopedia ara marto bgerebis koreqcias axdens, aramed sityvaTa marags afarToebs: ‘’bavSvebTan Zalian didi darRvevebia: disliqcia, disgrafia. SesaZloa beneficiars metyvelebis aparati Zalian kargi hqondes, magram xSirad sityvaTa maragi aqvs mwiri, amitom nazologiebidan gamomdinare individualurad vmuSaob TiToeul maTganTan imis mixedviT Tu ra aqvs daRveuli.’’-acxadebs logopedi irma. centris pedagogis, rusudan gurCianis survilia sazogadoebis mxridan aqtiuroba ufro maRali iyos: ‘’kargi iqneboda, adamianebi kviraSi erT an or dRes modiodnen am bavSvebis sanaxavad da maTTan erTad atarebdnen Tundac erT saaTs. Es Cven beneficiarebs sazogadoebasTan integraciaSi daexmarebodaT. maTi Semxedvare janmrTeli bavSvebi ki ufro humanurebi gaxdebodnen da Semdgom sxvebsac mouwodebdnen sikeTis keTebisken.’’ aseTi iyo gardabnis munici palur Terapiul centrSi gatarebuli erTi dRe. bavSvebma udidesi siTbo da siyvaruli gvaCuqes. bolos ki saqarTvelos himniT gamogvaciles.

„me socialurad daucveli var“

Teko gergedava saqarTveloSi bevri socialurad daucveli adamiania, daaxloebiT saqarTvelos mosaxleobis naxevari am statuss atarebs. socialurad daucveli adamianebis problema ZiriTadad aqtualuria ganviTarebad da Rarib qveynebSi. rogorc CvenTan aseve Cvens mezobel qveyanaSi somxeTSi es problema TiTqmis gadauWrel sakiTxad iqca. rac wlebi gadis saqarTveloSi siRaribis zRvars qvemoT myofi adamianebis raodenoba izrdeba da saarsebo minimumis qvemoT myofi adamianebi ufro da ufro gaWirvebaSi cxovroben. gaeros fondis adamianTa uflebebis konvenciis erTerT punqtSi weria: “adamianebs aqvT sicocxlis SenarCunebisa da yovelmxriv ganviTarebis ufleba (igulisxmeba adamianis fsiqikuri, emociuri, fsiqo-socialuri da inteleqtualuri ganviTareba)”, Tumca rogorc xSir SemTxvevaSi, konvencia qaRaldze daweril xasiaTs atarebs. realoba ki gacilebiT rTulia. socialurad daucveli adamianebis umetesobas swams da hgonia, rom Tu mTavrobasa da mis wevrebs miawvdenen xmas, maT daexmarebian materialurad an daasaqmeben, Tumca realoba ufro

eqspresi

daundobelia da xSirad ase ar xdeba, daxmarebis molodinSi myofi adamianebi ki imedgacruebulebi rCebian. maTi gaWirvebis gaziareba xSir SemTxvevaSi aravis surs, Sesabamisad CrdilSi rCebian socialurad daucvelebi da daxmarebis msurveli Zalian cotaa, Tumca yvelaze dasanani is aris,rom saxelwifo arafers akeTebs maT dasaxmareblad. erT-erTi socialurad daucveli mamuka TurmaniZe meuRlesTan da Svid mcirewlovan bavSvTan erTad navTluRSi naqiraveb binaSi cxovrobs, Tumca patara miwurs, romlis Werze da kedlebze muyaos naWrebia mikruli, xolo iatakze ramdenime patara ormoa, bina mxolod pirobiTad SeiZleba uwodo. mamuka TurmaniZis TqmiT, bavSvebi skolaSic ver axerxeben siaruls, tansacmeli ar aqvT, mTeli zamTari quCaSic ver gadiodnen. saxlSi SeSis Rumeli aqvT, romelsac bazridan motanili muyaos qaRaldebiT aTboben. usaxlkaro da Semosavlis gareSe darCenilma ojaxma ramdenime fonds, merias da prezidentis administracias araerTxel mimarTa, Tumca dadebiTi pasuxi aravisgan miuRiaT. mxolod

wina wels miiRes gamgeobisgan binis qiris dafinanseba da Semdeg TveebSi isic Seuwyvites. saxelmwifo daxmareba, romelic qirisTvis da bavSvebis gamosakvebaTac ar yofniT, Zalian swrafad ileva da cxra suliani ojaxi dRiTidRe valebSi efloba. Tumca isic unda aRiniSnos, rom saqarTvelos mTavroba gansakuTrebiT Raribi mosaxleobis fuladi daxmarebisa da janmrTelobis dazRvevis uzrunvelsayofad miznobrivi socialuri daxmarebis programebs iyenebs. es ar aris sakmarisi, radgan ar exeba yvela socialurad daucvel ojaxs. imisTvis , rom am adamianebma scadon programaSi CarTva da daxmarebis miReba, saWiroa daregistrirdnen socialurad daucveli ojaxebis monacemTa erTian bazaSi. es manc minimumia rasac akeTebs saxelmwifo am adamianebisTvis. „saxelwifos roli ki aseTia, socialurad daucvel adamianebs SeuZliaT mimarTon socialuri momsaxurebis saagentos , sacxovrebeli adgilis mixedviT, unda Seavson ganacxadi da daelodon pasuxs. fuladi daxmarebis daniSvnis uflebas moi povebs monacemTa erTian

bazaSi daregistrirebuli yvela ojaxi, romlis sareitingo qula ar aRemateba 57 000-s. Tu ojaxis sareitingo qula naklebia 570001-ze da ganxorcielda saarsebo Semweobis daniSvnis procedura, isini fulad daxmarebas miiReben Semdegi odenobiT: erTsuliani ojaxis SemTxvevaSi 60 lari, ori da metsuliani ojaxebis SemTxvevaSi ojaxis uxuces wevrze 60 lari, xolo yovel momdevno wevrze 48 lari, xolo fulad daxmarebas ojaxebi miiReben miniWebuli sareitingo qulis ZalaSi Sesvlidan meore Tves”,- ganacxada socialuri momsaxurebis saagentos TanamSromelma nino gogolaZem.


10

sazogadoeba

humanuri aqti Tu adamianebiT vaWroba?!

1 maisi – dRe, romelic yvelas gvexeba nino avaliani

lili fulariani 1 maiss, mSromelTa saerTaSoriso dRes, “ axalgazrda socialistebis” organizebiT Tbilisis saxelmwifo universitetis pirvel korpusTan aqcia gaimarTa. aqciaze gamoaqveynes manifesti, romelsac ramdenime axalgazrdulma organizaciam moawera xeli. Nnawyveti manifestidan: „Cveni sinamdvile SromiT urTierTobebSi myof Cagrul moqalaqeTa amoZaxilia. am xmis mxolod Soreuli eqoebi ismis WiaTuris maRaroebidan, daba kazreTis oqrosa da spilenZis mompovebeli sawarmodan, zestafonis feroSenadnobTa qarxnidan, finansuri institutebis gamWvirvale fanjrebidan da sxva yvela im adgilidan, sadac mSromelis uflebis SeuZleblobas, damsaqmeblis ufleba cvlis, sadac erTis Tavisufleba meoris monur mdgomareobaSi yofnas gulisxmobs, sadac kapitalis interesi socialuri cxovrebis erTaderT ganmsazRvrel Zalad iqceva“. dRis bolos demonstrantebi rusTavelze, yofili parlamentis Senobis win, SeuerTdnen profkavSirebis aqcias. M mariam gaCeCilaZe, „axalgazrda socialistebis “ wevri, 1 maisis aqciis organizatori: _ 1 maisi es aris mSromelTa solidarobis saerTaSoriso dRe, misi istoria me-19 saukunidan iwyeba. Am dRis aRniSvna CvenTvis mniSvnelovania imitom, rom Cven viazrebT realobas, romelSic vcxovrobT da im ideebs, riTac evropuli sazogadoeba arsebobs. verTiandebiT solidarobis irgvliv, gamovdivarT Cveni uflebebis dasacavad -E es aris tradiciuli da araformaluri institucia. miRwevaa, rom 1 maisi iqneba dasvenebis dRe da amiT evropis qveynebs SevuerTdebiT. E es aris aramarto mSromelTa dRe, aseve umuSevarTa dRe, romlebic arian Sromis uflebis gareSe darCenilebi. Zalian cota adamiania dasaqmebuli, dausaqmebloba ufro didi problemaa. Cven aqamde vcxovrobdiT memarjvene, minitalistur sazogadoebaSi, saxelmwifo ixsnida yovelgvar pasuxismgeblobas moqalaqeTa da mSromelTa winaSe, gvqonda Sromis kodeqsi, romelsac bevri xarvezi hqonda. mizanmimarTulad xdeboda memarjvene ideebis anti propaganda - Tu Cven gvindoda socialuri Tanasworoba, meti jandacva, xelmisawvdomi ganaTleba, viyaviT komunizmis momxreebi. .

11

sazogadoeba

- 1 maisis aqcia ar iyo xalxmravali. rogor fiqrob, ratom arian adamianebi pasiurebi sakuTari uflebebisTvis brZolaSi? - es aris Sedegi im cxovrebis wesisa, romelSic vcxovrobdiT didi xnis ganmavlobaSi, gabatonebuli iyo socialuri darvinizmi, romelic gulisxmobs sxvadasxva dapirispirebul Zalebs Soris Zlieris gadarCenas. sxvebi, romlebic ar arian “gaqeqilebi”, arian darCenilebi sakuTari Tavis anabara. Ggvqonda saxelmwifo, romelic mxolod kanonSemoqmedebiT iyo dakavebuli da ara moqalaqeebis fundamenturi uflebebis dakmayofilebiT. mdidrebsa da Raribebs Soris mTeli ufskruli gaCnda. saSualo fena faqtobrivad aRmoifxvra da adamiani, romelic moklebulia socialur keTildReobas, ver iqneba samoqalaqod aqtiuri. pirovnebas, romelsac yoveldRiurad uwevs Tavis gatana da sakvebis saSovnelad muSaobs, aRar rCeba dro sakuTari uflebebisTvis brZolis, aqciebisa da SekrebebisTvis. is mowyvetilia sociums. Cven miveCvieT cal-calke brZolas arsebobisTvis da veRar vaxerxebT kooperirebas, solidarobas. miveCvieT imasac, rom Cven Tavad unda vizrunoT Cvens bedze da saxelmwifos ar akisria aranairi valdebuleba. ramdenad kmayofili xarT Sromis kodeqsSi Setanili cvlilebebiT, misi ganxorcielebiT da aris Tu ara informirebuli mSromeli adamiani Tavisi uflebebis Sesaxeb? - raRac nabijebi namdvilad aris gadadgmuli. cvlilebebi aSkaraa, Tundac 37-eda 38-e muxlebis Sesworebebi. 2011 wels gvqonda amasTan dakavSirebiT aqcia –quTaisis metalurgiuli qarxnidan gaficvis Semdeg daiTxoves muSebi, yovelgvari axsna-ganmartebis gareSe. damsaqmebels eZleoda yovelgvari Tavisufleba, Tavisi nebidan gamomdinare, roca undoda aeyvana, daeTxova da ra xelfasic surda is daeniSna TanamSromlisTvis imitom, rom aris deficituri adgilebi da adamians urCevnia kapikebze imuSaos, vidre SimSiliT mokvdes. cvlileba imis, rom damsaqmebeli pasuxismgebeli xar da dasaqmebuls aqvs saSualeba gaasaCivros garkveul vadaSi, es aris mniSvnelovani nabiji. Gvqonda precedenti kazreTis SemTxveva, rodesac 2 kviris ganmavlobaSi sawarmo gaCerebuli iyo da

gaificnen muSebi. isini aprotestebdnen usafrTxoebis minimaluri pirobebis arqonas, dabal xelfasebs da inventaris ararsebobas, jandacvis da sadazRvevo sistemis araefeqturobas. am gaficvis Sedegad CaerTo saxelmwifos mediaciis instituti. SromiTi davebis an masiuri gaficvisas mediaciis samsaxuri did rols TamaSobs. marTalia, ar iyo gaTvaliswinebuli 100 procentiani moTxovna, “rmj goldma” 180-idan 80 muSa daabruna da dokumenturi piroba dado, rom ekonomikuri brunvis gazrdisas danarCen muSebsac daabrunebda. Mmediiacis samsaxuris Carevis pirveli SemTxveva iyo da damakmayofilebeli Sedegic gamoiRo. sakuTari uflebebis codnis done aris dabali, Tundac kazreTis pirveli gaficva moewyo sanqciis gareSe da kompania ar iyo gafrTxilebuli. ukve aqtiurad daiwyo xalxma TavianTi uflebebsa da movaleobebze xmamaRla saubari. Semodgomaze gaificnen WiaTureli muSebi, Semdeg kazreTSi da aqtivobam imata. - garda saxelmwifos Carevisa, ra aris aucilebeli imisTvis, raTa gaumjobesdes SromiTi pirobebi? - unda gvaxsovdes, rom mxolod SromiTi kodeqsiT ar regulirdeba SromiTi urTierTobebi da aucilebelia Seiqmnas Sromis inspeqcia. Mas mSromelebis dasacavad bevrad meti berketi gaaCnia. Ddidi xnis ganmavlobaSi profkavSiris rolic Sesustebuli iyo, samoqalaqo sazogadoeba idga calke da miviReT Sedegi – moqalaqeebi gaiTiSnen da atomizirdnen TavianTi uflebebisTvis brZolaSi. organizebis da TanamSromlobis praqtik agamqrali iyo, xSir SemTxvevaSi irRveoda adamianebis uflebebi, politika mimarTuli iyo moqalaqeebi swinaaRmdeg da adamianebi ver axerxebdnen gaerTianebas. bevria gasakeTebeli saxelmwifos, profkavSirebis da sazogadoebis pasuxismgeblobis mxriv. TiToeulma moqalaqem unda moiTxovos xarisxiani jandacva, ganaTleba, ukeTesi samuSao pirobebi da a.S dRevandeli mTavari gamowveva aris qveyanaSi dominanti diskursis Secvla – meti visaubroT socialur pasuxismgeblobaze, jandacvaze, soflis meurneobaze, ganaTlebaze, dasaqmebaze da naklebi - SeiaraRebaze, militarizmze, sagareokursze da dRis wesrigi ar iyos agebuli yalb problemebze.

surogacia Tanamedrove saqarTveloSi erT-erTi aqtualuri Tema da gansjis sagania da ucxo qalis organizmi nayofis xelovnuri gadatanas aRniSnavs, SemdgomSi misi gamozrdis mizniT. es evropaSi aprobirebuli meTodia da surogaciis praqtika ukve saqarTveloSic dainerga. Zalian rTulia suriogati dedis moZieba, romelic uangarod gaiRebs am msxverpls. e.w civilizebul qveynebSi es momsaxureobac, rogorc bevri sxva ram, Zalian Zviria, iSviaTad Tu xdeba surogati deda uangarod _ isini pragmatuli momsaxurebiT, anu gasamrjelos miRebis mizniT iReben am gadawyvetilebas. surogati deda aris adamiani, romelic uSvilo wyvilis nayofs mucliT atarebs. mas araviTari genetikuri kavSiri ar aqvs Casaxul embrionTan. miuxedavad amisa, surogati dedisTvis Zalian rTulia nayofis mucliT 9 Tvis ganmavlobaSi tareba da mere misi sakuTari mSoblebisTvis gadacema. Tanac ise, rom amis Sesaxeb arasodes gaixseno momavalSi, rogorc humanuri aqti da rogorc adamianebiT vaWroba. orive mosazebas hyavs Tavisi momxreebi da mowinaaRmdegeebi. surogacias, rogorc adamianebiT vaWrobas, ise uyurebs eklesia da sapatriarqo. es arc aris gasakviri, magram me davinteresdi imiT, Tu ras fiqrobs erTi rigiTi RvTismsaxuri, romelic ubralod Tavis azrs gamoxatavs, amitom Cems moZRvars, mama giorgis, romelic sofel qvitiris erTerT elkesiaSi atarebs wirva-locvas,

vTxove, Tavisi azri gamoexata

am sakiTxTan dakavSirebiT. _ mama giorgi, ra informacia gaqvT surogaciiis Sesaxeb da rogoria Tqveni damokidebuleba? _ Zalian rTulia, ilaparako eklesiis saxeliT nebismier Temaze da gansakuTrebiT aseT mniSvnelovan da aqtualur sakiTxze. rTulia-Tqo, imitom vambob, rom eklesiis azri did zegavlens axdens sazogadoebaze. me surogaciis Sesaxeb pirvelad Sengan gavige, Svilo. albaT, nebismieri RvTismsaxuri getyvis, es udidesi codvaa, col-qmris sareceli ar unda Seiryvnas. RvTis nebiT unda xdebodes bavSvis Casaxva da yvelaferi is, rac xelovnurad, adamianis CareviT RvTis nebis sawinaaRmdegod xdeba, codvaa da sulieri sikvdilis wyaroa. me RvTismsaxuri var da ar SemiZlia, am Temas sxvagvarad Sevxedo. _ magram, mamao, rogorc adamiani, nuTu es sikeTe ar aris, rodesac uangarod amxela bednierebas aniWeb or adamians? _ ki, magas mxolod uangaro

qmedebiT Tu moeZebneba mciredi gamarTleba, magram im codvas sad miudixar, rodesac suliers xelovnurad, Seni nebiT qmni?! adamiani ufalma Seqmna miwisgan da misi nebaa misi imqveynad wayvnac. dafiqrebulxar, rodesac xelovnurad Casaxuli gaigebs, rogor moevlina qveyanas, ramxela travma iqneba misTvis?! Seni azriT, RvTis Cveulebrivi Svili, mokvdavi iqneba Tu araamqveyniuri qmnileba? imaze xom mainc unda SevTanxmdeT, rom Cveulebrivi ver iqneba?! iseTi, rogoric me da Sen varT. saintereso iyo Cemi moZRvris mosazreba. albaT, igive mosazrebis iqneba nebismieri RvTismsaxuri, magram aseve sainteresoa medicinis warmomadgenlebis azri. “donaciis da surogat dedaTa kvlevis centris” xelmZRvaneli, Tamar xaWapuriZis gancxadebiT, “axali kanonproeqtebi ara Tu situacias daaregulirebs, aramed axal kanonsawiinaaRmdego garigebebs Seuwyobs xels”. xolo SekiTxvaze, ramdenad daculia surogati dedebis janmrTeloba, man upasuxa: “12 wlis ganmavlobaSi arc erT surogat dedas ar daukargavs saSvilosno da arc araferi mosvlia, radgan maTi jamrTelobis mdgomareobas kargad vswavlobT. kvercxujredis donorebs ufro aqvT xolme guliswyvetis momenti, radgan ician, rom sadRac arsebos maTi genetikuri Svili. amis gamo bevri qali swored gaWirvebis mizeziT midis donaciaze da ara _ surogaciaze, radgan am SemTxvevaSi muceli ar ebereba da veravin ver igebs. xSirad

Svili hyavT samkurnalo da amisTvis sWirdebaT Tanxa. donorobis msurveli ufro metia, vidre surogatobis. rac Seexeba morals, orive misaRebad mimaCnia, radgan ojaxSi bavSvi ibadeba, rac didi sixarulia”. medikosebis mtkicebiT, bolo periodSi surogaciisadmi (ufro –kvercxujredis donaciisadmi) moTxovna gaizarda. es imiT aixsneba, rom uSvilo wyvilTa raoadenobam imata sxvadasxva mizezis gamo da surogaciac biznesad iqca. marTalia, surogacia da kvercxujredis donacia zogjer ukanaskneli imedia ojaxisTvis, magaram surogati dedisaTvis aucilebelia 5 maxasiaTeblis gaTvaliswineba: asaki _ 21-35 weli; janmrTeli hormonaluri mdgomareba; norma simaRlesa da wonaSi; alkoholizmi, nikotinizmi da narkomania gamoricxulia; ukve unda hqondes dedis statusi sainteresoa is faqti, rom ilia meores hyavs naTlulebi, romlebic surogaciis Sedegad daibadnen, rac imaze miuTiTebs, rom Cveni religia gagebiT ekideba yvelafers, Tumca arseboben adamianebi, eklesiis warmomadgenlebi, romlebic nebismieri Temis politizirebas axdenen da Tavs axveven sakuTar Sexedulebebs sazogadoebas. surogati dedoba kanoniT ikrZaleba avstriaSi, norvegiaSi, SvedeTSi, safrangeTSi, skandinaviis ramdenime qveyanasa da amerikis zogierT StatSi. safrangeTSi am kanonis darRvevis gamo pirovvnebas ekisreba administraciuli sasjeli _ jarima 45 000 evros odenobiT da agreTve samwliani

patimroba. akrZlvis motivi Raribi fenis diskriminaciaa. saerTaSoriso konvencias “adamianis uflebebisa da biomedicinis Sesaxeb” saqarTvelo 2001 wels SeuerTda. surogaciaa Cvens qveyanaSi akrZaluli ar aris, magram aRniSnulia, rom ikrZaleba adamianis sxeulis nawilebis gamoyeneba finansuri sargeblis miRebis mizniT. 1997 wels miRebul kanonSi ki, jamrTelobis dacvis Sesaxeb, surogacia, rogorc ojaxis dagegmvis erTerTi forma, daSvebulia, magram rogor, amis Sesaxeb araferia naTqvami. ar mgonia, es gadawyvetileba surogaciis Sesaxeb, referendumis Sedegad mieRoT da saqarTvelos mosaxleobis ZiriTadi nawilis azri (Tu TiToeuli moqalaqis ara) mainc gaeTvaliswinebinaT. sadavo sakiTxia surogacia humanuri aqtia Tu adamianebis gayidva, unda isjebodes Tu ara igi kanoniT, magram erTia, saxelmwifo unda zrunavdes adamianis uflebebze da, aseve, man unda miiRos gadawyvetileba ise, rom gaiTvaliswinos sazogadoebis Sexeduleba aseT mniSvnelovan sakiTxebze.

arsebobs cxovreba internets miRma?... daviT CaCua adamianTa garkveuli nawili Zlierad aris damokidebuli internet sivrceze, SeiZleba iTqvas, rom axal, virtualur da idealur samyaroSi bevrad komfortulad Tavsdebian vidre realurSi. Cemi respodenti realuri pirovnebaa, romelic dRe-Ramis naxevarze mets kompiuterTan atarebs. man anonimurobis dacva mTxova , Tumca Zalian saintereso saubari ki gamogvivida. respodents pirobiTad nika davarqvi. gamarjoba nika. daaxloebiT ra dros atareb kompiuterTan? - ra vici aba, Tu arsad var wasasvleli aucilebel saqmeze netSi var ra. - saSualod SegiZliaT miTxraT es dRe-Ramis ra nawilia? albaT 12 saaTi,yofila rom 2 dRe-Ramec gadamibams , magram , saSualod , 12 saaTi. - SegiZliaT momiyveT, mokled, Tu rogor gaxdiT internetdamokidebuli? - rogorc ukve giTxariT, onlain samyaroze Zalian damokidebuli var. da me amaSi problemasac ver vxedav. zogis azriT , es davadebaa da kompiuteri damRupavs, Tumca me im samyaros ufro vekuTvni, vidre realurs. kompiuteri da interneti jer kidev im droidan maqvs fufunebad rom iTvleboda da erTeulebs hqondaT. Mmaxsovs, mamaCemma ,me-9 ,klasSi pentium 2 rom miyida, burTuliani mausiT, ubednieresi viyavi. ukve 25 wlis var da bevri ram Seicvala, gaCnda socialuri qselebi, blogeringi, samuSaoebi, uamravi onlain TamaSi da yvelaze sasiamovno - seqsis SesaZlebloba. getyviT rom internetis saSualebiT vmuSaob. sx-

10

eqspresi

eqspresi

vebisgan gansxvavebiT me dilis 9dan saRamos 9mde ar viwyvet wels. dReSi erTi saaTi muSaoba, plius referalebis gamomuSavebulidan procenti da sakmaod kargi Semosavali maqvs. Tavidan mec skeptikurad vuyurebdi Tumca TveSi 1500$ , dReSi erT saaTiani samuSao ganakveTiT arc ise cudia. - marTlac sainteresoa. da Tu ki garesamyarosTan kontaqtis survilic ar giCndebaT SeiZleba gkiTxoT fuls raSi xarjavT? - albaT,gagikvirdebaT ,magram getyviT, rom internet samyaroSi bevrad meti da saintereso saSualebaa garTobisTvis vidre realurSi. warmoidgineT 35$ad SegiZlia, mulati, rusi an azieli

“naSa aagdo” da rac “gagiswordeba” is gaakeTebino. mets Tu gadaixdi SeiZleba sul gagagiJon. mokled ,getyviT, rom onlain samyaros vinc ar afasebs is Zalian bevrs kargavs. realur qalTan urTierTobis survili ar giCndebaT? - rTulia, rom agixsna Tu ratom ar miC ndeba realuri urTierTobis survili. warmoidgine , samyaro sadac Sen mefe xar, diqtatori, rasac ginda akeTeb da roca ginda, aranairi kompleqsi, aranairi SezRudva, Seni yvela wvetiani azric ki kmayofildeba. meorec , is rom iseT qalebs, rogorebic aq myavs realur samyaroSi ver naxav da damijere iseni Zalian magrebi arian.

- rogor gesaxebaT Tqveni momavali? ar apirebT ojaxis Seqmnas? coli,Svilebi ... - me myavs coli. marTalia jer SexebiT ar Sevxebivar Tumca danarCeni yvelaferi Cveulebrivad aris. Ggetyvi, rom me bevrad kargad vicnob Cems cols , romelic belorusiaSi cxovrobs, vidre bevri 10 wlis col-qmari icnobs erTmaneTs. Svilebs rac Seexeba arc mifiqria seriozulad ojaxze. ar gicdiaT rom realurad genaxaT Tqveni „coli“? - ara, Cven erTnairebi varT, Zalian gviyvars erTmaneTi, did dros vatarebT erTad, Tumca orive SevTanxmdiT, rom Sexvedras ar movindomebdiT da jer-jerobiT pirobas pirnaTlad vasrulebT. Tqvens internet damokidebulebasTan Sens axloblebs ra azri aqvT? mSoblebs, megobrebs ? - mamaCemi Tavidan ki nanobda, rom miyida kompiuteri da erTxel monitori fanjridanac ki moisrola, Tumca es adre iyo. axla ukve Cemi cxovrebiT vcxovrob da mSoblebmac gaacnobieres rom aq vgrZnob Tavs komfortulad da aRarc cdiloben xelis SeSlas. Megobrebi ki yvelani aqve myavs, internetSi. - Tqven axseneT rom vinc ver afasebs internet samyaros bevrs kargavs, ras etyodiT adamianebs visTvisac interneti facebook-ze mTavrdeba? - es unda SeigrZno, Tavad ganicado is mdgomareoba rasac net samyaroSi cxovreba hqvia da Semdeg mixvdebi ,sad aris namdvili siamovneba. me rac ar unda vTqva, sanam TviTon ar gasinjav , manamde ver daafaseb. ise ki getyviT ,rom Zalian, Zalian bevrs kargavT.


12

ganaTleba

13

ganaTleba

wignis festivali gaixsna

ucxoeli studentebi saqarTveloSi nino abdalaZe

gacvliTi programebi – studentebis gza ucxoeTisken

amebs

ra ti pis gacvliT progrmoicavs erasmus mundusi?

erasmus mundusis farglebSi gaxsnili gacvliTi programebis erToblioba aris Zalian warmatebuli grZelvadiani proeqti, romelic gamoirCeva Tavisi masStabiT, dafinansebiTa da studentebisTvis SeTavazebuli pirobebiT. erasmus mundusis farglebSi studentebis gacvla ZiriTadad xdeba ori mimarTulebiT: Cvensa da evropas Soris. aqve unda ganvmarto, rom “Cven”-Si igulisxmeba LOT5 qveynebis warmomadgenloba: saqarTvelos,

ana zankaliani saqarTveloSi Camosul ucxel studentebTan urTierToba xSirad miwevs. amitomac davinteresdi gamego, Tu ra problemebs awydebian isini saqarTveloSi swavlisa da cxovrebis manZilze. sainteresoa, Tu ra dabrkolebebi xvdebaT maT ucxo garemoSi adaptaciisas, ra problemebi eqmnebaT swavlis procesSi. amis gasarkvevad davixmare arasmTavrobo organizacia Erasmus Student Network (ESN) Tbilisi ISUs mier 2012-2013 wlebSi Catarebuli kvleva, romlic exeboda studentTa diskriminaciasa da umaRlesi ganaTlebis xelmisawvdomobas. kvleva iTvaliswinebda oTx samizne jgufs, romelTagan erTi iyo ucxoeli studentebi. misi erT-erTi mizani iyo imis garkveva, ganicdian Tu ara diskriminacias saqarTveloSi mcxovrebi ucxoeli studentebi. ESN Tbilisi ISU-s mier Catarebulma gamokiTxvam aCvena is problemebi, rac ucxoel studentebs eqmnebaT sazogadoebasTan urTierTobisas da gamoikveTa am problemis diskriminaciuli safuZveli. gamokiTxulTa 30% maTdami qarTveli studentebis damokidebulebas dadebiTad afasebs, 37% ufro dadebiTad, vidre uaryofiTad. uaryofiTi da ufro uaryofiTi, vidre dadebiTi damokidebulebis maCvenebeli 33%-s aRwevs. gamokiTxuli ucxoeli studentebis

12

blad iyo Camosuli erTi saswavlo semestriT. problema, romelic nataSasa da mis megobrebs awuxebdaT, saswavlo process ukavSirdeba. universiteti maT kreditebs ar uRiarebda, studentis statuss ar aZlevda da am sakiTxis mogvareba biurokratiuli barieris gamo semestris bolomde ver moxerxda. sauniversiteto problemebze metad nataSa sazogadoebasTan urTierTobis naklebobas ganicdida.

rols TamaSobs studentis akademiuri moswreba da ucxo enis codna. amis damadasturebeli sabuTis qona, ZiriTad problemas warmoadgens, radgan bevrs ar aqvs saerTaSorisod aRiarebuli sertifikati, magaliTad IELTS an TOEFL. swored amitom, nebismier students eZleva saSualeba sakuTar universitetSi Caabaros enis codnis ganmsazRvreli gamocda. barieris gadalaxvis SemTxvevaSi, universiteti mas rekomendacias gauwevs nebismier programaze. rogor fiqrob, mainc ra aris erTerTi yvelaze mnvnelovani faqtori?

TiToeuli studentisTvis sazRvargareT swavla warmatebuli momavliskens gadadgmuli pirveli nabijia. studentebi Tavs ar zogaven imisTvis, rom umaRlesi ganaTleba evropis wamyvan universitetebSi miiRon. am miznis miRwevis saukeTeso gza swored gacvliTi programebia. Tumca, xSir SemTxvevaSi, studentebs ar moepovebaT sruli informacia aRniSnuli programebis Sesaxeb, ris gamoc isini ver axerxeben ucxoeTSi gamgzavrebasa da ganaTlebis miRebas. studentTa saerTaSoriso kavSiri (International Students Union (ISU)) aris arasamTavrobo organizacia, romelic mxars uWers studentTa gacvliT programebs da axal garemoSi moxvedril axalgazrdebs adaptaciaSi exmareba. ESN Tbilisi ISU – am organizaciis Tbilisis filials warmoadgens. is cdilobs saqarTveloSi myof ucxoel studentebs daexmaros ganaTlebasTan, adaptaciasTan da sxva sakiTxebTan dakavSirebul problemebis mogvarebaSi. garda amisa, organizacia qarTvel studentebs sTavazobs erasmus mundusis gacvliT programebs evropis mimarTulebiT. am sakiTxze meti informaciis misaRebad gavesaubre ESN Tbilisi ISU- s prezidents ifeq meriem janTezs.

xatia WaniSvili

dasawyisi me-10 gvv

somxeTis, azerbaijanis, moldovisa da belorusiis CaTvliT. . LOT5 qveynebidan gamarjvebul studentebs Zalian kargi SesaZlebloba aqvT, ganaTleba miiRon msoflios iseT wamyvan universitetebSi, rogoricaa, magaliTad, groningenis (niderlandebi), sorbonas, boloniisa da sxv. mobilobis periodi bakalavriatis studentebisTvis lavirebs erTi akademiuri semestridan or akademiur semestramde. aqve unda aRiniSnos mniSvnelovani detali imis Sesaxeb, rom mobilobaSi monawileobis ufleba bakalavrs eZleva mxolod mSobliur universitetSi pirveli kursis daxurvis Semdeg. rac SeexebaT magistraturis studentebs, maT SesaZlebloba aqvT iswavlon erTi akademiuri semestri, ori an Tundac miiRon sruli magistris di plomi. erasmus mundusis gacvliT programebSi aseve gamoyofilia adgilebi doqtorantebisa da post-doqtorantebisaTvis, romelTa mobilobis periodi, ra Tqma unda, ufro mcirea. wels saqarTvelosTvis gaixsna erasmus mundusis 18 programa, romlebic moicavs Zalian bevr specialobas. sasiamovno detalia, rom SarSandelTan SedarebiT programebis raodenoba qarTveli studentebisTvis gaormagda, rac pirdapir niSnavs imas, rom monawileobis Sansic gazrdilia.

studentebisTvis yvelaze did problemas swavlis gadasaxadi warmoadgens. am kuTxiT ra SeRavaTebia? programa moicavs yovelTviur sti pendias 1000 evros odenobiT. unda vaRiaroT, rom Tanxa savsebiT sakmarisia sakuTari TavisTvis yvelanairi pirobis Sesaqmnelad. gamarjvebul students aseve ufinansdeba mgzavrobis xarjebi (ormxrivi bileTi programis dasawyissa da dasasruls), yovelTviuri dazRveva da saWiroebis SemTxvevaSi vizis xarjebi. swavlas rac Seexeba, is ufasoa, radgan studenti mobilobis farglebSi midis saswavleblad anu mSobliur universitetSi iRebs akademiur semestrs da am dros miemgzavreba erasmusis programiT. realurad ki is isev mSobliuri universitetis bazaSi iricxeba. ra kriteriumebiT xdeba studentebis SerCeva? rogorc wesi, SerCevis procesi da kriteriumebi sajarod ar aris cnobili. es aris daxuruli procesi da arc erT arasamTavrobo organizacias ( maT Soris arc Cven) ar miuwvdeba xeli detalur informaciaze. Cven mxolod yovelwliuri SedegebiTa da tendenciebiT vxelmZRvanelobT. yvelaze did

rac Seexeba Cems subieqtur azrs, vfiqrob, rom SerCevis erT-erTi araoficialuri kriteriumi aris monawilis gonebagaxsniloba, evropuli azrovneba, ucxo garemosTan adaptaciisa da TviTrealizaciis unari. yovelive es unda Candes motivaciis werilSi, rac am dokuments gansakuTrebul mniSvnelobas aniWebs. ramdenad aqtiurad arian CarTuli qarTveli studentebi erasmus mundusis programebSi? unda vaRiaro, rom Zalian sasiamovno momentia, roca ganvixilav aqtivobis yovelwliur statistikas. bunebrivia, interesi yovel wels izrdeba. Cemi azriT, wels amaze imoqmeda sruliad axali masStaburi programis, Erasmus + -is gaxsnam. ar SemiZlia xazi ar gavusva Cveni organizaciis muSaobasac, radgan TiToeuli wevri CarTulia am saqmianobaSi da maqsimalurad cdilobs axalgazrdebs motivacia aumaRlos. Cveni moxalise wevrebi aseve aqtiurad muSaoben onlain sivrceSic, rac gamoixateba Cvens oficialur vebgverze an eleqtronul fostaze Semosuli sakmaod didi raodenobis kiTxvebze operatiuli konsultaciiT.

sazogadoebasa da mTlianad saqarTvelos dadebiTad afasebs. mas moswons aqauri stumarTmoyvareoba da qarTvelebTan megobroba. klints survili aqvs, bakalavris di plomis aRebis Semdeg, saqarTveloSi imuSaos eqimis TaanaSemwed da colad qarTveli gogona SeirTos. klintisgan gansxvavebiT, polonel students nataSa ivanovskas piradad mis mimarT diskriminaciuli faqtebi ar axsovs. is gacvliTi programiT oTx megobar polonelTan erTad 2013 wels saqarTvelos teqnikuri universitetis magistraturis fakultetze saswavle-

kvlevis Sedegebis mixedviT, erT nawils qarTul sazogadoebasTan urTierTobisas enobrivi barieri uSlis xels. meore, ufro didi nawili ki rasistul damokidebulebas xvdeba, rac cinikur mopyrobasa fizikur Tu moralur SeuracxyofaSi gamoixateba. amave kvlevam sainterso tendencia aCvena: Tuki azieli da afrikeli studentebi uaryofiTi damokide-

bulebis gamo Civian, evropelebi sazogadoebis mxridan metismeti yuradRebiTac ki arian ganebivrebulebi. SemTxveviTi SerCeviT gamokiTxul 50 students Soris umravlesoba (59%) indoeli iyo. Cemi respodenti klint pol xavieri indoeTidan saqarTveloSi 3 wlis win Camovida. klinti samedicino universitetis me-3 kursis studentia. rogorc Tavad ambobs, saqarTveloSi cxovreba pirvel xanebSi gauWirda, Tumca Semdeg, aqaurobas TandaTan SeeCvia. pirveli sirTuleebis daZlevaSi is ucxoli stu-

nataSa axla ukve poloneTSia da nostalgiiT ixsenebs saqarTveloSi gatarebul periods. miuxedavad garkveuli problemebisa, is dadebiTi emociebiT datvirTuli dabrunda samSobloSi. ucxoeli studentebis socializaciisa da diskriminaciis problemas sakmaod mwvaved miiCneven arasamTavrobo organizacia ESN-is mkvlevarebi. maTi daskvniT, zogadad sakiTxi farTo midgomasa da mis mogvarebaSi mTeli sazogadoebis CarTvis auciloblobas saWiroebs.

gagrZeleba me-11 gv.

ucxoeli studentebi saqarTveloSi absoluturi raodenoba, romelic uaryofiT damokidebulebaze saubrobs, rasizmis problemebze miuTiTebs.

“Cven saqarTveloSi marto saswavleblad ar CamovsulvarT. gvinda gaverToT, gavicnoT aqauri kultura, SeviZinoT axali megobrebi. samwuxarod am yvelafers ver vaxerxebdiT, imitom rom qarTveli studentoba ar iyo gaxsnili CvenTan”- ambobs nataSa. mizezad imas asaxelebs, rom qarTveli studentebis nawilma inglisuri ar icis, nawils ki maTTan urTierTobis survili ar hqondaT.

dentebi daexmarnen, romlebic saqarTveloSi masze adre Camovidnen da ukve icnobdnen aqaur garemos. klints enobrivi barieris gadalaxvac gauWirda, magram droTa ganmavlobaSi qarTuli iswavla.

dasawyisi me-10 gvv

turebel sabuTTan dakavSirebiT. amiT xazi minda gavusva imas, rom Cveni organizaciis wevrebi, Cveulebriv ganixilebian rogorc danarCeni axalgazrdebi da maT aranairi prioriteti ar aqvT sxvebTan SedarebiT.

“-problemebi ZiriTadad sazogadoebis mxridan gveqmneba,”-ambobs klinti, “-Cven, ucxoelebs sxva TvaliT gviyureben! zogi fiqrobs, rom mdidrebi varT da fuls gvTxoven, magram ase araa…” klinti erT SemTxvevas ixsenebs. daaxloebiT erTi wlis win, roca saxlSi megobrebTan erTad midioda, maTTan 20-23 wlis nasvami axalgazrdebi mividnen fulis gamoZalvis mizniT, meore dRes ki imave pirebma qvebi da joxebi dauSines. klinti ambobs, rom erTxel mis 2 megobarsac

Cemi favoriti universitetebia niderlandebisa da belgiis wamyvani saganmanaTleblo dawesebulebebi. maT geografiis uZlieresi skolebi aqvT da 400 wlis universitetSi (groningenSi) ganaTlebis miReba CemTvis didi pativia.studentebs gacvliT programebs sTavazobs ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetic. imisTvis, rom axalgazrdam SeZlos monawileobis miReba, saWiroa, rom mas daxuruli hqondes bakalavriatis pirveli kursi.

scemes da erT-erT maTgans saavadmyofoSi ramdenime kviriani mkurnalobac dasWirda. klinti kidev erT problemad imas miiCnevs, rom qarTulis arcodnis gamo xSirad rCebian xolme motyuebulebi maRaziebSi, transportSi da a.S.“-magaliTad, roca Cven vsxdebiT taqsiSi da gvinda sadme axlomaxlo wasvla, Tu normaluri fasi 3 laria Cven 5 lars da metsac gvTxoven. maRaziebSic, roca ucxoelebs gvxedaven, gamyidvelebi saqonlis fass aormageben,”-ambobs klinti. msgavsi faqtebis miuxedavad,indoeli studenti qarTul

eqspresi

gagrZeleba me-11 gv

vudqoqis poeziis saRamo igegmeba.

skolebSi sareabilitacio samuSaoebi grZeldeba xatia WaniSvili saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis ministris Tamar sanikiZis gancxadebiT, saqarTvelos masStabiT skolebis mSeneblobareabilitacia grZeldeba. samSeneblo-sareabilitacio samuSaoebi Cautardeba rogorc skolebs, aseve profesiul saswavleblebsac. 2014 wels reabilitacia Cautardeba:

jaro skolas. kaxeTSi - 21 sajaro skolas. samcxe-javaxeTSi - 28 sajaro skolas da erT profesiulsaswavlebels. imereTi - 78 sajaro skolas. guria - 18 sajaro skolas. raWa-leCxumsa da qvemosvaneTSi - 11 sajaro skolas da sam profesiulsaswavlebels. samegrelo, zemosvaneTi/afxazeTi - 56 sajaro skolas da sam profesiul saswavlebels.

•TbilisSi 43 sajaroskolas. gardaamisa, daiwyeba 3 skolis mSenebloba da reabilitacia Cautardeba 3 profesiul saswavlebels.Sida qarTlSi 24 sajaro skolas. qvemoqarTlSi -34 sajaro skolas. mcxeTa-mTianeTSi - 6 sa-

2014 wels saqarTvelos masStabiT saganmanaTleblo dawesebulebebis reabilitaciaze daaxloebiT 37 542 777,00 mln. lari daixarjeba, xolo axali skolebis mSeneblobis savaraudo Rirebuleba 55 000 000 mln. lars Seadgens.

gacvliTi programebi – studentebis gza ucxoeTisken

klints, zogierTi Tavisi megobrisagan gansxvavbiT, gaumarTla. ESN-is wevrobam xeli Seuwyo, rogorc ucxo garemosTan adaptaciaSi, aseve, axali megobrebis SeZenaSi. is ambobs, rom dRes ufro meti qarTveli megobari hyavs, vidre indoeli. qarTvelebis mimarT Zalian dadebiTi damokidebuleba aqvs, imis miuxedavad, rom megobari ucxoelebis msgavsad araerTxel ganucdia qarTvelebis mxridan diskriminacia.

Tbilisis wignis me-16 saerTaSoriso festivali 29 maiss gaixsna. festivali pirvel ivnisamde gagrZeldeba sagamofeno centr „eqspro-jorjiaSi“, kerZod ki me11 pavilionSi. masSi monawileobas saqarTveloSi arsebuli TiTqmis yvela gamomcemloba, maT Soris: „diogene“, „palitra“, „biblusi“,“ bakur sulakauris gamomcemloba“ da a.S. isini mkiTxvelebs maTTvis sayvarel wignebze did fasdaklebas hpirdebian. wignis festivali yvela asakis mkiTxvelisTvis sainteresoa, aq SexvdebiT sabavSvo kuTxesac, sadac patarebs kiTxvasTan erTad dasvenebis SesaZleblobac miecemaT. wlevandeli festivali mkiTvelebs bevr siurprizs umzadebs., wels „eqsprojorjias“ me-11 pavilions ucxoeli mwerlebic ewvivnen: erlend lu da norvegieli stian hule, daskvniT etapze ki kanadeli poetis patrik

- meriem, rogorc vici, Tavadac studenti xar, Tu gicdia monawileobis miReba romelime gacvliT programaSi? - me var bakalavriatis mesame kursis studenti sazogadoebrivi geografiis mimarTulebiT. albaT gasakviria, rom organizaciaSi muSaobis ganmavlobaSi ZiriTad yuradRebas vuTmobdi sxvebisTvis daxmarebas. aqamde arc mifiqria sabuTebis Setanaze. Tumca wels vcade mxolod erT programaSi monawileobis miReba. mec, iseve rogorc Cveulebriv rigiT students, Semeqmna problema inglisuri enis codnis damadas

eqspresi

am SemTxvevaSic didi mniSvneloba eniWeba akademiur moswrebas, samotivacio werilsa da inglisuri enis codnis dones. studentebs Tavad SeuZliaT arCevanis gakeTeba da sasurveli universitetebis siis Sedgena. gamarjvebis SemTxvevaSi ki erT akademiur semestrs swored erT-erT arCeul universitetSi gaatareben. ekonomikis fakultetis me-3 kursis studentma nino makasaraSvilma ,5 Tve litvaSi _ vilniusis universitetSi iswavla da iqidan saocari STabeWdilebebiT dabrunda. Tbilisis saxelmwifo universitetis romeli gacvliTi programiT waxvedi litvaSi? Tbilisis versitetisa da versitetis

saxelmwifo univilniusis unibilateraluri

SeTanxmebis safuZvelze, 5 Tve vswavlobdi vilniusis universitetSi. sacxovrebel xarjebs universiteti faravda da sxva studentebTan erTad saerTo sacxovrebelSi vcxovrobdi. garda amisa, yovelTviurad mericxeboda sti pendia 56 evros odenobiT.

laqis

nomris aReba, daTvaliereba da

qasxv.

ra gansxvavebebi dainaxe vilniusis universitetsa da Tbilisis saxelmwifo universitets Soris ganaTlebis miRebis kuTxiT?

ucxoeTSi wasul qarTvel studentebs xSirad aqvT problemebi adaptaciasTan, enobriv barierTan, finansebTan dakavSirebiT.

TiToeuli kursi ufro metad praqtikulia da leqtorebic sxva kuTxiT udgebian studentebs. aseve universitets bevrad ukeTesi infrastruqtura aqvs.

Sen ra dabrkolebeSegxvda vilniusSi Casuls?

- kvlav miiRebdi Tu ara monawileobas msgavs gacvliT programaSi?

piradad CemTvis, sakmaod ioli iyo adaptacia. SegiZlia gyavdes e.w. mentori studenti, romelic Tavidan yvelaferSi dagexmareba. vgulisxmob iseT wvrilmanebs, rogoricaa transportis baraTis aReba, mobiluris

- Aaucileblad. es aris yvelaze kargi gamocdileba, rac SeiZleba miiRo studentobisas.

bi


14

naTia bregvaZe

kultura

,,mTlianad realizebuli adamiani var da vakeTeb im saqmes, rac msiamovnebs”

nika wulukiZe axalgazrda Teatrmcodne, Teatris kritikosi da scenaristia.Ddawerili aqvs igav-arakebi, romelTa mixedviTac ramdenime speqtaklia dadgmuli. Ggarda Teatrisa, televiziaSi muSaobis gamocdilebac aqvs, muSaobda ramdenime teleserialis scenarze da hqonda sakuTari kulinariuli gadacema. Ffiqrobs, rom zustad is profesia airCia, rac siamovnebas aniWebs da risi keTebac uxaria.

misTvis ucxo adamiani, Cveulebrivi studenti, romlis msgavsic mas bevri hyavda, Tumca qalbatonma qeTinom da batonma giga lorTqifaniZem, romelic im dros Teatraluris reqtori iyo, waikiTxes Cemi igav-arakebi da gadawyvites aseTi saCuqari gaekeTebinaT. aman Zalian imoqmeda Cemze da rogor SeiZleba odesme am adamianebis sikeTe damaviwydes, rogor SeiZleba jemal RaRaniZis, guram saRaraZis, kaxi kavsaZis, media Caxavas siTbo da Cem mimarT gamoCenili keTilganwyoba damaviwydes. isini sul cdilobdnen, valdebulad Tvlidnen Tavs, daxmarebodnen iseT adamianebs, romlebsac maTi mxardaWera sWirdebodaT.

-ratom gadawyviteT, rom Teatralur universitetSi CagebarebinaT? - rogorc yvela bebia, Cemi bebiac Tvlida, rom Yyvelaze niWieri SviliSvili hyavda da ase bebiisa da axloblebis surviliT(garda Cemi mSoblebisa), gadavwyvite, rom Camebarebina Teatralur universitetSi. amitom mivedi Teatralur studiaSi, aRmaSeneblis 128-Si, arkos parkis Tavze, romlis axlosac vcxovrobdi. am studiaSi swavlis gadasaxadi iyo TveSi 10 lari, da am aT lars mTeli Tve vagrovebdi. kerZo maswavlebelTan rom unda wavsuliyavi 50 TeTriani samarSruto taqsiT, me davdiodi 40 TeTrianiT.ase 10 TeTrebiT, meoTxe klaseli bavSvi, mTeli Tve vagrovebdi Teatraluri studiis fuls.ar mindoda, romCems mSoblebs gaegoT sad davdiodi da vambobdi, rom arkos parkSi vTamaSobdi. gavida ramdenime Tve da deda da mama davpatiJe speqtaklze, sadac erTerT rols vTamaSobdi. ase gaiges maT sadac erToboda maTi Svili da rasac akeTebda. iqedan moyolebuli Zalian miyvars Teatri da uzomod mindoda msaxioboba. - miuxedavad aseTi survilisa, gamxdariyaviT msaxiobi, mainc SeicvaleT profesia da gadaxvediT TeatrTmcodneobis fakultetze, ram ganapiroba es?

mariam jibuti

- gagimarTlaT, rom aseT adamianebTan gqondaT da dResac gaqvT urTierToba, bednieri xarT rom es profesia airCieT? - movemzade, rom Camebarebina samsaxioboze, davwere igav-araki, romelic unda wamekiTxa mxatvruli kiTxvis gamocdaze da Cemma usayvarlesma adamianma, romelsac did pativs vcem, gogi margvelaSvilma, Teatraluris reqtorma da maSindelma Cemma pedagogma, miTxra, rom Sen msaxiobad ar gamodgebio. maSin Zalian gavbrazdi. ras hqvia ar gamovdgebi, giJdeba mTeli qveyana da naTesaoba Cemi gulisTvis da taSs mikraven-meTqi, magram aman imdenad imoqmeda Cemze da amicruvda guli, rom erTi weli davkarge da gadavedi TeatrTmcodneobis fakultetze. iq movxvdi baton vaso kiknaZis jgufSi, romelsac me yovel interviuSi did madlobas vuxdi.ar mombezrdeba mTeli cxovreba im keTil adamianebs gadavuxado madloba, rolebic damexmarnen da mudam gverdiT medgnen. rom CamovTvalo ar minda vinme gamomrCes, magram Zalian bevr keTil adamians miuZRvis wvlili Cems warmatebasa da

- konkretulad romelma epizodma moaxdina yvelaze didi gavlena Tqvens cxovrebasa da karieraze? - es aravisTvis ar momiyolia da getyviT, rom Cemma metyvelebis pedagogma, qalbatonma qeTevan kiknaZem, romelic ,,daTa TuTaSxiaSi” beCunis rols TamaSobs, mTxova, rom mimetana Cemi igav-arakebi, rom waekiTxa.mivutane furcelze dawerili igav-arakebi da vuTxari, rom wignis gamocema Zalian Zviri jdeba da ver gamovcem wignsmeTqi.maSin pirvel kursze viyavi.orSabaTs movida qalbatoni qeTino, momca konverti da miTxra: am konverts miitan ama da am adgilas da iq wigns dagibeWdaveno. Aam konvertSi ido Zalian didi fuli, wignis xuTastiraJian dabeWvdas rom hyofnoda. -

me maSin viyavi pirvelkurseli,

Tbilisis modis kvireuli dabrunda

zustad erTwliani Sesvenebis Semdeg, me-10 Tbilisis modis kvireuli dabrunda da 6-dan 10 maisis CaiTvliT gaimarTeba. saqarTvelos yvelaze modur RonisZiebas amjerad vardebis baRi umaspinZlebs, sadac saguldagulod kvireulisaTvis mowyobil sivrceSi, CvenebebTan erTad sxva RonisZiebebic gaimarTeba.

Tbilisis modis kvireulis ZiriTad programaSi 20-mde qarTveli dizaineris Cveneba moewyoba: avTandili, atelie materia, daTuna sulikaSvili, giorgi SaRaSvili, gola damian (dalood jgufi), atelie kikala, qeTi CxikvaZe, aka nanitaSvili, Teona gardafxaZe, salome amanaTiSvili. ukve saxelganTqmul dizainerebTan erTad, modis kvireulze wels axali saxelebic gamoCndebian: wina wlis saukeTeso damwyebi dizaineri mariam maxaraZe, mariam gvasalia,M MACH & MACH A da diana qvariani. aseve Catardeba damwyeb dizainerTa konkursi, romlis JiuriSi ucxoeli stumrebi iqnebian. maT Soris, italieli modis konsultanti jani fontana da serena tofeti, romlebic gamarjvebul niuqamers specialuri priziT daajildoveben. kvireulis farglebSi, Tbili-

14

CamoyalibebaSi.

sis meriis mxardaWeriT gaimarTeba masterklasebi, maTze daswrebis SesaZlebloba yvela msurvels eqneba, gansakuTrebiT universitetebidan xelovnebis fakultetebis studentebs.. wels Tbilisis modis kvireuls iseTi saerTaSoriso gamocemebis warmomadgenlebi daakvirdebian da gaaSuqeben, rogoricaa L’officiel, Style Du Monde, Buro 24/7, Vogue Russia, Fashion Collection, NARGIS Magazine და Esquire (USA). Tbilisis modis kvireulis sponsori savaWro saxli „goleTiani“ warmoadgens NOKIA X -s androidis smartfons. misi fromouSeni moxdeba kvireulis lokaciaze, aseve onlain reJimSi ganTavsdeba NOKIA-Ti gadaRebuli fotoebi kvireulis oficialur socialur qselebSi. tradiciulad, grZeldeba imijakademia „natalis“ da Tbilisis modis kvireulis TanamSromloba, romlis beqsTeijSi modelebis makiaJsa da Tmis varcxnilobaze sworad imijakademia „natali“-s profesionalebi izruneben qristine rejinis xelmZRvanelobiT.6 maiss, Tbilisis modis kvireulis gaxsnis wveulebis oficialuri maspinZelia MOET CHANDON, xolo modis kvireulis araformalur saRamoebs umaspinZleben launji „qalaquri“, restorani „mrgvali baRi“, kafe „akademia“ da „bohema“. modis kvireulis sponsoris, kompania „orifleimis“ sapatio stumari ewveva Tbiliss mxolod erTi dRiT, 7 maiss. ionas vrameli Caatarebs THE ONE -is produqciis prezentacias da 7 maiss gamarTul Cvenebebs daeswreba.modis kvireulis dReebSi moewyoba irakli RuRuniSvilis xsovnisadmi miZRvnili fotogamofena. da bolos, kidev erTi mniSvnelovani siaxle - Tbilisis modis kvireuls wels Tavisi dRiurebi eqneba blogis saxiT,romlis avtorebic arian Kate’s Cool Attitude . dRiurebSi ganTavsdeba eqskluziuri foto da video masala, blic interviuebi da Cvenebebis Sefasebebi, stumrebis komentarebi da sxvadasxva sain-

- me ar mesmis, rogor SeiZleba adamianma akeTos is saqme, romelic ar uyvars, romelic ar siamovnebs, bednierebas ar aniWebs. Tu ukidures gaWirvebaSi ar aris da iZulebuli araa sxva saqme akeTos, yvelanairad unda ecados, rom Tavisi profesiisagan siamovneba miiRos.erTxel vcxovrobT amqveynad da is dros maqsimalurad unda gamoviyenoT. Mme mixaria Cemi saqmis keTeba, sabednierod, sul mTavazoben iseT saqmes, romelic siamovnebasa da bednierebas maniWebs. Mmiyvars is damokidebuleba, atmosfero, ganwyoba, garemo, romelic am sferoSia. - igav-arakebis wera ra asakSi daiwyeT? - ar miyvars Cemze rom amboben meigaveao, igav-arakebs werso, ase araa, meigave iyo sulxan-saba, me ubralod raRac erTi-ori igav-araki damiweria. gagrZeleba me-13 gv.

“lamprobas” imdeni lampari inTeba, ramdeni mamakacicaa ojaxSi. amave dRes, gamTeniisas ezoebSi wm. giorgis saxelze TiTo lampari dainTeba. lamprebs cecxls sacxovrebel saxlSi, keriaze ukideben da miaqvT eklesiis ezoSi, an ubnelebis mier amorCeul adgilebSi da erTad anTeben did cecxls. aqve qalebs salocavi purebi (“lemzirebi”) da zedaSe moaqvT. saTiTaod iloceba yoveli ojaxi, sruldeba ferxulebi, sagaloblebi da mTel dRes locvasa da mxiarulebaSi atareben.

erTerTi religiuri dResaswauli, romelsac zemo svaneTidan Camosaxlebuli svanebi migraciis regionebSi Zveli ritualebis sruli dacviT aRniSnaven, “lamproba” gaxlavT. “lamproba” aRiniSneba aRdgomamde 10 kviriT adre, kvira dRes. wels es dResaswauli 9 Tebervals daemTxva da dmanisSi, walkaSi, TeTriwyaroSi, marneulsa da gardabanSi stiqiuri ubedurebis Sedegad Camosaxlebulma svanebma es dResaswauli masStaburad aRniSnes. svanebi am dRes mTvaris svlis mixedviT gamoiTvlidnen. “kanda” (zogan “zomxa”) Zveli stiliT axali welia. am dRidan pirveli axalmTvareobis kvira dRes aRiniSneboda dReoba “lalCa” (pirobiTad. “dasacavi”). Semdegi kvira dRe iyo “lamproba”. mas svaneTis zogierT sofelSi “jgragiS liCeduralsac” uwodeben. (“jgrag” _ wm. giorgi, “liCedural” _ zmnaa, gaqceva-daWeris erTdrouli moqmedebis aRniSvna. –avt. SeniS.), zogan gvxvdeba “lamproba”, “limpari” an “liqvreSi”. lampars zogan “JinJilsac” uwodeben (igive CiraRdani, sanaTi, lampari, kandeli).lamprobamde ori dRiT adre, paraskevs, aris keratis paraskevi (“kerevebiS”), roca ojaxebSi nasuqi taxi ikvleboda, SabaTs ki “meisaroba” (mersab) _ igi wm. giorgis isarTanaa dakavSirebuli da axlo warsulSi saqarTvelos sxvadasx-

dasawyisi me-12 gv.

“monakos princesam” kanis rigiT 67-e kinofestivali 14 maiss gaxsna. frangi reJisoris, olivie danis filmSi mTavari roli nikol kidmanma Seasrula. filmiT ukmayofilo darCa monakos princi albert meore, romelmac ucxour presasTan saubrisas ganacxada, rom misi ukmayofileba princesas “holivudurma” imijma gamoiwvia. mogvianebiT princma aRiara, rom nanaxi aqvs mxolod filmis treileri: “CemTvis es sruliad sakmarisia, rom gavakeTo daskvna mTlian suraTze, es aris sruli farsi da

svanuri “lamproba”

levan xubaSvili

“monakos princesam” kanis kinofestivali gaxsna iana geleniZe

15

kultura

va kuTxeSic aRiniSneboda. dReisTvis zogierTma gvarma Semoinaxa am dRes pirveli lampris danTebis Cveuleba. “lamprobis” dResaswaulis Semdeg kvira dRes mosdevs “lixvdiSi” (miZRvna), roca Zvelad svaneTSi ojaxebSi saklavs klavdnen. saeklesio kalendriT am dRidan iwyeboda xorcielis kvira. lamprebi (xis daaxloebiT 2 metris sigrZis gaTlili toti, romelic erTerT boloze wvriladaa CaCexili) tradiciulad aryis xis unda yofiliyo. aryis xe, svanuri Tqmulebebis Tanaxmad, qristes mier dalocvili xea. lamprebi tyidan 18 ianvars, naTlisRebis wina dRes, mZime marxvisas mohqondaT da im dResve daamzadebdnen. gasaTvaliswinebeli iyo ojaxSi mamakacebis raodenoba, radgan

mxolod komerciul miznebs emsaxureba”. misma reaqciam “princesa nikoli” Zalian gaanawyena, ris gamoc kidmani wiTel xaliCaze coTaTi nerviulad gamoiyureboda. princi albertis boikoti gaugebari darCa sxva aristokratiuli ojaxebisa da kinematografiuli samyaros warmomadgenlebisaTvis.

galoba” koncerts gamarTavs

mariam megeneiSvili da SemoqmedebaSi Setanili wvlilisTvis gamorCeul ostatebs sazeimo viTarebaSi jildoebs da fulad premiebs gadascems nominaciebSi: qarTuli galobis moamage, TuSuri simReris moamage, svanuri simReris moamage, qarTuli xalxuri simReris Rvawlmosili moamage , axali Taoba da saukunis qoreografi. organizatorebis TqmiT wlevandeli sazeimo koncerti da dajildoebis ceremoniali ar gaawbilebs tradiciuli qarTuli Semoqmedebis Tayvanismcemlebs.

eqspresi

svaneTSi kviris pirveli dRe orSabaTi, mTvaris saxels ukavSirdeba (deSdiS _ “doSdul”). es dRe axlo warsulSi uqme dRe iyo, _ qalebi xelsaqmes xels ar hkidebdnen. TvalSisacemia wm. giorgis kultic svanur yofaSi. wm. giorgis eklesiaTa simravle, xalxSi gabneuli legendebi da Tqmulebebi, aseve svanuri xatwerisTvis damaxasiaTebeli Tema – wmida giorgis cxovrebis scenebi, romlebic kamaraSi, e.i. “ciur zonaSia” moqceuli (amis Tqmis uflebas gvaZlevs aci, adiSis jgragis da ifxis mxatvroba). erTi versiis Tanaxmad, moulodnelad SemoWril mravalricxovan mterTan brZolis win svanma sardlebma meomar vaJkacebs sTxoves, RamiT anTebuli lamprebi daeWiraT xelSi, rom maTi raodenoba daedginaT. uTanasworo brZolaSi svanebma gaimarjves

da “lamprobac” damkvidrda. es versia ar ewinaaRmdegeba zemoTTqmuls, radgan Zvel droSi mterze gamarjvebas romelime RvTaebas an RmerTs miawerdnen. aseTad svaneTSi wm. giorgi miaCndaT. Zvel droSi svaneTSi “lamprobas”, rogorc erTerT umniSvnelovanes dReobas, aranairi mizeziT ar gadadebdnen sxva dRisTvis. yofila SemTxvevebi, roca am dRes micvalebulisTvis sudara gadaufarebiaT, oTaxi, sadac micvalebuli esvena gamouketavT da “lamproba” iqve, am ubanSi, Cveulebriv Catarebula. ufro metic wm. giorgis sagalobeli am ojaxis wevr mamakacs dauwyia. aseT SemTxvevaSi salocavi purebi iyo samarxvo da Sesrulebuli sagaloblebi mxolod saritualo, rac ar niSnavda mxiarulebas. “lamproba” udavod aris uZvelesi, saerTo, qarTuli, qristianuli dResaswauli, romelic dakavSirebulia wm. giorgis kultTan.

didi qarTveli mecnieri, ivane javaxiSvili , “lamprobas” saerTo qarTul dResaswaulad miiCnevda. misive mtkicebiT, qarTul warmarTul panTeonSi mTvares umTavresi adgili ekava da igi “lamprobasac” mTvaris dResaswaulad miiCnevda. xolo qristianobis damkvidrebis Semdeg, wm. giorgim daikava mTvaris adgili da dReobac wm.

,,mTlianad realizebuli adamiani var da vakeTeb im saqmes, rac msiamovnebs”

,,qarTuli

fondi qarTuli galoba sazeimo concerts, rusTavelis TeatrSi 19 maiss gamarTavs. RonisZieba saRamos 7 saaTze daiwyeba da masSi monawileobas galobisa da simReris cnobili Semsruleblebi miiReben. am dRes, fondi „qarTuli galoba“ qarTuli tradiciuli simRerisa

lamprebs svaneTSi, agreTve, svimonobis dRes sasaflaoebze anTeben. anTebuli lamprebiT xalisoben bavSvebi dReobaze (“bavSvebis lamproba”) da sxva. Faqtobrivad, lampars igive funqciebi aqvs, rac sanTels qristianul RvTismsaxurebaSi _ sadidebeli, savedrebeli, samadlobeli. qristianuli kalendriT “lamproba” farisevlisa da mezveris kviras emTxveva. Semdegi kvira msgefsia da mas mosdevs xorcielis da yvelieris kvirebi, Semdeg ki iwyeba didi marxva.

giorgis mieZRvna.

- pirvelad davwere 17 wlis rom viyavi, misaReb gamocdebze saWiro iyo mxatvruli kiTxva da raime nawarmoebis wakiTxva da amitom gadavwyvite damewera da sakuTari igav-araki wamekiTxa. eSmakoba movifiqre, rom amiT Cems metyvelebas ki ara, - sityvaTa wyobas da azrs daakvirdebodnen da Tu rame lafsusi iqneboda _gai pareboda da aman gaamarTla. mere viRacebma mTxoves da ase gagrZelda. Zalian mixaria, rom Teatralur universitetSi uamravi bavSvi xvdeba Cemi igav-arakebis wakiTxviT. - saqarTveloSi popularoba mas Semdeg modis, rac adamiani teleekranze gamoCndeba, Tqvens SemTx-

eqspresi

vevaSic ase iyo, pirvelad rodis moxvdiT televiziaSi?

detalebi Semetana da personaJebi sxvadasxva kuTxiT meCvenebina.

- isev keTili adamianebis daxmarebiT. Cemma pedagogma, Tamriko bokuCavam miTxra mivsuliyavi sazogadoebriv mauwyebelSi, sadac sWirdebodaT levan erisTavis gadacemis Tanawamyvani. iyo aseTi gadacema, ,,erisTavis saTvale”. rom mivedi kastingze uamravi msaxiobi damxvda iq da vifiqre, rom aranairi Sansi ar mqonda, Tan batonma levanma iseTi kiTxvebi damisva, rom davibeni da kargad ver vupasuxe. Tumca damirekes da miTxres Sen agarCieso.dRemde gamocanaa CemTvis, rogor da ratom amiyvanes. Mmere nino gabriaZem radio ,,imedSi “ wamiyvana, aseve irakli kakabaZem SemomTavaza scenaristad imedSi muSaoba. verasdros ver warmovidgendi, rom scenars davwerdi, magram davwere erTi Ffurceli da ise moewonaT da imdeni icines rom gadawyvites am scenaris mixedviT gadaeRoT seriali ,,gogona gareubnidan”.

- rogorc TeatrTmcodne, rogor SeafasebT Tanamedrove msaxiobebs?

- am serialis bevri personaJi Seiyvara mayurebelma da bevr msaxiobs moutana popularoba. rogoria scenarze muSaobis procesi da fiqrobT Tu ara weris dros vin unda iTamaSos esa Tu is gmiri? - serialSi iyvnen dodo da valeri. dodo dedaCems hqvia, valeri - mamaCems. erTxel raRacaze wavkamaTdiT saxlSi.ise CvenTan aseTi raRac iSviaTad xdeba, magram nu im dRes ase moxda da meTqi ai naxeT ra giqnaTmeTqi da davwere axal personaJebze dodosa da valerize. mere Zalian Seiyvara es gmirebi mayurebelma. vcdilobdi serialSi cxovrebiseuli

- rom amboben, rom niWieri msaxiobebi aRar ariano, rogor ar arian, kino ar gadaRebula ramdeni xania, Tu ar CavTvliT bolodroindel ramdenime namuSevars, TeatrSi ar dadis xalxi, msaxiobebis popularizacia ar xdeba, Torem Zalian niWieri msaxiobebi arian, Zalian kargi Taobaa. - Tqven garSemo bevri adamiania, maT Soris cnobili da warmatebuli adamianebi, Tu megobrobT maTTan da ramdenad SeiZleba Teatralur sferoSi megobroba, rodesac Zalian didi konkurenciaa? - bevri megobari myavs, maT Soris yvelaze axlobeli Cemi bavSvobis megobrebi arian, Cemi plexanoveli amxanagebi, romlebTanac dRemde araCveulebrivi urTierToba maqvs. Cemi bavSvobis megobrebs xelovnebasTan aranairi Sexeba ar aqvT, Tumca Teatraluri samyarodanac myavs megobrebi, kaxa miqiaSvili Cemi axlo Zmakacia, aseve goga barbaqaZe, nini baduraSvili. ra Tqma unda yvela sferoSi moiZebneba adamiani, visTanac daaxlovdebi. - bevr cnobil adamians aRizianebs yuradReba xalxis mxridan, Tqven rogor reagirebT amaze? - erTxel meliqiSvilze me da kidev oTxi sazogadoebisaTvis cnobili saxe gamovdiodiT erT-erTi

baridan. CemTan movida bebo patara SviliSvilebTan erTad da gadaiRo foto. Cemi Tanmxlebi pirebic moemzadnen suraTis gadasaRebad, magram mokida bebom Tavis SviliSvilebs xeli, damemSvidoba da wavida. Cemze msgavsi raRacebi Zalian dadebiTad moqmedebs.arian adamianebi, romlebic amboben rom es yuradReba awuxebT, magram ara mgonia gulwrfelad ambobdnen amas.erT dResac yvela daiviwyebT da quCaSi aRar gaaCereben da moundebaT rom gaaCeron da yuradReba miaqcion. - Tqveni azriT, ra aris saWiro imisTvis rom warmatebas miaRwio? - bedi, monacemebi, saWiro dros saWiro adgilze yofna. sxvasac unda daunaxo sikeTe da Senc gaukeTo vinmes sikeTe, daexmaro. adamianebTan urTierToba unda SegeZlos. - amJamad riTi xarT dakavebuli da ras gvetyviT samomavlo gegmebTan dakavSirebiT? - axla moklemetraJiani filmisaTvis vwer scenars. ,,gmg” - Si me da salome arSbas migvyavs erTad yoveldRiuri SuadRis gadacema radio ,,imedSi”, me da salome kasraZes samSabaTobiT gvaqvs saRamos Teatrze gadacema, amirCies saqarTvelos Teatris kritikosTa kavSiris prezidentad, ise rom kandidatura arc wamiyenebia. ilias universitetSi vkiTxulob leqciebs da Zalian miyvars studentebTan urTierToba, TeatralurSi myavs mesamekurseli msaxiobebi, mokled usaqmod ar var vfiqrob, rom bolomde realizebuli var da rac mTavaria, vakeTeb im saqmes, rac msiamovnebs.


16

“evrovizia 2014-is” gamarjvebuli avstrieli konCita vursti gaxda

xatia CaxvaSvili

axali aRmoCena - mamakacebSi homoseqsualoba genetikuria?!

mecnierebma kvleva CikagoSi gamarTul Sexvedraze waradgines. maT erTmaneTs Seadares homoseqsuali Zmebisa da maTi heteroseqsuali naTesavebis 400 dnm, raTa gaegoT, ra gavlena aqvs genetikas seqsualurobaze.

imijma moutana. Tomas noviertses idea mas Semdeg daebada, rac bavSobaSi araerTxel mouxda garkveuli diskriminaciisa da damcirebis winaSe dadgoma.Noviertis gancxadebiT, mas surs, rom axalma Taobam adamiani ara warmoSobiTa da garegnobiT, aramed imiT daafasos, rac “vizualis miRma imaleba”. eqspertebi konCita vursts evroviziis yvelaze did gamarjvebulad Tvlian, romelmac 25 milioni gamoimuSava.

stiqia balkaneTis qveynebSi xatia CaxvaSvili balkaneTi gasuli 120 wlis ganmavlobaSi yvelaze Zlier wyaldidobas umklavdeba. gansakuTrebiT mZime viTarebaa bosniahercogovinaSi,sadac naxevari milioni adamiani iZulebuli gaxda sacxovrebeli saxlebi mietovebina. aseTi monacemi balkaneTis omis periodSic ar dafiqsirebula. adidebulma wyalma da mewyeris saSiSroebam omis periodSi danaRmuli velebis gaaqtiurebis safrTxe Seqmna. stiqias ebrZvian serbeTsa da xorvatiaSic. wyaldidobis Sedegad daRupulTa zusti ricxvi jerjerobiT daudgenelia. araoficialuri monacemebiT ukve gardacvlilia 50-ze meti adamiani. bosnia-hercogovinaSi milionze met adamians wyali ar miewodeba. am stiqiurma ubedurebam qveynis meoTxedi azarala. samxedro eqspertebis cnobiT,armias zaralis dasaTvlelad da likvidaciisTvis ramdenime Tve dasWirdeba. msxverplisa da zaralis fonze stiqiam kidev ufro didi problema, feTqebadsaSiSi safrTxe warmoqmna. didia regionebSi mewyris Camowolis albaToba,

ramac SesaZlebelia, omis Semdeg danaRmuli teritoriebis gaaqtiureba gamoiwvios. 200-ze met adgilas ukve Camowva mewyeri. oficialuri monacemebiT bosnia-hercogovinaSi jer kidev gasauvnebelyofi 200 aTasze meti naRmi arsebobs. aranakleb mZime viTarebaa serbeTSic. belgradidan 100 kilometrSi, qalaq Sabacis raionSi, miwis mowyvetis safrTxe gaCnda. am SemTxvevaSi ki qveS uamravi dasaxlebuli punqti SeiZleba moyves. regionSi maSvelebi ukve mezobeli qveynebidanac Cavida. jerjerobiT SeuZlebelia zaralis realurad Sefaseba. winaswari monacemebiT saqme asobiT milions exeba.

msoflio Cempionati - brazilia 2014 giorgi samyuraSvili meore adgilis mopovebas Seecdebian.

TinaTin baRaTuria homoseqsualobis gamomwvevi konkretuli mizezi,jerjerobiT , daudgenelia, Tumca amerikuli kvlevis mixedviT, mamakacebSi seqsualuri orientacia genetikuria, magram socialuri faqtorebic TamaSobs garkveul rols.

Aavstrieli tomas novierti,romelic konCita vurstis saxeliTaa cnobili, “evrovizia 2014-is” gamarjvebuli gaxda. 180 milioni mayureblis winaSe man simRera “Rise Like a Phoenix” Seasrula da 290 qulac daimsaxura, ris Sedegadac sagrZnoblad Camoitova konkurentebi da gamarjveba moi pova. Misi gancxadebiT: “simRera eZRvneba yvelas, visac swams momavali Tavisuflebisa da mSvidobis. Cven varT erTianoba”.25 wlis momReral sgansakuTrebuli popularoba misma sasceno

17

sporti

ucxoeTi

kvlevis mixedviT, genetikuri faqtorebi 30%dan 40%-mde axdens gavlenas seqsualur orientaciaze. mecnierebma aRmoaCines, rom X qromosomis monakveTze arsebuli geni Xq28 gansazRvravs mamakacis orientacias. eqimi maikl beili, romelmac uxelmZRvanela kvlevas,acxadebs rom: seqsualur orientacias ar irCeven: ‘’Cven aRmovaCineT, rom aq aris genebis faqtori, romlebic wyveten mamakaci iqneba gei Tu ara”. amas adasturebda kvleva, romelic 1993 wels eqimma din harmerma, amerikis kibos institutidan Caatara. misi TqmiT, homoseqsuali mamakacebi msgavs genetikur niSnebs atareben X qromosomaSi. Tumca eqimi alan sandersi, asocirebuli profesori fsiqiatriaSi, amerikis Crdilodasavluri universitetidan, acxadebs rom: “identifikacia specifikuri “gei genebis” aris SeuZlebeli da homoseqsualoba mxolod genetikaze ar aris damokidebuli”. eqimi beilic xazs, aseve , garemo faqtorebs

usvams da aRniSnavs: “nu uarvyofT garemos, romelic yvelaferia, rac ar iyo dnmSi dabadebisas da moicavs uamrav rames”. rogorc amerikeli mecnierebi acxadeben, mSoblebs testis saSualebiT SeeZlebaT gaigon orsulobisas mamrobiTi sqesis bavSvis seqsualur iorientaciac ki. gancxadeba seqsualur umciresobaTa fondis warmomadgenelma riCard leinmac gaakeTa. misi TqmiT,aseTi gamokvlevebi xSirad tardeba, maT surT axsnan seqsualuri orientacia WeSmariti siRrmiseuli gamokvlevis gareSe.biologiuri Teoriebi seqsualur orientaciaze yovelTvis popularuli iyo. 1991 wels aRmoaCines, rom identuri tyupebis 52% da araidenturis 22% erTnairi orientaciis iyvnen. Tumca 2010 wels SvedeTSi 7,600 tyupze metis gamokvlevis Semdeg mecnierebma daaskvnes, rom seqsualuri orientacia damokidebulia individualur-specifikur garemopirobebze (gamocdileba avadmyofobis, tramvisa da sqesobrivi kavSiris). isini uaryofen ojaxisa da msgavsi socialuri faqtoris rols. seqsualur orientacias rogorc biologiuri, ise socialuri faqtorebic gansazRvraven. mecnierTa nawili pirvels aniWebs upiratesobas, nawili meores. Tumca,rogorc riCard leini aRniSnavs “yvela Tanxmdeba, Tu adamiani aris homoseqsuali, is miuxedavad yvelafrisa imsaxurebs pativiscemasa da Tanadgomas”.

libiaSi gemis CaZirvis Sedegad 40-mde adamiani daiRupa TinaTin baRaTuria

stiqiam aTobiT sacxovrebeli saxli gaanadgura xorvatiaSic. balkaneTis qveynebis xelisuflebebi, Seqmnili situaciidan gamomdinare, epidemiur katastrofasac ar gamoricxaven. stiqiisgan dazaralebuli teritoriebis gawmendas Tveebi sWirdeba. zafxulTan erTad ki balkaneTSi haeris temperaturis mkveTr zrdas elodebian.

erT Tveze naklebi darCa msoflio Cempionatis dawyebamde , romelsac wels brazilia maspinZlobs da maTi organizatorebi gvpirdebian rom udaod yvelaze gamorCeuli mundiali iqneba, radgan tardeba braziliaSi da aq iyris Tavs msoflios rCeuli nakrebebi. gadavxedoT jgufuri etapis wyvilebs, romelic ukve cnobilia da gansakuTrebul yuradRebas iqcevs.

moxvda, is braziliaSi TamaSobs da arc Tu urigod, magram skolarim Tavis saqmis icis, albaT ar CaTvala saWirod misi gamoZaxeba. braziliasTan erTad jgufSi xorvatiis meqsikisa da kamerunis nakrebebi arian. aq meore adgilisTvis brZola meqsika xorvatias Soris iqneba, Tumca arc kameruni ar aris xelwamosakravi gundi, mas samuell etoo kapitnobs .

pirvelad ra Tqma unda AAjgufiT daviwyoT sadac brazilia udaod favoritia. braziliis nakrebi axalgazrda fexburTelebiT aris dakompleqtebuli. neimari romelic barselonaSi axlaxans gadavida arc Tu ise kargi sezoni hqonda, mundialze albaT ormagi ZalebiT Seudgeba Tavis saqmianobas da masze dakisrebul valdebulebebs, romelic skolarim daakisra gaamarTlebs. aseve halki, romelic sankt-peterburgis zenitSi asparezobs misTvis es transferi ar iyo kargi dagawyvetileba radgan Tu mas karieraSi winsvla da warmateba undoda, romelime evropul grandSi gadavidoda . aq mTavari mainc fulis faqtori iyo rogorc qarTvelebi ityvian „fuls daxamda“ magram is kargi da gamorCeuli fexburTelia romelsac yumbarisebuli dartymaa aqvs , imsaxurebs nakrebSi TamaSs. aseve brazilias hyavs iseTi varskvlavebi rogorebic tiago silva, oskari, vilani da sxvebi . guldasawyveti faqti iyo is rom skolarim ronaldionio ar gamoiZaxa nakrebSi da verc gafarTovebul ganacxadSi

BB jgufs ori gamokveTili favoriti hyavs eseni holandiis da espaneTis nakrebebi arian. es ukanaskneli wina msoflios da evropis Cempionatis gamarjvebulia . braziliasTan erTad erT-erT favoritTagans warmoadgens , delboskes da vangaalis gundebi pirvel meore adgilisTvis ibrZoleben xolo Cilesa da avstraliis nakrebebi Rirseulad winaaRmdegobas gauwevs am or bumberaz da gamocdil nakrebs. C jgufi am jgufs gamokveTili favoriti ar hyavs da oTxive gunds (kolumbia, saberZneTi, kot-divuari, iaponia) Tanabari Sansebi aqvT imisa rom Semdeg etapze iasparezon . kolumbiis Sansi SedarebiT mcire iqneba radgan, am nakrebis varskvlavs da erT-erT saukeTeso Tavdamsxmels radamel falkaos tramva aqvs da saTuoa misi mundialze TamaSi. D jgufi , yvelaze gamorCeuli da rogorc ityvian “sikvdilis jgufs“ warmoadgens. inglisi romelic bolo wlebia ver asparezobs ise, rogorc

fexburTis Semqmnelma qveyanam unda iasparezos . mas stiven Jerardi ukapitnebs, romlisTvisac bolo msoflio Cempionatia da Rireuladac gadaulocavs kapitnobas nakrebis gamorCeul, manCester iunaitedis varskvlavs uein runis. italiis nakrebi romelic yovelTvis siurprizebiT savseaa da SeuZlia sawadels miaRwios . am nakrebs „udiriJorebs“ andrea pirlo romelic asakis miuxedavad saocar fexburTs TamaSobs da marTlac guli da sulia am nakrebis. karSi janluiji bufoni, TavdasxmaSi „super mario“. yvelaferi aqvT imisTvis rom mundialze sawadels miaRwion . da urugvais nakrebi, gamorCeuli nakrebi kargi fexburTelebiT da eqstra klasis TavmdasxmelebiT luis suaresi da edison kavani. aq mgoni yvelaferia naTqvami da ar unda dagvaviwydes diego forlani romelic asakis miuxedavad isev itans golebs da isev gundis erT-erT- lideria. kostra rikas ki namdvilad ar gaumarTla .

macaco giorgiZe samdRiani Cempionatis pirvel dRes Cempionpriziorebi mamakacTa da qalTa Soris, aseve sabrZolo samboSi samsam woniT kategoriaSi gamovlindnen.

gemi dedaqalaq tri polis aRmosavleTiT, xmelTaSua zRvaSi CaiZira. rogorc libiis sazRvao flotis warmomadgeneli , aub kasemi, acxadebs gemis Ziri Camoingra, ris Sedegadac gadabrunda. Amis mizezi , jerjerobiT, daudgenelia. SabaTs libiis Sinagan saqmeTa ministrma mouwoda evrokavSirs daxmarebisaken. saleh

16

mazekim

rom libias ar SeuZlia gaumklavdes amden migrants saharadan. is afrTxilebs evrokavSirs, Tu ar aiReben pasuxismgeblobas, libia SesaZloa daexmaros migrantebs evropaSi Sesasvlelad. libiis mTavroba manamde TanamSromlobda partnior qveynebTan aralegaluri imigraciis SesaCereblad. libia, mezobeli qveynebis gaTvaliswinebiT, saukeTeso saSualebaa evropaSi aralegalurad gasasvlelad. gemis CaZirvis Sedegad 130 adamianidan 52-ia napovni, 40-mde adamiani ki daRupuli. Llibiis mTavrobis gancxadebiT, maT ar aqvT sakmarisi resursi, amitom , mezobel qveynebs daxmarebisken mouwodeben, raTa i povon dakargulebi.

ganacxada,

eqspresi

L levan naxucriSvilma finalSi belarusi aleqsandre kokSa daamarcxa. Mmesame adgili ki ukrainelma kiril melniCenkom da rusma evgeni suxomlinovma daikaves.guSinve medlebi 52 da 90 kilogram woniT kategoriebSic gamovlindnen. saqarTvelos nakrebs am wonebSi dimitri mulaZe(52kg) da paata RviniaSvili(90kg) warmoadgendnen, magram orive sameuls miRma darCa. qalebSi xaliCaze 48, 60 da 72 kilogramebSi moWidaveebi gavidnen. Sorena SaraZe(60kg) medlis gareSe darCa, nino oZelaSvili(72kg) ki vercxls daeufla, mas Semdeg, rac finalSi rus olesia volkovasTan damarcxda.

68 kilogram woniT kategoriaSi moWidave qarTveli sambisti levan naxucriSvili msoflios da evropis moqmedi Cempionia. morigi evrotituli saqarTvelos sambistTa nakrebis gamocdilma wevrma guSin, buqarestSi moi pova. qalTa nakrebis wevr nino oZelaSvils(72kg) ki evropodiumis umaRles safexuramde gadamwyveti gamarjveba daaklda.

eqspresi

da bolos ibrahimoviCma romelis nakrebi portugaliis nakrebTan damarcxda da braziliis sagzuri ver moi pova ganacxada, rom is mundialis yurebas ar apirebda. amis gamgone brazilielebma ki „fenomenos“ (ronaldo) xelmZRvanelobiT kli pi moamzades romelSic mouwodebdnen ibrahimoviCs Casuliyo braziliaSi da Tvali edevnebina CempionatisTvis . naxa Tu ara es kli pi ibrahimoviCma ucnobia da Tu naxa isic ucnobia gaiTvaliswinebs Tu ara brazilielTa Txovnas .

EEE jgufi , Sveicaria , ekvadori , safrangeTi da hondurasi . aq pirvel adgils savaraudod safrangeTi daikavebs Tu araferi moxda iseTi . meore adgilisTvis ki darCenili gundebi ibrZoleben. FF jgufi aq argentinis nakrebi gamoirCeva , is erT-erTi mTavari favoritia, argentineli varskvlavi leo mesi pirdeba sakuTar gulSematkivrebss, rom Tavs ar dazogavs oqros medlebis mosapoveblad. bosnia da hercogovina , iranis da nigeriis nakrebebi aqac

qarTvelma evropa dai pyro

libiaSi, gemis CaZirvis Sedegad, 40-mde adamiani daiRupa. informacias BBBC-i avrcelebs. libiis sazRvao flotis gancxadebiT, 52 migrantia gadarCenili. maTi TqmiT, gemze sul 130 adamiani iyo.

G jgufi germania da portugalia es ori nakrebi ibrZoleben pirveli meore adgilisTvis . germania varskvlavebiT savse nakrebi, romlebic marTlac rom saukeTesod asparezoben TavianT klubebSi . marko roisi , mario giotce, mesuT ozili da sxvani . portugalia maTi mTavari imedi, am wlis triumfatori, oqros burTis mflobelis kristiano ronaldoa, romelmac saocar matCSi SvedeTi-portugalia, ibrahimoviCis SvedeTs sZlia da Tavis nakrebs braziilis sagzuri moupva . ronaldos mcire tramva awuxebs da Cempionatamde gauvlis mTeli portugalia xom mis imedzea. ganas da amerikis nakrebs ki kargi da lamazi fexburTis TamaSisken movuwodoT. H H jgufi belgia, romelsac gansakuTrebuli nakrebi hyavs axalgazrda biWebi romlebic mundialze Tavis gamoCenas Seecdebian maTi “xelmZRvaneli” ki erT-erT- saukeTeso da gamorCeuli mcveli vinsent konpani iqneba . aseve Semdeg etapze gasvlas ruseTis alJirisa da koreiis respublikis nakrebebi Seecdebian . kargi da sanaxaobrivi msoflio Cempionati gvelodeba imedia im molodins gaamarTlebs romelic milionobiT adamians gaaCnia .

dRes medlebi kacebSi 57, 74 da 100 kilogram woniT kategoriebSi gaTamaSdeba. qalebSi-52, 64 da 80 kilogramebSi. saqarTvelos saxeliT vaxtang CidraSvili(57kg), besarion berulava(74kg) da daviT loriaSvili(100kg) CaerTvebian. Evropirvelobis bolo dRes-18 maiss ki ruminul xaliCaze zviad odoSaSvili(62kg), nodar metreveli(+100kg) da irine leoniZe(+78kg) gavlen.

Mmilanis “interi” realur nabijs dgams macaco giorgiZe milanis “interi” warsulSi cnobili ingliseli fexburTelis, pol insis Svilis tom insis mimarT interess adasturebs. 22 wlis Semtevi “bleqpulis” sakuTrebaa, magram mas klubTan kontraqti mimdinare sezonis bolomde akavSirebs. Ees niSnavs, rom “inters” insis xelSi ufasod Cagdeba SeuZlia. “insi” axalgazrda fexbur-

Telia, romelsac kontraqti umTavrdeba da romelic ramdenime variants ganixilavs. Ggadawyvetili jer araferia, magram kargi iqneba, Tu tomi mamis gzas daadgeba da “interSi” gadmova. _acxadebs “neraZuris” teqnikuri direqtori piero auzilio. tom insis mama, pol insi “interSi” 1995-97 wlebSi TamaSobda.Mmilanuri gundis maisuriT man 73 matCi Caatara da 13 goli gaitana.


18

gasarTobi

yvela drois yvelaze mdidari adamianebi msoflioSi

qeTevan babuciZe Y istoriis manZilze, bevri mdidari adamiani cxovrobda - mwarmoeblebi, mebrZolebi, monarqebi, banditebi. yvela Taviseburad agrovebda kapitals. Tumca arsebobdnen iseTebic, romelTa kapitalic ganuzomlad didi iyo. isini iyvnen yvela drois, yvelaze mdidari adamianebi jon rokfeleri

moRvaweoba ubralo buRaltris rangSi daiwyo, SemdgomSi sabiTumo vaWrobis mcire biznesi wamoiwyo da bolos msoflioSi umsxvilesi navTobkompaniis Standard Oil -is damfuZnebeli gaxda. mis kompanias amerikis navTobis bazris 90% ekava. aRsaniSnavia, rom dawyebuli pirveli samuSao adgilidan, rokfeleri sakuTari Semosavlis 10%s mudmivad eklesias swiravda. amas garda, igi aqtiurad iyo dakavebuli saqvelmoqmedo saqmianobiT. rokfeleris saqvelmoqmedo fondi am dromde agrZelebs funqcionirebas. endriu karnegi

jon rokfeleris qoneba simdidris mwvervalze, 318 miliard aSS dolars Seadgenda (2007 wlis dolaris kursiT) da am dros, igi, 74 wlis iyo. axalgazrdobaSi rokfeleri mxolod or rameze ocnebobda: eSova 100 aTasi dolari da ecocxla 100 weli. igi gardaicvala ori TviT adre, sanam 98 wlis gaxdeboda, Tumca pirveli ocneba, man, marTlac aisrula. jon rokfeleri saSualo SeZlebis ojaxSi daibada.

endriu karnegma simdidris mwvervals 68 wlis asakSi miaRwia. am droisTvis misi qoneba 298,3 miliard aSS dolars Seadgenda (2007 wlis dolaris kursiT).13 wlis asakSi muSaoba teqstilis fabrikaSi daiwyo da kviraSi 6 dRe, 12-saaTiani grafikiT muSaobda, gasamrjelod ki, mxolod 2 dolars iRebda. mogvianebiT pensilvaniur sarkinigzo kompaniaSi daiwyo muSaoba da swored am periodSi Seiswavla sarkinigzo biznesi. rodesac endriu 20 wlis gaxda, dedis saxli daagirava da pirveli investicia am TanxiT ganaxorciela. man kompania Adam Adam Express – FedEx -Si 500 dolari Cado. 30 wlis asakSi misi aqciaTa portfeli gafarTovda da amjerad masSi ukve navTob-kompaniebic moxvdnen. Tumca, realuri fuli endrius foladis warmoebidan gauCnda. 1880 wels man foladis Camomsxmeli umsxvilesi kompania daaarsa, romelic sarkinigzo relsebisa da sxva detalebis warmoebiT iyo dakavebuli. aRsaniSnavia, rom endriu karnegi sazogadoebisTvis cnobili iyo, rogorc ara marto msxvili biznesmeni, aramed im drois erT-erTi yvelaze didi filantropic. nikoloz II (nikoloz alqsandres Ze romanovi)

nikoloz II, ruseTis ukanaskneli mefe, romlis qonebac 49 wlis asakSi, 235 miliard aSS dolars Seadgenda. igi imperias 1894 wlidan 1917 wlis bolSevikur revoluciamde marTavda. misi mmarTveloba ki msoflios, pirvel rigSi, ruseT-iaponiis omSi ruseTis damarcxebiT, revoluciiTa da misi Zis avadmyofobiT daamaxsovrda, romlis mkurnalobac mxolod idumal rasputins SeeZlo. ruseTis ukanaskneli mefis cxovreba saidumloebiT, miTebiTa da miTqma-moTqmiTaa aRsavse.

msoflios yvelaze mdidari adamianis statusiT gamoCnda. henri fordi henri fordma 57 wlis asakSi sakuTari qoneba 188,1 miliard aSS dolaramde gazarda. henris icnobs yvela, imitom rom swored man daudo

uiliam henri vanderbilti uiliam henri vanderbilti, romlis qonebac 231,6 miliard dolars Seadgenda, iRbliani adamiani iyo. mamisgan-kornelius vanderbiltisgan uiliams memkvidreobiT 100 milioni dolari ergo. sxvaTa Soris, korneliusi sakmaod mkacri mama iyo da zogjer vaJs ”arafris maqnis debilsac” ki uwodebda. ra Tqma unda, uiliami namdvilad ar iyo amgvari ”qebis” Rirsi, rac man SemdgomSi sakuTari saqmianobiTa da mamis imperiis gafarToebiT daamtkica kidec. umcrosi vanderbilti 1885 wels gardaicvala da aRsaniSnavia, rom am dros igi msoflios yvelaze mdidari adamiani iyo. osman ali xani, azaf ja VII azaf ja VII, romelic 50 wlis asakSi 210,8 miliard aSS dolars flobda, haiderabadisa da beraris samefos ukanaskneli mmarTveli iyo. mogvianebiT ki es regioni indoeTma dai pyro. Tanamedroveebis azriT, misi udidebulesoba, romelic sakmaod progresulad azrovnebda, seriozulad iRvwoda masebis ganaTlebisTvis, mecnierebisa da mSeneblobis ganviTarebisTvis. swored misi ZalisxmeviT gaxda dawyebiTi ganaTleba aucilebeli yvela moqalaqisTvis. 1937 wels azaf ja Jurnal ,,Time Magazine“-is ydaze,

saTave saavtomobilo warmoebas. misi mSoblebi fermerebi iyvnen, Tumca mas bavSvobidanve sainJinro saqme itacebda. 12 wlis henrim saxli datova da qarxanaSi meqanikosad daiwyo muSaoba, 28 wlis ki Tomas ednisonis kompaniaSi moewyo, sadac ZravasTan dakavSirebuli pirveli eqspertimentebi Caatara. 36 wlis henrim Tavisi pirveli saavtomobilo kompania,,DetroitAutomobile Company“ gaxsna, romelic ori wlis Semdeg gakotrda. mogvianebiT fordma partniorTan lelandTan erTad ,, Henry Ford Company ‘’ daaarsa. maleve damfuZneblebs Soris uTanxmoeba moxda da Sedegad, fordma es kompania datova. lelandma ki mas saxeli gadaarqva da Cadillac uwoda. fordis mesame kompania warmatebuli gamodga, misi damfuZnebeli ki avtomanqanaTmSeneblobis istoriaSi Sevida, rogorc adamiani, romelmac konveineri masobriv warmoebaSi pirvelad danerga, xolo ,,Ford”-is avtomobilebi legendarulad aqcia.

SiSis saxeoba - fobia

sofio qozaSvili fobia -berZnuli sityvaa da

moiZebneba, magram

arafris

Secvla

ganixilaven. termin fobiis Sinaarsi

formis fobiiT iyvnen Sepyrobilni da

panikur

Zalian

amerikeli

daamtkices, rom fsiqikis es gadaxra

mecnierebis mier Sedgenili samecniero

aTidan 9 SemTxvevaSi Tandayolilia.

“fobos” niSnavs SiSs. es aris raime

ar

situaciis,

Setevas uwodeben. SiSi aris emocia,

adamianis an cxovelis mimarT panikuri

romelic

terminologiis leqsikonSi aRwerilia

fobia

SiSi. am anomaliis ZiriTadi simptomia

misi

princi pebisa

400

SiSis momgvreli obieqtisagan Tavis

da

realuri

ki

aridebis gadametebuli,gaumarTlebeli

warmosaxviTi muqaris SemTxvevaSi. jer

gaCenasTan erTad izrdeba. statistikis

survili. roca amgvari SiSi kontrols

kidev

Tanaxmad,

aRar eqvemdebareba, an roca es SiSi adamians

obieqtis,

saqmianobis,

yoveldRiur

xelisSemSleli

saqmianobaSi

xdeba,

SeuZlia.

eqimebi

amas

aRmocendeba

faseulobebis, idealebis

mimarT

organizmis, an

mravalferovania.

saxis

fobia,

civilizaciis

mravalgvaria,

Tumca

aq

maTi

raodenoba

warmogidgenT ramdenime Zalian iSviaT

axali

miRwevebis

da ucnaur fobias:

merve

katoptrofobia - sarkeebis SiSi. es SiSi

SiSis dayofa realur da nervozul

mkvidri erTi an ramdenime saxis fobiiT

ZiriTadad msaxiobebs aqvT.ciklofobia

formebad.

aris

- velosi pedis SiSi.papafobia - romis

froidis

droidan

realuri

miRebulia

SiSi

CvenTvis

dedamiwis

yoveli

Sepyrobili.fobiis

namdvili

papebis SiSi.nomofobia -

mobiluris

diagnozi

savsebiT gasagebia. es aris garegani

mizezi

keTdeba - nerviuli gadaxra anomaliis

saSiSroebis aRqmis sapasuxo reaqcia.

erTi nawili fiqrobs, rom akviatebuli

ar qonis SiSi.albutofobia - abazanis

erT-erT nairsaxeobaSi.

am SemTxvevaSi SiSi mizanmimarTulia

SiSis

miRebis SiSi.fobofobia - SiSis SiSi.

da

faqtorebi

Tanamedrove fsiqiatrebis ganmartebiT, fobia etapi.

aris is

SiSis

iracionaluri

aRmocendeba

arafrisagan,

asrulebs

“safrTxe

signalis

axlos

funqcias:

aris,

moemzade

aravin

icis.

safuZvels

specialistebis fsiqologiuri ki

autofobia,

faqtorebs

Tavis SiSi.

warmoadgens, meoreni

damnaSaved

biologiur

TavdacvisaTvis an gasaqcevad”. SiSis

miiCneven,

efeqtis

analizi amtkicebs,rom mizezi umetesad

mometebul

gavrcelebas

da

magram

faqtebi

da

maTi

cariel adgilas yovelgvari nebisa

cxovrebiseul

da xiluli mizezis gareSe. adamians

reagirebisaken adamianis midrekilebas,

SeiniSneba fobiis memkvidreobiTobis

Tavs atydeba yovelgvari saSineleba,

fsiqoanalizi

tendencia: Tu erT-erT mSobels raime

romelic

fsiqikaSi, SiSis

araadekvaturi

saqcielis

Cadenas aiZulebs. amasTanave, avadmyofi grZnobs, rom aseTi

gare

qmedebis

samyaroSi

misi

safuZveli

ar

xsnis.

Tu

situaciebze

SiSiT

garkveulwilad birTvis

SiSi

arsebobiT

orive

saxis

ti pis

fobia

faqtorTa

Tanxvedraa.

aReniSneba,

arsebobs

adamianisaTvis

albaToba, rom is Svilsac daemarTos.

problemad iqceva da xels uSlis mis

espanelma mecnierebma gamoikvlies is

yoveldRiur

ojaxebi, romelTa wevrebic ama Tu im

cxovrebas, mas

fobiad

monofobia

-

sakuTari

amerikeli mecnieris, nevrologisa da fsiqiatris levinsonis azriT, fobiis mizezebi

Sua

yuris

paTologiaSi

unda veZeboT. amis Tqmis safuZvels mas 20 aTasamde pacientze dakvirveba aZlevs.

amitom

Sepyrobilebs

levinsoni mouwodebs,

fobiiT mimarTon

otorinolaringologebsda gamoikvlion Sua yuri.

redaqcia mTavari redaqtori: lili fulariani nomris redaqtori: qeTevan babuciZeÖÖÖÖÖÖÖ stilist-koreqtori: mariam wignaZe, ana kacaZe, TamTa qarqaSaZe, Tamar nikoleiSvili, nino abdalaZe dakabadoneba: xatia WaniSvili, ana zankaliani, lili fulariani

korespondentebi: naTia bregvaZe, nino avaliani, TinaTin baRaTuria, salome boWoriSvili, veriko gelaSvili, iana geleniZe, Teko gergedava, macaco giorgiZe, marina dvaliSvili, mariam megeneiSvili, qeTevan melqaZe, irakli modebaZe, ana nikifi, giorgi samyuraSvili, xatia toraZe, darina qamadaZe, sofo qozaSvili, xaTia CaxvaSvili, nana wulaia, levan xubaSvili, TamTa jojua, mariam wignaZe, daviT CaCua, mariam jibuti

xelmZRvaneli: Tsu-s asocirebuli profesori maia toraZe

18

eqspresi


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.